Hane halkının sahip olduğu altın miktarı yaklaşık 5 bin ton ya da biraz üzerinde bir miktara ulaşıyor.
Ne yazık ki büyük kısmı da mali sistemin dışında... Yani yastık altı diye tanımladığımız atıl bir şekilde ekonomiye bir katkı yapmadan duruyor. Yaklaşık 200 milyar dolara yakın kaynak var ekonomiye kazandırılması gereken.
Tabi bu kaynağın tamamının mobilize edilmesi ve sisteme kazandırılması mümkün değil. Çünkü yüzde 80'i takı şekilde.
Standart değil ve işçilik gibi katma değere sahip. Sadece yüzde 20'si Cumhuriyet altını ve Osmanlı sikkelerinden oluşuyor.
Dolayısıyla mali sisteme kanalize edilebilecek altın yüzde 10-15 seviyesinde kalıyor.
Bunun bir kısmının da altın açısından muhafazakar yatırımcı olduğunu düşünürsek toplam atıl altınların yüzde 5'i gibi bir orana denk geliyor mobilize olabilecek yastık altı altınlar. Kuşkusuz bu oranın parasal karşılığı bile ekonominin içinde bulunduğu koşullara göre bayağı katkı yapar.
YATIRIMCI PROFİLİ ÇALIŞMASI
1994 yılında İstanbul Altın Borsası'nı kurarken altın yatırımcılarının profilleri ve altın tercihlerine yönelik çalışma yaptırmıştık. O yıllarda da gündemimiz altın borsasının kurulmasının yanı sıra aynı zamanda atıl altınları ekonomiye kazandırmaktı. 'Büyüklerimden kaldı, manevi değeri var' gibi tahmin edebildiğimiz klasik yanıtlarla beraber ilginç bulgular da çıkmıştı karşımıza... Örneğin altın yatırımcılarının bir kısmı fiziken altını yanında istiyordu ekonomik gücünü hissetmek için.
Altına dayalı yatırım araçlarının yaygın bir şekilde uygulanması en etkin çözüm yolu görünüyor. Hem mevcut altınların yastık altından çıkarılmasında hem de bundan sonra altına gidecek yatırımları doğrudan mali sisteme çekmek için önemli rol oynayacak bu tür menkul kıymetler. Tahvil ve altın mevduatı gibi faiz getirisi olan finansal enstrümanlar olabileceği gibi faize sıcak bakmayan altın sahipleri için kiraz sertifikaları gibi faizsiz araçlar da kullanılabilir.
TAHVİL VE KİRA SERTİFİKALARI
Hazine Müsteşarlığı "altına dayalı tahvil" ve "altına dayalı kira sertifikaları" ihraç etti. Dört ayrı tarihi kapsayan tahvil ihraçları için dört kez talep toplanacak.
Tahvil için 22 ve 24 ayar Cumhuriyet ziynet ve sikke altınlar, darphane altınları, külçe altınlar ve 22 ayar bilezik, kolye gibi takılar kabul edilebilecek. Tahvillerin getirileri ise şöyle; Her altı ayda bir altın fiyatına endeksli yıllık yüzde 2.40 kazanç sağlayacak. 100 gram altınını getiren bir yatırımcı vade bitiminde 102,40 gram altın ya da vade bitiminde geçerli olacak altın fiyatı üzerinden bu gramaj altının TL karşılığını alacak. Ancak vadesinden önce geri getirilirse ödeme sadece TL olarak verilecek. Normal vadesi de 2 yıl...
Bu tahvillerin faizsiz versiyonu ise kira sertifikaları... Faiz istemeyen altın sahibi aynı şekilde sahip olduğu standart altını verip karşılığında sadece kira geliri olan vadeli sertifikaları alacak. Vade bitiminde de ister altınını isterse başlangıçta teslim ettiği altının o günkü değerinden TL'sini alacak.
Altın sertifikaları, altına dayalı yatırım fonları ve bireysel emeklilik fonları da tahvil ve kira sertifikaları gibi atıl altınların yastık altından çıkmasına kritik katkılar yapabiliyorlar. İstanbul Altın Borsası kurucu üyesi ve sonrasında uzun süre yönetim kurulu üyeliği yapmış bir kişi olarak bu tür alternatif yatırım araçlarını gönül rahatlığı ile öneriyorum.