Piyasalarda belirsizliklerin artması doğal olarak risk algısını da bozuyor.
Yatırımcılar çabuk paniğe kapılarak pozisyonlarından çıkma çabasına girerken, aynı hızla iyimser olup anlamsız yere yeni pozisyonlar açabiliyorlar. Bu süreçte menkul kıymetlerin yada emtiaların fiyat oynaklıkları da makul seviyelerin üzerine çıkıyor.
Gelişmekte olan ülke piyasaları için geçerli olan aşırı oynaklıklara biraz olsun alışığız ancak derin ve daha sağlıklı işlediğiniz düşündüğümüz gelişmiş ülke piyasaları da tam anlamıyla raydan çıkmış durumda...
Düşünebiliyor musunuz herhangi belirgin bir neden yokken Amerika piyasaları sadece bir günde yüzde 4'ün üzerinde değer kaybedebiliyor.
Örneğin teknoloji şirketlerinin hisse senetlerinin işlem gördüğü NASDAQ Borsasında 100 Endeksi geriye doğru 52 hafta süresince 5.238'e kadar inmiş, 7.022'ye kadar yükselmiş. Zirve ve dip arasında yüzde 34 fark var. Aşırı oynaklığa rağmen yıllık getirisi yüzde 22,69 olmuş. Piyasalar için önemli bir milat kabul edilen 2001 yılında İkiz Kulelerin vurulmasında bile yüzde 7'lerde bir kayıp gelmiş, sular durulduğunda hızlı şekilde kayıp telefi edilmişti.
İKİ ENDEKS İZLENMELİ
BIST 100 Endeksi 52 haftada 121.551 ile 87.244 bantları arasında dalgalanmış.
Oynaklık oranı yüzde 40'ları buluyor. Yıllık getirisi ise yüzde 29,86. BIST ile NASDAQ getiri ve risk oransallığı açısından birbirlerine paralel seyretmişler. Görüldüğü gibi piyasa belirsizliği, risk algısı ve oynaklığı küresel düzeyde piyasalara yayılmış.
30 gün ileriye doğru aktörlerin piyasa oynaklık beklentilerini gösteren iki endeks var. VIX Endeksi (Volatility Index) ve MOVE Endeksi (Merrill Option Volatility Expectations Index). Aslında her iki endekse birden "korku endeksi" de diyebiliyoruz.
VIX endeks değeri 30'dan yüksek olması oynaklığın ve dolayısıyla yatırımcıların gelecek korkusunun fazla olduğunu gösteriyor.
Endeks değeri 30'un altında ise piyasalarda volatilite düşük ve yatırımcıların geleceğe bakışı korkusuz yorumu yapıyoruz. VIX Endeksi hisse senetleri oynaklığını gösterirken, MOVE Endeksi tahvil faiz oranlarındaki oynamanın kriteri olarak kullanılıyor. 10 yıl vadeli Amerikan Hazine tahvillerinin 30 gün içindeki oynaklığına ilişkin faiz oynaklık beklentisi MOVE Endeksi ile ölçülüyor.
Yeri gelmişken bir not ekleyelim; Merkez Bankası faiz kararlarında son iki yıldır her iki endeksi de dikkate alıyor.
REEL GETİRİDE BORSA ZİRVEDE
VIX Endeksi dün 30,38 ile güne başladı.
Öğleden sonra 41,06 ile üst noktaya ulaştı ve birkaç saat sonra hızlı bir şekilde 28,20 düzeyine indi. Endeksi okuduğumuzda korkusuz olan yatırımcıların öğleden sonra az da olsa bir korkuya kapıldıklarını görüyoruz. Kısacası oynaklık endeksi de oldukça oynak... Komik ama gerçek. TUİK her ay Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getirisi çalışması yapıyor. Hem Ocak ayına hem de geriye doğru 1 yılı kapsıyor çalışma... Borsa yıllık net getiride açık ara önde. Ama bu getiri süreyi 6 aya çektiğimizde yüzde 4,66'ya iniyor.
Ya ni geçen yılın başında hisse senedi almış bir yatırımcı enflasyon arındırıldıktan sonra yüzde 30'a yakın kazanırken. Yıl ortasında girmiş olan sadece yüzde 4,66 yetinmek zorunda kalıyor. Ocak ayı BIST 100 reel getirisi ise yüzde 5,60 seviyesine kadar çıkmış.
Sözün özü gerek hisse senetleri fiyatları gerekse tahvil faiz oranları oynaklıkları oldukça yüksek. Hani yürüyüş yerlerinde yayalar için yada yollarda araçlar için kaygan zemin uyarısı olur ya, aslında bu uyarı levhalarını borsa girişlerine de asmak lazım.