Merkez Bankası'nın olası kararları

Merkez Bankası, bugün olağan toplantısını yapıyor. Yine kararlarından önce yazımı kaleme alıyorum, bu yüzden ancak olası kararların neler olabileceği üzerinde durabileceğim. Tabii işim bu sefer biraz daha kolay... Çünkü kurların ateşinin bir anda yükselmesi karşısında Merkez Bankası geçen haftadan hangi konular üzerinde duracağını duyurmuştu.

Yaptığı açıklamada masasının üzerine koyacağı gündem maddelerine değinmeden önce, neden böyle bir hamle yaptı sorusunun yanıtını vermeye çalışalım...

Kısaca beklenti yönetmeye çalıştı Merkez Bankası... "TL'den dolara fazla kaymayın, gereken önlemleri alıyorum, Nisan toplantımda da almaya devam edeceğim" demek istedi. Eğer toplantının gündemindeki konuları açıklamak yerine toplantı tarihini öne çekseydi, yani olağan değil olağanüstü toplantı yapsaydı, acemi poker oyuncusu gibi yüz ifadesinden kur artışından ne denli paniklediğini ele vermiş olacaktı. Bu yüzden ne bir şey yokmuş gibi ne de çok büyütülecek bir şey varmış gibi davranmak yerine, "Kur artışlarına seyirci kalmıyorum, elimde bir sürü araç var, hemen TL silahıma davranmayacağım" mesajı verdi. Gelelim gündem maddelerine...

İki konuya vurgu

Birincisi döviz depo piyasası faiz oranlarında ölçülü bir indirim; ikincisi, Türk lirası zorunlu karşılık oranlarına ödenen kısmi faiz oranlarında ölçülü bir artış... Döviz depo piyasasında üye bankalara yüzde 4,5 faiz oranından dolar veriyor. Kurların ateşi çıkmadan önce uyguladığı faiz oranı yüzde 10 seviyesinde idi. Önce yüzde 7,5'a, sonra da yüzde 4,5 çekmişti Merkez Bankası. Büyük olasılıkla euro ile eşitleyip yüzde 2,5 yapabilir. Amacı dolar ihtiyacı olan bankaları rahatlatmak ve rezerv opsiyon mekanizması çerçevesinde TL yükümlülükleri yerine dolar kullanmalarına yardımcı olmak.

Buna ek olarak TL zorunlu karşılıklarına verdiği faiz oranlarını yükselttiği takdirde rezervlerinden belli miktar dolar serbest kalıyor. Diğer bir deyişle bu kanalla dolar arzını genişletip kur ateşini düşürmeye çalışıyor. Geçen ayda benzer şekilde rezerv opsiyon katsayılarının belli dilimlerinde artışına giderek yaklaşık 1,5 milyar dolar hacminde finansal sistemin döviz likiditesini karşılamıştı.

Diğer araçları

Geçen hafta yaptığı duyuruda üzerinde durmadığı konulara da kısaca göz atalım...

* Günlük dolar satış tutarını yükseltebilir. Bir ara 10 milyon dolara kadar düşürmüştü, ancak kur artışına paralel olarak 60 milyon dolara kadar çıkardı.

* Günlük dolar satışının yanı sıra, kura doğrudan müdahale yapma silahı da var Merkez Bankası'nın. Ama şu anda kullanması hem zamanlama açısından hem de rezerv miktarı açısından pek doğru olmaz.

* Fonlama maliyetini yukarı çekebilir. Yüzde 7,5 ile istikrarlı, yüzde 10,75 ile marjinal fonluyor bankaları... Birkaç haftadır faiz koridoru içinde fonlayarak oranı yüzde 8'lere kadar getirdi.

* Kur tırmanışının önünde geçmek için elindeki en güçlü silahı sona bıraktım: Politika faiz oranını artırmak. En son geçen sene Ocak ayında kullanmış, yüzde 4,5 mevcut seviyesinden yüzde 10'a çıkarmış, hızlı bir şekilde doların ateşini almıştı. Hiç kuşkusuz bu silaha şimdilik ihtiyacı yok.

Sonuç olarak Merkez Bankası önceden açıkladığı konularda değişiklikle yetinecek bu toplantısında...