Bildiğiniz üzere ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılığı zorunludur.
Ancak, gerek bilgisizlik, gerek prim maliyetinden kaçınma, gerekse bürokratik yani bildirim şeklindeki zorluk gibi nedenlerle sigortasız çalıştırmanın ve çalışmanın yaygın olduğu bir alandır.
Ancak, 1.4.2015 tarihinden itibaren 'Kolay İşverenlik', 'Kolay Sigorta' uygulaması ile ev hizmetlerinde 10 günden az çalışanların bildirimleri kolaylaştırılmış, SGK'ya gitmeden, e-devlet, SMS gönderimi ile kolayca kayıt oluşturma ve bildirim yapma imkanı getirilmiştir.
Ayrıca, ev hizmetlerinde çalışanlar için ödenmesi gereken prim tutarları, daha makul seviyelerde yeniden düzenlenmiş, SGK Teşviklerinden yararlanabilme imkanı getirilmiştir.
Ayrıca, 21.03.2018 tarihinde kabul edilen 7103 sayılı Kanun ile 'Kolay Sigorta' kapsamına 'konutlarda kapıcı olarak görev yapanların sigortalılığı' da alınmış, bu sayede apartman ve site yöneticilerinin her ay SGK'ya belge verme zorunlulukları ortadan kaldırılmış ve kendileri için ilave bir masraf olan damga vergisi ödemelerine gerek kalmamıştır. Ev hizmetlerinde çalışanlar ve konutlarda kapıcı olarak görev yapanlar, düzenlemenin yapıldığı 5510 sayılı Kanun EK-9 uncu maddesine atfen söylenen, 'Ek-9 Kapsamında' sigortalı olarak bildirilebilirler ve 4/a kapsamında sigortalı sayılırlar. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, ev hizmetlerinde çalışanları 10 günden az çalışanlar ile 10 gün ve daha fazla olarak çalışanlar olarak iki ayrı şekilde düzenlemiştir.
10 GÜNDEN AZ ÇALIŞANLARIN SİGORTALILIĞI
Ev hizmetlerinde 10 günden az sigortalı olarak çalışanlar iş kazası ve meslek hastalığı sigortası kapsamında sigortalı sayılmaktadırlar. Bu şekilde sigortalı çalıştıran kişiler işveren sayılmamakta ve bu kapsamda çalıştırdıkları sigortalı için günlük brüt asgari ücretin yüzde 2'si oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi ödemeleri gerekmektedir.
Bu tutar 2019 yılı için günlük 1,71 TL'dir. Yani ayda 9 gün ev temizliğine gelen bir gündelikçi için sadece 15,39 TL ödeyerek hiçbir riske girmeden temizlikçi çalıştırabilirler.
Diğer bir ifade ile 15,39 TL ödeyerek, evde temizlik esnasında meydana gelecek bir iş kazasında ödenecek çok yüksek tazminatlardan kurtulmak mümkündür.
Ev hizmetlerinde 10 günden az sigortalı kişi çalıştıranlar Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüklerine gitmeden başvurularını www.turkiye. gov.tr adresinin 'e-hizmetler' menüsünün altında bulunan 'Ev Hizmetleri' kısmını seçerek, ya da 5510'na SMS atarak bildirimde bulunabilirler.
SMS ile bildirimin nasıl yapılacağı www.sgk.gov.tr adresinden öğrenilebilir.
İsterler ise bu işlerde 10 günden az çalışanlar, geri kalan primlerini yani, yaşlılık, malullük, ölüm, genel sağlık sigortası primlerini kendileri ödeyebilirler. Bu tutar, aşağıdaki tablodan da görüleceği üzere 30 gün için 831,38 TL'dir.
10 GÜNDEN FAZLA ÇALIŞANLARIN SİGORTALILIĞI
Ev hizmetlerinde işveren yanında 10 gün ve daha fazla süreyle çalışanlar için yaşlılık, malullük, ölüm, iş kazası ve meslek hastalığı ile genel sağlık sigortası ve işsizlik sigortası hükümleri uygulanmaktadır.
En çok merak edilen ise sağlık yardımlarından yararlanıp yararlanamayacaklardır.
Ev hizmetlerinde 10 günden fazla sigortalı çalışanlar genel sağlık sigortalısı da sayılmaktadır. Bu sigortalıların genel sağlık sigortasından faydalanabilmeleri için son bir sene içinde toplam 30 gün genel sağlık sigortası prim ödeme gün sayısının olması yeterlidir. İşten çıkartılmaları halinde ise, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası şartlarını sağlamaları halinde işsizlik ödeneği de alabilmektedirler.
İlgili çalışanların bildirimi 'Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge' ile yapılmakta olup bildirgedeki işe giriş tarihi sigortalılık başlangıç tarihi olmaktadır.
İşverenlerin bu bildirgeyi doldurup sigortalı ile birlikte imzaladıktan sonra çalışmanın başladığı ayın sonuna kadar ikamet ettikleri yere en yakın sosyal güvenlik merkez müdürlüğüne vermeleri zorunludur.
Bu bildirge dışında yapılan bildirimler Kurumca geçerli sayılmamaktadır.
Evde çalıştırılan kişinin sigortalı olmadığının, Kurumun denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurları aracılığı tespit edilmesi durumunda, sigortalı çalıştırılan her ay ve her bir sigortalı için ayrı ayrı olmak ve aylık asgari ücretin iki katını geçmemek üzere idari para cezası kesilmektedir.
Yani 2019 yılı boyunca bir kişiyi ev hizmetlerinde sigortasız çalıştırdığı, bir denetim sonucunda tespit edilen bir ev sahibine (çalıştıran kişiye) 2.558,40 TL X 24=61.401,60
TL idari para cezası uygulanmaktadır.
EV HİZMETLERİNDE 10 GÜN VE FAZLA ÇALIŞANLARIN PRİM VE PRİM ORANLARI
Ek-9 kapsamında ayda 10 gün ve daha fazla süre ile sigortalılığı olanların yüzde 34,5 oranındaki primleri gerçek kişi işverenler tarafından ödenir.
Yani ev hizmetlerinde 30 gün çalışan bir sigortalı için ödenmesi gereken teşviksiz prim tutarı 2019 yılı için 959,40 TL'dir.
Ancak aşağıdaki tablodan, çalışan kişinin 10 gün ve daha fazla çalışma gün sayısına göre hesaplama yaparak teşvikli ödemlerden yararlanarak hiç prim ödemeden de ev hizmetlerinde sigortalı çalıştırabilirsiniz.
Yeter ki şartları sağlayan sigortalı ile çalışın.
EV HİZMETLERİ İŞVERENLERİNİN YARARLANABİLECEKLERİ TEŞVİKLER
Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla sigortalı çalıştıran işverenler için 5510 sayılı Kanuna göre 5 Puanlık İndirim Teşviki, 4447 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesine göre verilen Genç ve Kadın İstihdamı İle Mesleki Belgesi Olan Sigortalı İstihdamı Halinde Uygulanan Teşvik, 4447 sayılı Kanunun 50'nci maddesine göre verilen İşsizlik Ödeneği Alanların İstihdamı Halinde Sağlanan Teşvik ve yine 4447 sayılı Kanunun geçici 19 uncu maddesine göre verilen Yeni Nesil Teşvik indirimlerinden faydalanabilmektedirler.