Yasalarımız çalışanlar kadar işsizlerin de hakkını koruyor. Özellikle sağlık yardımları konusunda işsizler için bazı haklar bulunuyor. İşsiz kalan bir çalışan 10 gün sağlık yardımı alabiliyor. Eğer son 3 ayda primi yatırılmışsa buna 90 gün daha ekleniyor.
Böylece 100 günlük süre kazanıyor. Eğer çalışan işsizlik maaşı alırsa da ödendiği sürece sağlık hizmeti veriliyor.
Bundan sonra ise işsiz kalan için bir imkan bulunuyor.
Eğer evliyse çalışan eşinin üzerinden sigortalı olabilir. Bunun için kadın ya da erkek ayrımı bulunmuyor.
Okurumuz Yusuf SAKA da bu konuda soruyor:
"6 ay önce 5 yıldır çalıştığım işyerimden ayrıldım. Eşim de başka bir şirkette çalışıyor. Onun sigortasından yararlanabilir miyim? Yoksa gelir testi mi yaptıracağım?"
BİRKAÇ DAKİKALIK İŞLEM
Yusuf Bey öncelikle geçmiş olsun.
Umarım en kısa sürede yine çalışmaya başlarsınız. Bu esnada eğer işsizlik maaşı almıyorsanız eşinizin üzerinden sigortalı olup varsa çocuklarınızla birlikte sağlık hizmetlerinden yararlanabilirsiniz.
Hiçbir engel yok. Eğer eşiniz çalışmasaydı o vakit gidip gelir testi yaptırmanız ve sonuca göre Genel sağlık Sigortası primi ödemeniz gerekecekti. Bu konunun otomatik olarak gerçekleşmesi gerekir, ama siz yine de sağlam olması bakımından en yakın Sosyal Güvenlik Kurumu'na giderek bir aktivasyon işlemi yaptırmalısınız. Eşiniz de işyerine bu durumu bildirerek bakmakla yükümlü olduğu kişi sayısını güncellemeli ve Asgari Geçim İndirimi ödemesini 'evli eşi çalışmıyor' kısmından alarak yükseltmelidir. Böylece alacağı AGİ daha fazla olacaktır. Provizyon alıp almadığınıza (müstehaklık bilgisine) edevletten de bakabilirsiniz. Buna imkan yoksa, dediğim gibi SGK'ya giderek birkaç dakikalık bir işlem ile aktivasyonu gerçekleştirin. Daha sonra da hastaneye gittiğinizde provizyon alabileceksiniz.
TAZMİNATI YAKMAYIN
8 yıldır özel sektörde bir işte çalışıyorum. Oğlumun özel durumu var ve iş yerinde işler sebepli sebepsiz duruyor mağdur oluyoruz.
İşten kendim ayrılırsam tazminat alabilir miyim? Hülya KILIÇ
Kıdem tazminatı alabilmek için bazı şartlar bulunuyor. Öncelikle en az 1 yıl çalışıyor olmanız gerek. İkincisi ve en önemlisi de kendi istek ve kusurunuzun dışında işten çıkartılmanız. Kıdem tazminatı alamadığınız gibi işsizlik maaşına da başvurmanız mümkün olmuyor. Kendisi işten ayrılarak kıdem tazminat almanın birkaç yolu var. 'Şirkette işler duruyor' demişsiniz. Eğer ücretleriniz zamanında ve tam ödenmiyorsa, mesaileriniz verilmiyorsa, maaşınız bordroda gerçek miktarında gösterilmiyorsa haklı fesih ile tazminat alabilirsiniz.
Yine haklı fesih şartlarından olan ahlak iyi niyet kuralları, sağlık sebepleri gibi bir nedenle de ayrılırsanız tazminat alabilirsiniz. Ama bunlar ispata muhtaç konular. Bütün bunların dışında eğer ilk kez sigortalı olduğunuz tarih 9 Eylül 1999 ve öncesi ise Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan alacağınız 15 yıl 3600 gün yazısı ile rahatça tazminatınızı alabilirsiniz. Eğer bu sebepleri ileri süremeyecekseniz, istifa ederseniz 8 yıllık tazminatınızı yakarsınız.
ÇİFT MAAŞ ÖDENİR
Annem SSK'lı olarak çalışıyor. Vefat eden babamın emekli maaşını alıyordu. Kendisinin de SSK'dan emekli olma durumu var. Her iki maaşı da alabilir mi? (Kamil)
Babanız vefat ettikten sonra annenize bağlanan ödemeye ölüm maaşı diyoruz. Bu halk arasında dul maaşı olarak da tarif ediliyor. Bu ödemeye hak kazanmak için ölen sigortalının 1800 gün priminin olması ya da SSK'lı ise 900 gün prim 5 yıllık sigortasının olması gerekiyor. Anneniz maaşı aldığına göre bu şartlar tamamlanmış.
Maaş alan eş açısından ise tek şart evlenmemiş olması. Şu anda anneniz bir yerde sigortalı olarak çalışıyor. Bunun babanızın maaşını almasında bir engeli yok. Anneniz emekli olduğunda da ölüm aylığını ve kendi emekli maaşını almaya devam edecek. Dediğim gibi tek şart evlenmemesi. Evlenirse ölüm aylığı kesilir emekli maaşı devam eder.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
10.09.1993 tarihinde sigortalı olarak çalışmaya başladım. Ara ara boşluklarla devam ettim. Halen çalışıyorum. 1967 doğumluyum. Ne zaman emekli olabilirim? Sezgin ÖLMEZ
25 yıl 54 yaş ve 5675 prim günü şartlarınız var. Yılınız 2018'de dolacak. Priminiz muhtemelen tamamlanmıştır.
2021 yılında doğum gününüzde emekli olursunuz.
Ocak 1985 tarihinde sigortalı olarak çalıştım. 2900 günüm var. Sigortadan sonra iki çocuğum oldu. 1969 doğumluyum. Acaba emekli olmam için ne yapmam lazım. Emine KALPAKÇI
20 yıl 41 yaş ve 5 bin prim günü ile tam emeklilik hakkınız var. Eğer çalışıyorsanız priminizi tamamlayıp emekli olursunuz.
Çalışmıyorsanız iki çocuk için 1440 gün borçlanabilirsiniz.
Kalan 660 günü tamamlayıp emekli olursunuz. Bunlara imkan yoksa 700 gün doğum borçlanması yapıp 58 yaşını beklersiniz.
01.03.1958 doğumluyum, 1984 yılında sigortalı oldum. 3800 gün primim birikti. Acaba emekli olabilir miyim? Abdullah ÇINAR
Tam emeklilik için 5225 güne ihtiyacınız var. Eğer tamamlayamazsanız kısmi emeklilik için 60 yaşınızın dolacağı 2018 yılında emekli olabilirsiniz.