Emeklilik hesaplaması yapılırken işe başladığınız yaşa dikkat ediliyor. Bu yaşı mahkemede düzeltseniz de emeklilik hesabında kullanılamıyor. Ancak bir istisnası var...
SORULARINIZA CEVAPLAR
■ 1970 doğumluyum. 1989 yılının Ocak ayında sigortalı olarak çalışmaya başladım. 7500 günden fazla prim ödedim. Halen çalışıyorum. Ancak ben mahkemeye giderek yaşımı değiştirdim. Gerçek doğum tarihim olan 1969 yaptırdım. Şimdi bir yıl erken emekli olma şansım var mı? Kerim CEYLAN
Öncelikle şartlarınıza bakalım. 25 yıl 51 yaş ve 5450 gün gerekiyor. Priminiz ve yılınız tamam yaşınızın dolacağı 2021 yılını beklemeniz gerekecek. Emeklilik hesaplamalarında mahkeme kararı dahi olsa yaş düzeltmeleri dikkate alınmıyor. İşe ilk girişinizde nüfus cüzdanınızda hangi tarih yazıyorsa o geçerli sayılıyor ve tüm hesaplamalar bunun üzerinden yapılıyor. O yüzden sizin yaş düzeltme kararınız da bu hesaplamalara alınmayacaktır. Buradaki istisna sizin belgenizde farklı kayıtlarda farklı tarih olması durumu. Nüfus idaresi bunu düzeltiyor ve kayıtlardaki geçerli sayılıyor.
GERÇEK MAAŞIN İSPATI LAZIM
■ 1975 doğumluyum. 1995 yılında sigortalı olarak çalışmaya başladım. Son işyerimde de 8 yıldır çalışıyorum. Ancak gerçek maaşım 4 bin lira olmasına rağmen bankaya sadece asgari ücret yatırılıyor ve kalanı elden veriliyor. Hatta son dönemde maaşlar da gecikmeye başladı. Ben 3600 gün hakkıyla tazminatını almak istiyorum. Fakat gerçek maaşımdan tazminatı nasıl hesaplatabilirim? (ismi saklı)
Öncelikle belirtelim. Gerçek maaşın bordroda gösterilmemesi bir suçtur. Bu durumda işveren sizin geleceğinizi çaldığı gibi devletten de vergi ve prim kaçırmaktadır. Durumu hemen ALO 170'e bildirmelisiniz. Denetmenler gelerek gerekli işlemi yapacaktır. Bu durumda gerçek maaşınız da ortaya çıkacaktır. Ancak gerçek maaşınız ortaya çıkmaz ve sizin tazminatınızı asgari ücretten hesaplarlarsa buna razı olmayın. Arabulucuya başvurup gerçek maaşınızın bordroya yansıtılmadığını dilekçenize ekleyin. Tabi gerçek maaşınızı gösterir belge ve şahitleri de bulundurun. Bunun için size elden ödeme yapanlar, ya da imzaladığınız belgeler önemlidir.
EMEKLİ MAAŞI DEĞİŞMEZ
■ 657 sayılı kanun gereği emekliyim. Daha sonra sigortalı olarak çalışmaya devam ettim Şu anda prim de ödeniyor. Emekli maaşımda bir değişiklik olur mu? Orhan TUTAR
Emekli olduktan sonra yatırılan primler tamamen sağlık ile ilgili, yani iş kazası ve meslek hastalığına karşı. Dolayısıyla ikinci bir emeklilik sağlamadığı gibi emekliliğine veya emekli maaşınıza bir etkisi de bulunmuyor. Ancak emekli olduktan sonra çalışmanın önünde yasal bir engel yok. Çalışıp her iki maaşı da alabilirsiniz. Sadece devlet memuru olduğunuzda emekli maaşınız kesiliyor.
STAJ SİGORTASI ETKİLEMEZ
■ 1977 doğumluyum. 1993'te meslek lisesinde okurken bir fabrikada staj yaptım. O zamandan hiç prim ödenmediğini gördüm. 2004'te SGK'lı oldum. Staj ile başlayan sigortalılığım emeklilik yaşımı etkiler mi? Ömer TEKİN
Staj ya da çıraklık döneminde yatırılan primler maalesef emeklilik hesabında kullanılmadığı gibi bu sigorta işe başlangıç tarihi olarak da kabul edilmiyor. Dolayısıyla o zaman prim ödenseydi bile bu primler meslek hastalığı ve iş kazasına karşı olan primler olacaktı. 2004 yılındaki girişinize göre 60 yaş ve 7 bin gün şartlarıyla emekli olursunuz. Staj sigortası e-devlette sigorta başlangıcı olarak görünse de emeklilikte kullanılmıyor ancak sigorta numarası geçerli oluyor. Bir de kadınlar staj sigortasından sonraki doğumları borçlanabiliyor.
3.5 YIL TEK BAŞINA YETMEZ
■ İşe başlama tarihim Nisan 1994. Aralıksız olarak önce sigorta, sonra Bağ-Kur, sonra tekrar sigorta olmak üzere primlerim yattı. Son kurumum olan sigortada 3 yıldır primim yatıyor. Bu kurumda 3.5 yılı tamamlarsam ve bundan sonra hiçbir kurumdan prim yatırmasam sigortadan emekli olur muyum? Ender BAL
Son 7 yıllık sigorta döneminizde 3.5 yılı yani 1261 günü hangi kurumdan öderseniz o kurumdan emekli olursunuz. SSK'lı olarak 1261 günü tamamladığınızda şartları da sağlıyorsanız SSK'dan emekli olursunuz. Ancak sadece son 3.5 yılı SSK'dan ödemiş olmanız yetmez. Prim gün sayınızın 5675 olması ve yaşınızın da 54'ü doldurması gerekir.
TÜM KAZANÇLARA BAKILIYOR
■ Sigorta primlerim 1997 yılından 2006 yılına kadar asgari ücretten, 2006 yılından 31 Aralık 2018'e kadar ise yüksekten yattı. Şu an işsizim. Asgari ücretten çalışırsam emekli maaşım düşer mi? Düşerse ne kadar düşer? Hadi ÇALIŞKAN
Emekli maaşı hesaplanırken tüm kazançlarınıza bakılıyor ve üç ayrı dönem için ayrı ayrı hesaplama yapılıyor. Dolayısıyla son çalışmalarınızın etkisi olduğu kadar bu güne kadar ödenen primlerinizin de etkisi olacaktır. Asgari ücretten çalışmaya devam ederseniz emekli maaşınız düşmez ama yükselmez de. O yüzden asgari ücretten maaş gösterilmemesine dikkat edin. Gerçek maaşınızın bordroya yansımasını sağlayın.