Bildiğiniz üzere çalışma hayatının koşulları gereğince kimi insanlar bir hizmet akdiyle başkasının yanında 4/a kapsamında sigortalı olarak çalışmakta ya da kendilerine ait işyeri açarak ya da ortak olarak 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olmaktadırlar.
Zaman içerisinde gerek ekonomik koşullar gerekse sigortalı olarak çalışmanın daha avantajlı olduğu düşüncesi ile işyeri sahipleri kendilerini sahip oldukları işyerinde sigortalı göstermekte ya da çalışanlar çalıştıkları işyerine ortak olabilmektedir.
Bu haftaki yazımızda bu durumdaki kişilerin sigortalılık statülerinin nasıl değerlendirileceği hakkında bilgiler vereceğim.
5510 sayılı Kanunumuzda şirket ortakları 4/b kapsamında sigortalı sayılmış ve ayrıca 4/b kapsamında sigortalı sayılanların, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden dolayı, 4/a kapsamında sigortalı bildirilemeyecekleri öngörülmüştür.
Buna göre 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 1.10.2008 tarihinden sonra şirket ortaklığı nedeniyle 4/b kapsamında sigortalı olanlar kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden kendilerini 4/a kapsamında sigortalı bildiremeyecekleri gibi, çalıştığı işyerine ortak olanlar da 4/b kapsamına alınarak Bağ-Kur'lu olmaktadırlar.
Ancak sigortalının çalıştığı işyeri dışında bir şirkete ortak olması halinde, 4/a kapsamında sigortalı olarak çalışmaya devam edecek 4/b kapsamına alınmayacaktır. 5510 sayılı Kanunumuzla birlikte ilgili hükümler uygulanmakla birlikte 1.10.2008 öncesi sigortalılığı başlayan sigortalılarımızın durumları farklılık göstermektedir. Kurumumuzun 2013/11 sayılı Sigortalılık İşlemleri Genelgesinde bu ay içerisinde yapılan son değişiklikler ile birlikte bu durumdaki sigortalılarımızın durumlarını değerlendirelim.
ŞİRKET ORTAĞI OLUP ORTAĞI OLDUĞU ŞİRKETTEN DAHA SONRA (4/A) KAPSAMINDA SİGORTALI OLANLAR
Bu durumdaki kişileri Bağ- Kur (4/b) tescili yapılanlar ve yapılmayanlar olarak değerlendirmek gerekiyor. 1479 sayılı Kanun kapsamında Bağ-Kur tescili açılan şirket ortağının daha sonraki bir tarihte ortağı olduğu şirketten 4/a kapsamında sigortalı bildirilmesi halinde, önce başlayan sigortalılık sona ermediği sürece diğer sigortalılık devreye girmeyeceğinden, 4/a kapsamındaki sigortalılığı geçerli sayılmayarak iptal edilecek ve 4/b kapsamındaki sigortalılığı geçerli sayılacaktır.
1/10/2008 tarihinden önce 1479 sayılı Kanun kapsamında gerektiği halde Bağ-Kur tescili yapılmayan şirket ortaklarının, 4/a kapsamında yapılan tescil kaydı beyan kabul edilerek, 4/b kapsamında sigortalı olması gereken tarih itibariyle 4/b kapsamında sigortalılığı başlatılarak 4/a kapsamındaki hizmetler 4/b kapsamında hizmet olarak değerlendirilmektedir. Bir örnek ile açıklamak gerekirse;
20/9/1999 tarihinden itibaren (X) limited şirket ortağı olan ancak, 4/b kapsamında tescil edilmeyen sigortalının, 1/2/2000 tarihinden itibaren ortağı olduğu (X) limited şirketinden 4/a kapsamında sigortalı bildirilmeye başlanmış olması ve şirket ortaklığı halen devam etmesi halinde sigortalının 4/a kapsamında 1/2/2000 tarihinde başlatılan tescil kaydı beyan kabul edilip, 4/b kapsamında şirket ortağı olduğu 20/9/1999 tarihi itibariyle 4/b kapsamında sigortalılığı başlatılacak ve bildirilen 4/a kapsamındaki hizmet süreleri 4/b kapsamında hizmet olarak değerlendirilecektir.
4/A KAPSAMINDA SİGORTALI OLUP ÇALIŞTIĞI İŞYERİNE ORTAK OLANLAR
1.10.2008 tarihi öncesinde 4/a kapsamında hizmet akdiyle çalışırken, çalıştıkları işyerine veya başka bir şirkete ortak, anonim şirkette ise kurucu ortak veya yönetim kurulu üyesi olanlar, 4/a kapsamındaki sigortalılıkları kesintiye uğrayıncaya kadar devam edecek ve Bağ-Kur'lu sayılmayacaklardır.
Ancak 4/a kapsamındaki sigortalı bildiriminin bir gün bile kesintiye uğraması halinde 4/b kapsamında tescili açılacaktır. Örnek vermek gerekir ise 10/4/2004 tarihinden itibaren (X) anonim şirketi işyerinden 4/a kapsamında sigortalı iken 5/3/2007 tarihinde, çalıştığı şirkette ortak ve yönetim kurulu üyesi olan ve kesintisiz devam eden 4/a kapsamındaki sigortalılığı 31/5/2019 tarihinde sona eren sigortalının, 4/a kapsamında sigortalılığı geçerli sayılarak 1/6/2019 tarihinden itibaren 4/b kapsamında sigortalılığı başlatılmaktadır.
Bu durumdaki sigortalıların ortağı olduğu işyerinden kendilerinden başka 4/a kapsamında sigortalı bildirilen kalmadığı durumlarda, çalıştıkları şirketin sermaye şirketi olması halinde 4/a kapsamında sigortalılığı devam etmekte olup eğer işyeri şahıs şirketi ise 4/a kapsamındaki sigortalılığı iptal edilerek 4/b kapsamında tescili açılacaktır.
Sosyal güvence içinde kalın...