KİMLER 4/B SİGORTA KAPSAMINDA SAYILIRLAR?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası'nın yürürlük tarihinden önce 1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar ile 2108 sayılı Kanun gereğince muhtar seçilenlerin sigortalılıkları Bağ-Kur kapsamında yapılmaktaydı. 5510 sayılı Kanun'un yürürlüğe girmesiyle ilgili kişiler 4 üncü maddenin (b) bendi kapsamına alınmıştır.
4/b kapsamında değerlendirilen sigortalıları aşağıdaki şekilde sayabiliriz.
- Köy ve mahalle muhtarları
- Ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar
- Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkar siciline kayıtlı olanlar
- Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları
- Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları
- Diğer şirket ve donatma iştiraklerinin tüm ortakları
- 6132 sayılı At Yarışları Hakkında Kanun'a tabi jokey ve antrenörler Ayrıca bunların dışında daha önce ilgili kanunları gereğince topluluk sigortasına tabi olan serbest çalışan avukatlar ve noterler de 5510 sayılı Kanun'un yürürlük tarihinden sonra 4/b sigortalı kapsamına alınmıştır.
SİGORTALILIK BAŞLANGIÇ VE BİLDİRİM İŞLEMLERİ NASIL YAPILMAKTADIR?
Gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanların sigortalılıkları vergi başlangıç tarihlerinden itibaren başlar ve bunlar hakkında vergi dairelerince 15 gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirim yapılması zorunludur.
Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkar siciline kayıtlı olanların sigortalılıkları esnaf ve sanatkarlar sicil müdürlüklerine kayıtlı oldukları tarihten itibaren başlar. Bu sigortalıların bildirimlerini ise 15 gün içerisinde esnaf ve sanatkârlar sicil müdürlüklerince yapılmaktadır.
Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortaklarının sigortalılıkları, yönetim kuruluna seçildikleri tarih itibariyle başlar ve bildirimlerinin şirket yetkililerince 15 gün içinde SGK'ya yapılması zorunludur. Yine aynı şekilde limited şirketlerin ortaklarının sigortalılığı ticaret siciline kayıtlı oldukları tarihten başlar ve bildirimleri ise yine 15 gün içinde ticaret sicil memurluklarında yerine getirilir.
Köy ve mahalle muhtarları ise seçildikleri tarihten itibaren sigortalı sayılırlar ve bunların bildirimleri ise mazbatalarını aldıkları tarihten itibaren 15 gün içerisinde il veya ilçe mülki idare amirliklerince yerine getirilir.
Jokey ve antrenörlerin sigortalılıkları lisans belgesine istinaden fiilen çalışmaya başladıkları tarihten itibaren başlar, bildirimlerinin ise Türkiye Jokey Kulübü tarafından bir ay içerisinde yapılması zorunludur. Bununla birlikte 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında faaliyette bulunanların, bu faaliyetlerini ilgili kurum ve kuruluşlardan temin edilecek belge ile belgelemek kaydı ile kendileri de sigortalılık başvurularını yapabilmektedirler.
SİGORTALILIĞIN SONA ERMESİ VE BİLDİRİM İŞLEMLERİ NASIL YAPILMAKTADIR?
İlgili kişilerin sigortalılıkları yukarıda saydığımız kurum ve kuruluşlarda kayıtlarının silindiği tarihten itibaren sona ermekte olup yine yukarıda belirttiğim kurum ve kuruluşlarca Sosyal Güvenlik Kurumu'na 10 gün içinde bildirimlerinin yapılması zorunludur.
Jokey ve antrenörlerin ise diğerlerinden farklı olarak, lisanslarını yenilemeyenlerin sigortalılıkları lisanslı oldukları yılın sonu itibariyle sona ermekte ve bildirimlerinin ise yine Türkiye Jokey Kulübü tarafından 10 gün içerisinde SGK'ya yapılması zorunludur.
BAĞIMSIZ ÇALIŞANLARIN PRİM ÖDEMELERİ
4/b kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançları, prime esas günlük kazanç alt sınırı ile üst sınırı arasında kalmak şartıyla, sigortalı tarafından beyan edilecek günlük kazancın otuz katıdır.
Prime esas kazanç beyanları Kuruma verilecek beyan formu ile yapılabildiği gibi e-devlet üzerinden de yapılabilmektedir.
Her ay için ödenmesi gereken prim borçları, prim borcunun ait olduğu ayı takip eden ayın son gününe kadar kurumun anlaşmalı olduğu banka, kredi kuruluşu, PTT vasıtasıyla ve internet üzerinden e-SGK vasıtasıyla ödenebilmektedir.
PRİM TUTARLARI VE 5 PUANLIK TEŞVİK
6745 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanun'un 81'inci maddesine eklenen fıkra ile kuruma primlerini düzenli ödeyen 4/b kapsamındaki sigortalıların aylık sigorta prim ödemelerinde 5 puanlık indirim yapılması sağlanmıştır.
Uygulama ile isteğe bağlı sigortalılar hariç 4/b kapsamındaki sigortalıların malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden, 5 puanlık kısmına isabet eden tutar Hazine tarafından karşılanmaktadır.
2019 yılında geçerli olan brüt asgari ücret (2.558,40 TL) dikkate alındığında, teşvikten yararlanmayan 4/b kapsamındaki sigortalıların en düşük 882,64 lira, en yüksek 6.619,8 lira prim ödemeleri gerekirken teşvikten faydalanan sigortalılarımızın ise en düşük 754,64 lira en yüksek ise 5.659,8 lira prim ödemeleri gerekmektedir.
YAPILANDIRMASI BOZULANLAR FIRSATI KAÇIRMAYIN!
Bu ay sonu itibariyle kaçırılmaması gereken fırsatı bir kez daha hatırlatalım. Geçtiğimiz yıl içinde 7143 sayılı Yapılandırma Kanunu'na göre SGK prim borçlarını yapılandırarak peşin tutarı/taksitlerini ödeyemeyen işveren ve sigortalılar için 28 Şubat'a kadar tekrar ödeme imkanı getirildi. Bu imkandan yararlanmayanların ise 28 Şubat'tan sonra yapılandırmaları bozulacak ve silinen gecikme cezası ve zamları tekrar tahakkuk ettirilerek cebr-i icra yolu ile tahsilatı sağlanacak.
Sosyal güvence içinde kalın...