Asgari ücrete enflasyon etkisi

Yaklaşık 8 milyon çalışanın direkt gelirini belirleyen ancak etkisiyle 83 milyona dokunan asgari ücret yeniden gündem oldu. Çünkü asgari ücret sadece maaşları değil, işsizlik ödeneğinden kısa çalışmaya, 65 yaş aylığından doğum borçlanmasına kadar birçok ödeme ve ücreti belirliyor.
Geçtiğimiz yıl pandemi şartlarının da etkisiyle yüzde 25 artırılan asgari ücret için bu yıl da güçlü bir zam beklentisi oluştu. İlgili bakanlar da bu konuda önemli açıklamalar yapıyorlar. Asgari ücret şu anda brüt 3.577,5 TL ve net 2.825,9 TL olarak uygulanıyor.
3500-3750 TL ARASINDA
Bu köşede daha önce detaylarıyla anlattığımız asgari ücret artışlarının analizinde görülüyor ki, enflasyon rakamları etkili oluyor. Son 10 yıllık asgari ücret rakamlarına baktığımızda yapılan zam oranı bir önceki yılın enflasyonunun 6-7 puan üzerinde oldu. Bu formülün bu yıl da işleyeceğini tahmin ediyoruz.
Eğer bu formül devam ettirilirse yıl sonunda yüzde 25- 30 civarında bir asgari ücret artışı görebiliriz. Bu durumda yüzde 25 zamma göre brüt asgari ücret 4.471,90 TL'ye çıkarken yüzde 30'luk zamma göre ise 4.650,75 TL'ye yükselmiş olacak.
Yüzde 25 zamla net ücret 3.532 TL'ye yüzde 30 zamma göre ise 3.673 liraya çıkacak.
Öyle görünüyor ki, net ücret bakımından 3.500 ile 3.750 TL arasında bir tahminde bulunabiliriz.
Ancak tabiki bu son 10 yıllık formüle göre yaptığımız bir hesaplama. Enflasyon rakamı daha yüksek ya da daha düşük çıkarsa zam oranı da değişecektir. Aralık ayında işçi işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan 15 kişilik Asgari Ücret Komisyonu toplanacak ve bir karar verecek. Burada işçi ve işveren arasındaki pazarlıklarda hükümet hakem rolünü üstelenecek.
ÖNEMLİ AÇIKLAMALAR
Bu noktada hükümet yetkililerinden de önemli açıklamalar geliyor. A Para'nın düzenlediği Para Sohbetleri toplantısına katılan Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, "Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın en hassas olduğu hususlardan bir tanesi de vatandaşlarımızın enflasyona ezdirilmemesidir.
İlgili bakanlıklarımızla güçlü bir iş birliği içinde çalışıyoruz.
Asgari ücret başta olmak üzere bu konuda gerekli hassasiyeti göstereceğiz" ifadesini kullandı.
Yine TBMM'de bakanlığının bütçesinin görüşüldüğü toplantıda konuşan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin de asgari ücret ile ilgili yaptığı açıklamada, "Enflasyon karşısında emeği koruyacak bir asgari ücret seviyenin belirlenmesi düşüncesiyle hareket ediyoruz" dedi.
VERGİ İNDİRİMİ OLABİLİR
Daha önce memurlara ve kamu işçilerine yapılan yüksek zamlardan sonra güçlü bir asgari ücret artışı ve emeklilere yapılacak seyyanen zamla birlikte vatandaşın alım gücünün yükseltilmesi de sağlanacak. Tabi asgari ücreti tek taraflı düşünmemek gerekiyor. Neticede bunun işverene bir maliyeti de oluyor.
Dolayısıyla şu anda devam eden asgari ücret desteğinin daha da artırılması ya da vergi teşviklerinin olması da gündeme gelebilir. Önümüzdeki günlerde asgari ücret konusunu çokça konuşacağımızı düşünüyoruz.
İŞÇİNİN TAZMİNATI DA ARTIYOR
Ekim ayı ile birlikte 4 aylık enflasyon yüzde 6.82 olarak hesaplandı. Kasım ve Aralık aylarıyla birlikte SSK ve Bağ-kur emeklilerinin alacağı zam oranı belli olacak. aynı zamanda memur ve memur emeklileri için de enflasyon farklarıyla ilgili oran ortaya çıkmış olacak. Merkez Bankası'nın tahmini olan 18.4 oranına göre SSK ve Bağ-Kur'lular yüzde 9.17 memurlar ve memur emeklileri ise yüzde 11.17 oranında zam alabilecek. Memur ve memur emeklilerinin yüzde 11.17'lik zam oranı işçileri de ilgilendiriyor, Asgari ücretteki artış ile işçilerin tazminat hesapları değişirken Ocak ayı ile birlikte kıdem tazminatı tavanında da artış olacak. Buradaki değişiklik ise memur ve memur emeklilerine yapılacak zamla orantılı hesaplanacak.
Merkez Bankası'nın yıl sonu 18.4'lük enflasyon tahminine göre memur maaşları yüzde 11.17 oranında artacak. Bu oran kıdem tazminatı tavanını da yükseltecek. Kıdem tazminatı tavanı her yıl memur maaşlarıyla birlikte iki kere zamlanıyor.
Temmuz ayında yapılan yüzde 8.45'lik zamla birlikte kıdem tazminatı tavanı 8.284,51 TL'ye yükseltildi. Memur maaşlarına gelecek yüzde 11.17'lik tahminden yola çıkılarak yapılacak bir hesapla kıdem tazminatı tavanı 9.210 liraya çıkacak.
NASIL HESAPLANACAK?
Kıdem tazminatı tavanı işçilere verilecek yıllık en yüksek tazminat miktarını gösteriyor.
Buna göre aralık ayında 10 yıllık bir işçinin alacağı en yüksek kıdem tazminatı 82.845 lira iken bu miktar Ocak ayında 92 bin 99 liraya yükselecek. Böylece işçi yaklaşık 9 bin 300 lira daha fazla tazminat almış olacak.