Genellikle bayram gününe denk gelen köşe yazıları bayramla ilgili oluyor.
Hatta nerede o eski bayramlarla başlar yazarın yaşına göre çocukluk yıllarına kadar gider. Sanırım bu gerçeği kabullenmemiz gerekiyor; hiç bir şey eskisi gibi olmuyor ve bayramlar da eskisi gibi olmayacak. Ne yazık ki ekonominin küresel düzeyde sağlık dâhil tüm alanların önüne geçmesi kabullenmek istemediğimiz bu sonucu ortaya çıkardı.
Aşırı tüketim ile çarkları dönen bir ekonomik sistem tabi ki her fırsatı değerlendirecektir.
Bayramlar dâhil... Ben hayatımızın daha da ayrılmaz parçası haline gelen yatırım konusunu ele alayım izninizle. Hiç ilgilenmediğimiz kadar dolar ve altınla ilgilenir olduk. Malum yüksek enflasyon karşısında gencinden yaşlısı, en eğitimsizinden en eğitimlisine kadar herkes alım gücünü korumaya çalışıyor.
Bu amaca hizmet eden yatırım araçlarının başında kuşkusuz altın geliyor.
FONLAR TALEPLERİNİ ARTIRDILAR
Altın yıla gerçekten hızlı başlangıç yapmıştı.
Küresel enflasyonun geçici olmadığı ve uzunca süre ekonomilerin gündeminde olacağı kabul edilince altın yeniden tercih edilir oldu. Şubat ayında bir de Ukrayna Rusya savaşı denkleme dahil olunca altının klasik "güvenli liman" misyonu da devreye girdi. Bu iki temel faktör öncelikle altına dayalı borsa yatırım fonlarının portföylerindeki altın ağırlığını artırmalarına neden oldu.
Geçen sene 174 ton net satış yapan fonlar bu sene ilk çeyrekte 269 ton altın aldılar.
2020 yılının üçüncü çeyreğinden bu yana en güçlü alımları yapmış fonlar.
Bar ve çubuk altın talebinde ise ilginç bir seyir söz konusu oldu. Bu yılın ilk çeyreğinde 282 ton talep ile 5 yıllık ortalamanın yüzde 11 üzerinde gerçekleşti. Ancak bir önceki yılın eş dönemine göre bar ve çubuk altın talebi yüzde 20 gerilemiş. Dünya Altın Konseyi bu sonucu iki nedene dayandırıyor.
Birincisi Çin'de salgının şiddetlenmesi kapsamında yeniden kapanmaların olması... İkinci nedeni bize bağlıyor Konsey; Türkiye'de altın fiyatlarının makul seviyelerin üzerine çıkması... Nasıl enerji ve tarımsal emtialarda küresel ortalama düzeylerin çok üzerinde fiyat artışlarında kur faktörü gerçeği varsa altında da aynı gerçek var. Size bu çarpıcı gerçeği çok güzel açıklayan bir örnek hatırlatmak istiyorum. 2011 yılında altının dolar ons fiyatı 1900 dolar iken Türkiye'de altının gram fiyatı 110 TL sınırında idi. Tam 11 yıl sonra altın yine 1900 dolarlar civarında ama Türkiye'de 900 liranın biraz üzerinde.
Çünkü dolar TL kuru 11 yıl önce 1,54 düzeyindeydi. Yani yanında bir sıfır yoktu.
Kurun yanına bir sıfır gelince altının gram fiyatının yanına da bir sıfır eklenmiş oldu.
BİZDE FİYATI KUR BELİRLEYECEK
Diğer bir altın talep bileşenine geçelim; mücevher altın... Mücevher altın talebi güvenli liman görevi görmüyor. Daha çok ekonomik büyüme ile doğru orantılı. Yani reel gelirlerin yükselmesi mücevher altın talebini ivmelendiriyor. Dünya Altın Konseyi özellikle Çin ve Hindistan'ın büyüme hızlarının potansiyel seviyenin altında kalmasının bu sonuçta etkili olduğuna vurgu yapmış. Altının diğer talep dinamikleri içinde yer alan merkez bankalarının ve sanayinin altın talepleri tarafında yatay bir talep trendi göz çarpıyor. Sadece teknolojide kullanılan altında çok az bir artış var.
Yazımın başlığındaki "ama" sonrasına geleyim.
Dikkat ediyorsunuz sanırım. Televizyon ve gazetelerde yapılan altın analizlerinde sadece talep tarafına değiniliyor. O da sığ bir şekilde... Teknik analize göre şu seviyeyi aşarsa şu seviyeye çıkar destekte ise şu seviye güçlüdür gibi toplu taşım araçlarında bile rahatlıkla duyabileceğimiz cümlelerin ötesine geçmiyor yorumlar. Oysa altın fiyatında diğer varlıklarda olduğu gibi arz tarafı da en az talep kadar belirleyici oluyor. Üstelik altın arzının farklı bir dinamiği var. Altın arzının yüzde 30'u sisteme geri dönen altından oluşuyor. Madencilikten yapılan arzda yüzde 3 artışa karşın geri dönen altından gelen arz yüzde 15 yükselmiş ki bu da son 6 yılın en güçlü çeyrek arz performansı anlamına geliyor. Sözün özü hem talep hem de arz cephesini etkileyecek faktörler bu yıl oldukça paralel seyrediyor. Dolayısıyla dar bantta dalgalanan yatay bir dolar ons fiyatına tanık olacağız gibi bu yıl. Tabi denkleme yeni bir unsur eklenmezse. Ancak Türkiye'de altının fiyatını altından öte kur belirleyecek. Bayramınızı en içten dileklerimle kutlarım.