Haftalardır Cadılar Bayramı ile yatıp kalkıyoruz. Gerçek Cadılar bayramı dündü. Yani 31 Ekim...
Ancak Güney Kore'nin başkenti Seul'deki 153 kişinin hayatını yitirdiği ve sokaklara ölülerin serildiği kutlamalar, 'korku'nun öne çıkarıldığı bu bayramı gerçekten korkunç hale getirdi.
'Sürekli tüket' sisteminin en sevdiği şeylerden biri özel günler... Cadılar Bayramı da kostümleri, partileri ile bu sistemin en büyük çarklarından birisi oldu. Kostüm ve parti paylaşımlarını gören çocuklar ve gençler için oldukça çekici bir durum.
Onlar bu bayrama sadece parti gözüyle bakıyorlar ve özeniyorlar.
Aslında Hristiyanların dini bayramı olduğu sanılsa da pek de öyle değil.
Muhafazakâr Hristiyanlar, özellikle tutucu Protestanlar, genelde Cadılar Bayramı'nı kutlamıyor ve yanlış buluyor. Peki nereden geliyor bu bayram? İngiltere'deki Pagan Keltlerden... Her gelen kültür bayrama bir anlam yükleyip kutlamaya kendi şekliyle devam ediyor... Son olarak da tüketim kültürü bu bayramı ele geçiriyor. Hadi gelin Cadılar Bayramı'nın tarihine bir göz atalım.
BİR NEVİ BAĞBOZUMU
Cadılar Bayramı'nın kökeni antik Britanya'da pagan Keltlerin kutladığı Samhain Festivali. Keltler 1 Kasım'ı yazın bitişi, kışın başlangıcı kabul ediyorlardı.
Bu tarihte sürüler yaylalardan dönüyor, toprak ağaları ile çiftçiler arasındaki arazi kira sözleşmeleri yenileniyordu. Yaz sonu Keltlerde aynı zamanda evliliklerin gerçekleştiği, ölülerin kutsandığı ilahî bir dönemdi. Bu günde, ölülerin ruhlarının geçmişte yaşadıkları evleri ziyaret ettiğine inanılıyordu. Tepelerin üzerinde, evlerdeki ocakları tutuşturmak ve aynı zamanda kötü ruhları uzak tutmak için büyük ateşler yakılıyordu. İnsanlar, ortalıkta dolaştığına inandıkları ruhlara tanınmamak için maskeler takıyor, kostümler giyiyorlardı.
Bu gelenekler nedeniyle Samhain festivali zamanla cadılar, goblinler, periler ve iblislerle özdeşleşti. Romalılar 1. yüzyılda Kelt topraklarını fethettiklerinde, kendi ölüm festivalleri Feralia ve hasat festivalleri Pomona'yı Samhain ile birleştirdiler.
PAGAN FESTİVALİNİ YOK ETMEK
7. yüzyılda Papa IV. Boniface 13 Mayıs'ta kutlanan Azizler Günü'nü -muhtemelen pagan festivalinin yerini alması için- 1 Kasım'a taşıdı. Azizler Günü'nün arifesi (31 Ekim) kutsal kabul edildi ve Batılı dillerdeki Halloween adı buradan geldi.
Orta Çağ'ın sonlarında seküler kutlamalar ile Hristiyan bayramı kaynaştı. Avrupa'daki Reform hareketleri esnasında, özellikle Protestan Hristiyanlar arasında, Cadılar Bayramı kutlamaları neredeyse son buldu;
Britanya'da ise seküler bir bayram olarak kutlanmaya devam etti.
ÇOCUKLAR SAHİPLENDİ
Amerika'ya yerleşen ilk kolonilerde -pek çok bayram gibi- Cadılar Bayramı da yasaklandı.
Bununla birlikte 1800'lü yıllarda, Cadılar Bayramı'ndan öğeler taşıyan bir hasat bayramı kutlanmaya başlandı. 19. yüzyılda başta İrlandalılar olmak üzere Britanya'dan Amerika'ya göçen çok sayıdaki göçmen Cadılar Bayramı kostümlerini beraberlerinde getirdiler ve Cadılar Bayramı zamanla ABD'deki başlıca çocuk bayramlarından biri haline geldi.
YETİŞKİNLERE PARTİ BAHANESİ
Çocuklar korkunç kıyafetler giyerek kapı kapı gezerler ve ev sahiplerine "Şaka mı, şeker mi?" diye sorarlar. Ev sahibi "Şaka!" derse çeşitli muziplikler yaparlar. Büyükler çocuklara şekerleme ikram ederler veya harçlık verirler. Bu uygulamanın kökeni geçmişte Britanya'da yoksulların kapı kapı dolaşarak "ruh keki" toplaması geleneğidir. Yetişkinler, 31 Ekim'e en yakın hafta sonunda kıyafet baloları düzenlerler. Bu partilerde misafirler cadı, hayalet veya korku filmi karakteri gibi korkunç kostümler giyerler.