Çalışma hayatında yer alan unsurlar incelendiğinde özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerde aile bireylerinin çalıştığı, bu kuruluşların aile işletmesi olarak varlıklarını sürdürdükleri görülmektedir. İşverenler genellikle yanlarında eşleri, çocukları anne ya da babalarını çalıştırmaktadırlar ya da onlardan yardım almaktadırlar.
Ancak hepinizin bildiği üzere kaba bir ifadeyle sigortasız çalışma ya da çalışmadan sigortalı olma gibi bir durum istisnalar hariç mevzuatımız gereğince mümkün olmadığından işyerinde çalışan aile bireylerinin de sigortalı olmaları gerekmektedir.
5510 sayılı Kanunumuzun 4'üncü maddesi kimlerin sigortalı sayılacağını belirtmekte olup sigortalı olmanın en önemli koşulu fiili çalışmadır.
Bir kişinin bir işyerinde sigortalı olması için o iş yerinde hizmet akdine istinaden fiili olarak çalışması gerekmektedir.
Yani işyerimizde fiili olarak çalışan herkesin sigortalı olması zorunludur. Ancak bu durumun istisnaları 5510 sayılı Kanunumuzun 6'ncı maddesinde yer almaktadır.
ÜCRETSİZ ÇALIŞAN EŞ SİGORTADAN MUAFTIR
İlgili maddede sigortalı sayılmayanlar belirtilmiş olup buna göre işverenin işyerinde ücretsiz çalışan eşi sigortadan muaf tutulmuştur.
Burada dikkat edilmesi gereken kural bir hizmet akdinin olmaması ve eşin ücret almadan çalışmasıdır.
Kanunun getirdiği bu istisna yalnızca eş için geçerli olup işverenin çocukları ile anne ve babası bu muafiyet kapsamı dışındadır. Yani eğer işverenin yanında çocukları ya da anne ve babası çalışıyor ise bu kişilerin sigortalarının ödenmesi Kanunen zorunlu olup yapılan denetim ve kontrollerde bu durumun tespit edilmesi halinde işveren hakkında idari para cezası uygulanmaktadır.
İŞVERENİN EŞİNİ SİGORTALI ÇALIŞTIRMASI
Yukarıda da belirttiğim gibi bir kişinin Kanunen sigortalı sayılabilmesi için bir hizmet akdine dayalı olarak fiili çalışması şarttır.
Ancak Kurumumuz tarafından yapılan denetim ve kontrollerde bazı işverenlerin eşlerini fiili çalışma olmadan sigortalı olarak bildirdikleri tespit edilmektedir.
Burada ispat yükü işverende olup eşinin ücret karşılığında yanında çalıştığını ispat etmesi gerekmektedir. Bu nedenle bu işverenlerimizin ve eşlerinin mağduriyet yaşamamaları için yapılan çalışmanın yasal belgelere dayandırılması gerekmektedir. Fiili olmayan veya hizmet akdine dayanmayan çalışmaların Sosyal Güvenlik Denetmenlerince tespit edilmesi halinde sigortalı bildirilen günler iptal edilmekte ve Kuruma ödenen primler Kuruma gelir olarak kaydedilmektedir.
Bu nedenle eşlerini sigortalı olarak çalıştıran işverenlerin öncelikle bir hizmet akdi düzenlemeleri ileride karşılaşabilecekleri denetim ve kontrollerde ellerinde yasal bir dayanak olmasını sağlayacaktır. Ayrıca eşlerine ödemeleri gereken ücretleri de banka aracılığıyla ödemeleri de ispat açısından önemli bir delil niteliği taşımaktadır.
Sosyal güvence içinde kalın...