Korona virüs pandemisinin seyri küresel düzeyde üç aşağı beş yukarı belli olmaya başladı. Dünyanın her yerinden gelen tatil resimleri gerçekten inanılır gibi değil. Demek ki ekonomiler gibi insanların da psikolojileri bu işi kaldıramadı.
Tabi bu gevşemenin ister istemez bir bedeli olacak küresel ekonomilere. Kısacası "V" şeklinde bir dipten çıkış olasılığı iyice zayıflamış görünüyor. FED Başkanı Powell da bu gerçeğin altını kalın çizgilerle çizmeye çalıştı. Toparlanma hızının oldukça düştüğünü ve ekonominin ivme kazanmasının çok zaman alacağını net cümlelerle dile getirdi. Yani "W" formasyonunun bizi beklediği gerçeğini hatırlatmış oldu.
Birçok ülke normalleşme sürecini büyük oranda iyi senaryoya göre planlamıştı.
Bu yüzden piyasalarda benzer şekilde V biçimini fiyatlamışlardı. Umarım yanılırım ama iyi olmayan senaryo ki bu da W şekilde toparlanma, ön plana çıkarsa piyasalar bu duruma adapte olmaya çalışacaklar. Bir yerde riskli enstrümanlara olan iştah doğal olarak azalacak. Güvenli ve likit araçlar talep görecek.
HİSSE SENETLERİNE DİKKAT
Riskli enstrümanların başında hisse senetleri geliyor. Dip yaptıkları zaman gerçekten alım için oldukça cazip hale gelmişlerdi.
Başta FED olmak üzere tüm gelişmiş ülke merkez bankaları küresel likiditeyi hızla artırınca borsalar coşmuş ve kayıplarını sadece 1 ayda geri almışlardı. Bundan sonra ekonominin yeni normalleri bağlamında ön plana çıkan ve çıkacak olan teknoloji ve uzaktan erişim gibi alanlarda faaliyet gösteren şirket hisse senetleri olacak. Diğer sektörlere bundan sonra dikkat etmek gerekiyor. Borsa İstanbul yerli yatırımcıların çabalarıyla 23 Mart tarihindeki 84.246 seviyesinden Temmuzun ilk haftasında 119.332 düzeyine ağır ağır tırmandı. Hatta BIST 100 dışı hisse senetleri zirve noktasında yatırımcısına dolar bazında yaklaşık yüzde 68 kazanç sağladı. Her ne kadar tüm sektörler nasiplense de bu yükselişten bankacılık sektörü hisse senetleri ise beklenen performansı veremedi. 27 Temmuz zirvesinden beri düşüyor hisse senetleri.
Kayıplar yaklaşık yüzde 6,4 oranına gelmiş.
SWAP ANLAŞMASI YOLUYLA
Kurlar üzerindeki basınç kötü senaryo yüzünden artıyor. 6.80-6,85 bandında uzun süre yatay seyir izleyen dolar TL kuru yeniden hareketlendi. Üstelik FED'in toplantısından uzun süre sıfır faiz oranlarının devam edeceği, varlık alımlarının her zaman gündemde olacağı mesajları çıkmasına rağmen. Zaten dolar hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülke paraları karşısında bir süredir geriliyor. Dolar endeksi pandeminin başladığı 20 Martta 103.5 düzeyinde idi. Tabi panik halindeki yatırımcılar hızlı bir şekilde açık pozisyonları kapama ve marjin tamamlama derdine düşünce dolar kıymete binmişti. Ancak FED'in birkaç haftada parasal tabanı genişletmesi ve bilanço büyüklüğünü 7 trilyon dolara yükseltmesiyle dolar yüzde 9,7 değer kaybederek Dolar Endeksi 92'lere kadar inmişti. Bundan sonra Merkez Bankası faiz indirimine ara vererek ve politika faiz oranını yüzde 8,25'de tutarak kurları baskılamakta zorlanacak gibi görünüyor. İki adım hayati önem taşıyor tam bu noktada.
Birincisi döviz girişi sağlamak... Swap anlaşması yoluyla olabilir. İkincisi Merkez Bankası'nın kredilere dikkat ederek mümkün olduğunca parasal sıkılaşmaya gitmesi.
Aksi takdirde para ikamesi hızlanabilir.
Son olarak altına bakalım... Altın küresel düzeyde cazibesini koruyacak. Acaba doyum noktasına ulaşmış olabilir mi sorularına sıkça muhatap oluyorum. Sadece şu veriyi hatırlatmam yeterli olur sanırım. 2011 yılında 1900 doların üzerinde idi altının ons fiyatı. Sağlıkla ilgili belirsizliklerin ve risklerin artacağı gerçeğini dikkate aldığımızda altının yolunun açık olduğunu söyleyebiliriz.