Emeklilik için yaş dışındaki şartları (pirim ve yıl) sağlayanlar için yapılan çalışma gündem olmaya devam ediyor.
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan vatandaşlardan oluşuyor. Bu tarihte yapılan yasal değişiklik ile emeklilik için kademeli yaş şartı da getirildi.
Böylece 9 Eylül 1999 ve sonrasında sigortalı olan kadınlar 7000 gün prim ve 58 yaş ile erkekler ise 60 yaş ve 7000 gün prim ile emekli olabilecek. Ancak bu tarihten önce sigortalı olanların birçoğu açısından emeklilik için gerekli prim ve yıl tamamlanmış durumda. Getirilen yaş şartı dolmadığı için de emekli olamıyorlar. Önceki gün bu köşede yazdığımız formüller üzerinde çalışmalar devam ediyor.
Ancak bu çalışmaların kendisini etkileyip etkilemediğini birçok sigortalı merak ediyor.
NASIL BAKILACAK?
Yukarıda da söylediğimiz gibi bu yasa 9 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olanları kapsayacak. Bir başka deyişle 8 Eylül 1999 son sigorta tarihi olacak.
EYT çalışması tamamlandığında yıl ve prim şartları açısından hesaplamanın nasıl yapılacağına bakalım. Yıl şartında erkekler için 25 yıllık sigortalılık süresi düşünüldüğünde son tarihte sigortalı olan birisi için yıl şartı 8 Eylül 2024 tarihinde tamamlanacak.
Kadınlar için bu süre 20 yıl olduğu için süre 8 Eylül 2019 tarihinde tamamlandı. Buna göre bu yazının yayımlandığı 2 kasım 2021 tarihine göre yıl şartını tamamlayanlar 2 Kasım 1996 tarihinden önce sigortalı olan erkek vatandaşları kapsamış olacak. 1996 ile 1999 arasında sigortalı olanlar için ise şart 25 yılı tamamladıklarında dolacak.
HAK SAHİPLERİ
EYT çalışması kapsamında yıl şartı dışında sadece primin dolup dolmadığına bakılırsa, burada işe giriş tarihine göre 5000 ile 5975 gün aranacak.
Yani 9 Eylül 1976 ile 23 Mayıs 1979 tarihinde ilk kez çalışmaya başlayan erkek sigortalıların 5000 günü tamamlamışsa yaşına bakılmadan emekli olabilecek. Bu durumda 24 Kasım 1998 ile 08.09.1999 tarihleri arasında sigortalı olan bir vatandaş 5975 günü tamamladığında yaş şartına bakılmadan emekli olabilecek. Duruma kadın sigortalılar açısından bakıldığında ise 01.04.1981 ile 08.09.1981 tarihleri arasında ilk kez çalışmaya başlayan bir kadın sigortalı 5000 günü varsa yaşına bakılmadan emekli olabilecek. Bu kadın sigortalı 24.05.1998 ile 08.09.1999 tarihleri arasında ilk kez çalışmaya başlamışsa bu kez 5975 günü varsa yaş şartına bakılmadan emekli olabilecek.
BU TARİHLERDE YAŞ YOK
01.04.1981 tarihinde önce ilk kez sigortalı olan bir kadın çalışan için 5 bin günü varsa EYT yasasına gerek olmadan zaten yaş şartı aranmıyor. Erkeklerde ise 09.09.1976 tarihinde önce sigortalı olanlar 54 bin günü varsa yine şaş şartı aranmadan emekli olabiliyor. Sorun bu tarihlerden sonra sigortalı olanlar için ortaya çıkıyor.
KISMİ EMEKLİLİK İÇİN
Burada primini henüz tamamlayamamış olanlar için de bir fırsat ortaya çıkabilir. Bu da 15 yıl 3600 gün ile emekli olma imkanı. Şu anda 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar 15 yıl (bu süre doldu) ve 3600 gün (10 yıl prim) tamamladıklarında kadınlar 50, erkekler de 55 yaşı doldurmak kaydıyla kısmi emeklilik hakkı kazanıyor.
Emeklilik yaşları ise bu üç şartı bitirdikleri tarihe göre 55 ile 61 arasında değişiyor. Eğer EYT düzenlemesinde kısmi emeklilik ile ilgili bir hüküm yer alırsa bu kez 3600 günle emeklilikte de yaş şartı aranmayabilir.
Bu durumda 3600 günü olan kadınlar 50 erkekler 55 yaş şartıyla emekli olabilirler.
TABLODAN HESAPLAYIN
Aşağıdaki tablolar EYT kapsamına giren sigortalıların emeklilik şartlarını gösteriyor. Burada hem prim şartınızı hem de yıl şartınızı hesaplayabilirsiniz.
