Büyüme hızı ve istihdam

Son üç yılın düşük büyüme hızının olumsuz yansımalarından birisi de doğal olarak istihdam verileri üzerinde oldu. Türkiye İstatistik Kurumunun "Hanehalkı İşgücü İstatistikleri" çalışmasına göre Ocak ayında işsizlik oranı yüzde 11,3'e yükseldi. 2014 yılının eş dönemine göre işsizlik oranı tam 1 puan yukarı gelmiş ve yüzde 10,3'den 11,3'e çıkmış. Sadece kentsel kesime baktığımızda işsizlik oranının biraz daha yüksek olduğunu görüyoruz. Çünkü, kırsal kesimde aile işçisi statüsü geçerli olduğundan işsizlik oranı kentsel kesime göre biraz daha düşük geliyor.

Son istihdam verilerini analiz edelim. Ama öncesinde bir gerçeğin altını çizelim..

İŞGÜCÜNE KATILIM

Son verilere göre Türkiye'de işgücüne katılım oranı yüzde 50 seviyelerinde. Yani, çalışabilecek ya da çalışmaya hazır 15 yaş üstü nüfusun toplam nüfusa oranı. Oran bir önceki rakama göre artmış. Yani çalışmaya hazırım diyenlerde yükselme olmuş. Bu olumlu bir gelişme... Üstelik kadınlardaki artış oranı erkek katılımdaki artışa nazaran daha fazla... Bu da olumlu bir gelişme... Ancak, işgücüne katılım oranlarının bazı ülkelerle karşılaştırma yaptığımızda pekte tatminkar olmadığını açıklıkla görebiliyoruz. Örneğin, durgunluk noktasında bulunun ve bu yüzden Avrupa Merkez Bankası'nın genişleyici para politikası uyguladığı Avrupa ülkelerinden Almanya'da ve İngiltere'de neredeyse yüzde 70'ler sınırına dayanıyor. Hatta ciddi kriz yaşamış Yunanistan, İrlanda ve İspanya'da bile yüzde 55'ler civarına ulaşıyor katılım oranı.

Sendikaların ve akademisyenlerin yaptıkları çalışmalar Türkiye'de özellikle kadınlarda işgücüne katılım oranının yükselmesinin işgücü piyasasına olumlu katkı yapacağını gösteriyor.

VERİLER ŞÖYLE!

Ocak ayında tarım dışı işsizlikte toplam işsizliğe nazaran daha fazla artış görülüyor. Oysa geçen yıl tarım dışı işsizlik yüzde 12,1 iken bu yıl yüzde 13,4 seviyesine ulaşmış. Genç nüfusta durum daha da kötü. 2014'de 15-24 yaş grubunda çalışmak isteyip de iş bulamayanların oranı yüzde 17,7'den yüzde 20'ye fırlamış.

Dikkat ederseniz istihdam verileri de büyüme sorununa işaret ediyor. Düşük büyüme oranını kastettiğimi düşünüyorsunuz. Hayır... Büyümedeki yapısal sorunu işaret ediyor. Hep üzerinde durduğumuz katma değer yaratan, montaj değil yerli aramal ve hammadde kullanılarak, tabi teknolojinin biraz daha dahil olduğu, yapılacak üretim sonucu büyüme ile şu an geldiğimiz işgücü piyasası verileri kuşkusuz farklı olacaktı. Neyse... Son açıklanan istihdam ve üretime teşvik programı zaman içinde düzelmeye katkı yapabilir.

Olumlu mesajlarla yazıyı tamamlayalım... Sosyal güvenlikten mahrum çalışan sayısındaki düşüş Ocak ayında da sürmüş. İstihdam edilenlerin neredeyse yarısı kayıt dışında iken oran yüzde 32,4'e kadar gerilemiş. Sözün özü, kronikleşen sorunların yanı sıra, bu yılda da büyüme hızının yüzde 5-5,5 büyüme potansiyelinin altında kalması işsiz oranının yukarı gitmesine neden olacak.