Afrika'nın doğusunda bir ülke: Tanzanya

IŞILAY SAYGIN
Türkçe Olimpiyatları'nın tertip heyetini temsilen bu yıl bir Afrika ülkesi olan Tanzanya'ya gittim. Buradaki okullarda 2000 öğrenci eğitim öğretim görüyor. Tanzanya gelişmekte olan bir ülke. Büyükelçimiz Ali Davutoğlu ve eşi Yeşim Meçu Davutoğlu çok çalışkan bir çift. İzmir'in EXPO 2020 adaylığı için gayret sarfediyorlar. Bu amaçla 5 delegeyi organize etmişler. Çok mutlu oldum.

THY HER GÜN GİDİYOR
Tanzanya her zaman gidebilecek bir ülke değil. İstanbul'dan 6 saat 50 dakika.... Türk Hava Yolları'nın her gün seferi var; biz de Darüsselam'a indik. Tanzanya'nın en büyük şehri, 5 milyon nüfuslu. Ülkenin başşehri ise Dodama, meclisleri burada, o da 3 milyon nüfuslu. Fakat bütün bakanlıkları henüz taşınamamış, hepsi Darüsselam'da... Tanzanyalılar Swahili (sahillerde konuşulan dil) dilini kullanıyor, eğitim görenlerin hemen hepsi İngilizce biliyor. Halkın yüzde 60'ı Müslüman.
50 devlet üniversitesi var, 28 de özel üniversite. Eğitim dili ise İngilizce... Ülke başkanlık sistemiyle idare ediliyor, ön planda 3 parti var. 23 milletvekili var 5 yılda bir seçiliyorlar. 232'sini halk seçiyor 10 kişiyi de cumhurbaşkanı...

KADINLAR SİYASETTE
Mecliste 32 bakanlık var, 7'si kadın. Toplamda ise 75 kadın milletvekili seçiliyor. Kadınların siyasete katılma oranı ise çok yüksek.
Tanzanya'da sanayi hiç yok. Bütçenin yüzde 30'luk bölümünü bağışlar oluşturuyor. Bağışları batılı ülkeler karşılıyor. 800 kişi her yıl AIS'den ölüyor. Sağlık sektörü yok gibi. Malarya hastalığı hakim. Pamuk, mısır ihracatları var. Madenleri var. Altını yabancılar çıkarıyor. Altın, tanzanit, bakır, kurşun elmasları var. Limanları dar. Gelen gemiler 1 hafta beklemek zorunda kalıyor.
Tüm dünyadan gelen vatandaşlar THY'yi tercih ediyorlarmış. Uçaklar hep dolu. Yılda 1 milyon turist geliyor. 10 yıl sonra çehresinin değişeceğine inanıyorum. Doğalgaz'da rezerde dünyada üçüncü derecede... Tropikal bölge toprakları verimli, 3 defa bazı yerlerde hasat alınıyor. Tarım yapmak isteyen insanlar, buraya gelip ekip biçerlerse tüm Avrupa'ya ihracat yaparlar. Ülkede med cezir olayı çok sık yaşanıyor. Günde 2 defa deniz çekiliyor. Denizden kum havuzları oluşturuluyor, buradan da tuz elde ediliyor.

Mutlu azınlık yüzde 6
Tanzanya 1961'de bağımsızlığını kazanmış. 1901'den beri Tankanika, 1964 de Zanzibar ile Tankanika birleşerek Tanzanya olmuş. Önce Doğu Alman, sonra İngiliz işgalinde yaşamışlar. 1800'li yıllara kadar hepsi Müslüman olan halk, misyonerlerin de tesiri ile zamanla Hıristiyan olmuş, şehirler yaygın. Yüzde 78'inde elektrik yok. Halk fakir, yüzde 6'lık mutlu azınlık var. Araziler devletin; Müslüman halkın yüzde 90'ı eğitimsiz. Memurlar hıristiyan. Halk çok hoşgörülü, yavaş insanlar. İsimleri de genellikle Ali, Hamza, Ömer... Eğitimde İngiliz sistemi uygulanıyor; ana okulu 3-6 yaş, ilköğretim 6-12 yaş, ortaokul 12-16 yaş arasında, gençler 2 yıl da lisede okuyor.

YARIN: VİTRİNLERİN SÜSÜ TÜRK TEKSTİLİ