Dermatoloji Uzmanı Dr. Funda Ataman, ergenlik döneminde ciltte görülen değişiklikler ve bunlarla başa çıkma yolları hakkında bilgi veriyor. Ergenliğin 9 yaş gibi erken bir dönemde ya da 13 yaş gibi daha geç bir zamanda başlayan, 2 ila 5 yıl süren, belki de insanın en zor dönemi olduğunu dile getiren Uzm. Dr. Ataman, "Tüm vücut ve ruh çılgın ve hızlı bir şekilde gencin kendisinin ve ailesinin uyumda zorlandığı değişiklikler gösterir. Göz önünde olan organımız derideki değişiklikler çok çarpıcıdır" diyor.
TÜYLENME
Kız ve erkek çocuklarda farklı görüntüde tüylenmeler ortaya çıkar. Kız çocuklarda genital, koltuk altı ve bacak tüyleriyle baş etmenin yolları aranır. Ağda gibi can yakıcı yöntemler çocuk-genç için korkutucudur. Bu konuda son yılların gelişimi lazer epilasyon büyük kolaylık sağlar. Adet gören ve tüylenmesi tamamlanan kızların mümkün olan en erken devrede tüylerden kurtulması lazer ile sağlanabilir. 18 yaş beklenecek diye bir şart yoktur. Tüyler nedeniyle havuza, denize girememek, istediği sporu yapamamak gencin yaşamasını istemediğimiz yoksunluklardır. Erkek çocuklarda ise sakal tıraşı için deriyi tahriş etmeyecek tıraş sabunları, jiletler ve tıraş sonrası nemlendiriciler kullanılmalıdır. Kızlarda tüylenmenin sakal ve bıyık bölgesinde olması; erkeklerde ise olmaması hormonal sorunları düşündürmeli ve tetkik edilmelidir.
DERİDE YAĞLANMA VE SİVİLCE
Kolay kirlenmeyen, yağlanmayan, pürüzsüz, uzun süre banyo yapılmasa da kokmayan bebek-çocuk derisi gider, bir günde yağlanan, yapışan saçlar, yıkandıktan sonra kısa zamanda parlayan, siyah noktalarla ve iltihaplı kabarıklıklarla dolu bir deri gelir. Bunlar, utanmaya, sosyal ortamlardan kaçmaya, içe kapanıklığa neden olur. Ergenlikteki çocukların yüzde 25'i ilaç kullanımı gerektiren şiddetli yağlanma ve sivilcelenme gösterir. Kalan yüzde 75 ise sık ve deriyi iyi temizleyen jel, sabun ve şampuanlarla bu devreyi atlatır. "BU ÇOCUK KÖTÜ KOKUYOR!"
Anne babalar bu cümleyle çocuklarını dermatologlara getirir. Çoğu çocuk ter salgısı artması, bu terde bakteri ve mantarların üremesi nedeniyle ergenlik döneminde kokar. Saç derisi, koltuk altı ve genital bölgede koku yoğundur. Bazen aynı odada kalmak bile zorlaşır. Okulda arkadaşları koku nedeniyle uzak durur. Sık banyo, özel şampuan ve vücut jelleri, hatta antibiyotik ve mantar ilacı kullanımı gerekebilir. Bu zor dönemi atlatmak için şu önerileri dikkate alabilirsiniz:
Uyku: En az 9 saat uyunmalıdır. Biyolojik ritim ve hormon sistemine en uygun olan uyku saati aralığı 22:00-07:00 arasıdır.
Beslenme: Et, süt, yumurta, balık, tavuk, meyve ve sebzeler, yağ (temel olarak zeytinyağı); karbonhidrat (aşırı şeker ve çikolatadan kaçınılmalı); kuruyemiş (aşırıya gitmedikçe özellikle ceviz deri için faydalıdır); kuru baklagiller (Lif, bitkisel protein, vitamin kaynağı) tüketilmelidir.
Sıvı alımı: Bol su tüketilmeli; kolalı, gazlı ve boyalı içecekler, kimyasal konservatif içeren beklemiş ürünlerden kaçınılmalıdır.
Temizlik: Günlük banyo, günde 2 kez yüz temizliği, düzenli deodorant kullanımı, günlük çamaşır değiştirme, kızlar için günlük ped kullanımı önerilir.
Makyaj: Bu dönemde güzel görünme isteği artar. Kız çocuklar için nemlendiricili ve güneşten koruyuculu rujlar, kirpik besleyici özelliği olan rimeller, hafif far kullanımı yeterli olacaktır. Fondöten kullanımı deri gözeneklerini tıkayarak akneyi artırır. Çok gerekirse hafif pudra ve toz allık kullanılabilir.
Ne zaman hekime başvurulmalı?
Tüylenme bozukluğu, saç dökülmesi, aşırı yağlanma ve sivilcelenme, kilo artışı gibi hormonal bozukluk düşündüren durumlarda hormon tedavisi gencin tüm yaşamını belirleyecektir. Gerek hormon gerekse akne tedavileri uzun sürer. Sabır, disiplin, genç, aile ve hekim işbirliğini gerektirir.