Geçtiğimiz ay başında Anayasa Mahkemesi 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun mülga 62. maddesinin birinci fıkrasında yer alan "...çalıştığı işten ayrıldıktan sonra..." ibaresinin Anayasa'nın ilgili maddelerine aykırı olduğunu belirterek iptaline karar vermişti.
Gerekçe olarak da işten ayrılan çalışanın emekli maaşı bağlanana kadar geçen 2-3 ay süresinde gelirden mahrum kalmasını göstermişti.
TARİHLERE DİKKAT
Bu karar sonrası bize de çok sayıda soru gelmiş ve kafa karışıklığı yaşanmıştı.
Vatandaşlar konuyu SGK'ya sorduklarında oradaki yetkililer de tam bir cevap verememiş, eski uygulamanın sürdüğünü söylemişlerdi. Ancak biz de gelen soruları cevaplarken uygulamayı Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) yapacağından buradan gelecek açıklamanın beklenmesinin doğru olacağını belirtmiştik.
Konuşla ilgili bir genelge yayınlayan SGK emeklilik işlemleri için işten ayrılmanın şart olduğu yönünde bir görüş belirtti. Genelgede, iptal kararı hatırlatıldıktan sonra, "506 sayılı Kanun'un "Yaşlılık Aylığından Yararlanma Şartları" başlıklı mülga 60'ıncı maddesinin (H) bendi "Bu maddede belirtilen yaşlılık aylıklarından yararlanabilmek için sigortalının çalıştığı işten ayrılması ve yazılı istekte bulunması şarttır." hükmünü amir olup bu bent ile ilgili herhangi bir iptal kararı verilmemiştir" denildi.
Genelgede 5510 sayılı Kanun'un 28'inci maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre de sigortalının çalıştığı işten ayrıldıktan sonra emeklilik için yazılı istekte bulunması gerektiği belirtildi.
Genelgede şu ifadelere yer verildi: "Anayasa Mahkemesince iptal edilen söz konusu ibarenin yer aldığı maddenin, 5510 sayılı Kanun'un 106'ncı maddesi ile yürürlükten kalkması ve 5510 sayılı Kanun'un yürürlük tarihinden sonra yaşlılık aylığı talebinde bulunan sigortalıların, anılan Kanun'un "Yaşlılık sigortasından sağlanan haklar ve yararlanma şartları" başlıklı 28'inci maddesinin dokuzuncu fıkrasına tabi olmaları nedeniyle bu kapsamdakilerin yaşlılık aylıklarından yararlanabilmeleri için çalıştıkları işten ayrıldıktan sonra yazılı istekte bulunma şartı aranmaktadır. Kanun'un yürürlük tarihinden önce 4/1-(a) kapsamında yaşlılık aylığı bağlanan sigortalılardan tahsis talebinde bulundukları tarihte işten ayrılma koşulunun gerçekleşmediğinin sonradan tespit edilmesi halinde, söz konusu sigortalılar hakkında işlem yapılmayacak ve aylıkları ödenmeye devam edecektir."
NASIL BAŞVURULACAK
SGK'nın bu genelgesinden sonra işlemler eskiden olduğu gibi devam edecek. Buna göre 4/a'lı (SSK) sigortalıların emeklilik dilekçesini işten ayrıldıktan sonra vermeleri gerekiyor.
Yani önce işten çıkış işlemleri yapılacak, ardından SGK'ya bu çıkış yazısıyla gidip emeklilik işlemleri başlatılacak. Bağ-Kur kapsamında olanlar ise işyerlerini kapatmadan emeklilik müracaatında bulunabiliyor.
Emekli Sandığı kapsamındaki memurlar ise emeklilik için bağlı bulundukları kuruma başvuracaklar.
ÇALIŞMAYA DEVAM EDEBİLİRSİNİZ
Yasalarımız emekli olduktan sonra çalışmayı engellemiyor. Bu yüzden ister mevcut işinizde isterseniz başka bir işyerinde emekli olarak çalışabilirsiniz. Aynı işyerinde devam edecekler için de emeklilik işlemleri için çıkış almaları gerekiyor. Ay sonuna doğru yapılacak işlemler için çıkış alındıktan sonra bir iki gün içinde işlemler tamamlanıp tekrar giriş yapılabiliyor. Böylece bir hak kaybı da olmuyor.
DİLEKÇE NE ZAMAN VERİLMELİ
Emeklilik dilekçesini vereceğiniz tarih sizin maaş almaya başlayacağınız tarihi de belirliyor. Emekli maaşı emeklilik dilekçesi verilen aydan sonraki ilk ayın başından itibaren hesaplanmaya başlıyor. Yani dilekçeyi ayın 1'inde vermekle 30'unda vermek arasında bir fark bulunmuyor. Ancak işlemlerin uzaması ihtimaline karşı son güne bırakmadan makul bir sürede dilekçenizi vermenizde fayda var.
200 LİRA İÇİN 5 YIL BEKLENİR
Emeklilik dilekçesiyle ilgili bir başka tartışma da yılın son aylarında yaşanıyor. Bazı sigortalılar dilekçeyi vermeyerek yeni yıl başında vermek istiyorlar. Böylece maaşlarının daha yüksek hesaplanacağını düşünüyorlar. Bu yüzden de 3 ay bekleyip dilekçe veriyorlar. Oysa içinde bulunulan yılda verilen dilekçe ile hesaplama bir öneki yılın enflasyonu ile güncelleniyor. Öncelikle buna bakılabilir. Ama çok daha basit bir hesapla Eylül ayında dilekçe vermek yerine Ocak'ta dilekçe veren bir sigortalı Ekim, Kasım ve Aralık aylarında alacağı maaşı kaçırmış oluyor. Örneğin 3 bin lira olsa maaşı 9 bin lira zarara giriyor. Üstelik Ocakta dilekçe verdiği için Maaş şubatta başlayacağından diğer yıldan da bir maaş kaçırıyor. Böylece zararı 12 bin liraya çıkıyor. Şimdi diyelim Ocak'ta verdiği için maaşı 200 lira fazla hesaplandı (Bu kesin değil, düşebilir de) Böylece kaybettiği 12 bin lirayı geri alabilmek için 60 ay yani 5 yıl beklemek zorunda. Değer mi? siz karar verin.