Emeklilerin promosyon miktarlarının tabanı 8-12 bin liraya çıktı. Tavanda ise 18 bin lira veren bankalar var.
Eskiden parasını almış olanlar cayma haklarını kullanıp yeni promosyon alabilecek ● Emekli maaşımı aldığım banka ile daha önce bir sözleşme yapıp promosyon imkanından yararlandım. Ancak henüz 3 yıllık sürem bitmedi. Şimdiki rakamlardan yeni promosyon alabilir miyim? Bunun için bir ödeme yapmam gerekiyor mu? Selahattin DURU Promosyon süresi henüz bitmeyen emekliler cayma hakkını kullanarak sözleşmeyi sonlandırabilir. Yani bankanıza müracaat ederek yaptığınız promosyon sözleşmesini sonlandırmak istediğinizi söylemeniz yeterli. Burada cayma bedeli kalan süreye tekabül eden promosyon miktarıdır. Örneğin 7500 TL promosyon aldıysanız ve henüz 2 sene geçmişse kalan sene için 2500 TL iade ederek yeni anlaşma yapabilirsiniz. Ancak bazı kamu bankaları bunu ödeyecekleri yeni miktardan mahsup edebiliyor. İade edilecek miktarı belirlemek için aldığınız promosyonu 36'ya bölmeniz gerekir.
9 GÜN TATİL YAPMA YOLLARI
● Özel sektörde çalışıyorum. Bayramda 9 gün ilan edilen tatilden biz de yararlanabilir miyiz? Bunun için ne yapmalıyız?
Ramazan bayramı tatili kamuda çalışanlara verilen 1.5 günlük idari izinle birlikte hafta sonları ile birleştirilerek 9 güne çıkmış oldu. Özel sektör çalışanları ancak işverenlerinin idari izin vermesi, ücretli izin kullanmaları ya da işverenle anlaşarak telafi çalışması karşılığında 9 gün izin kullanabilirler.
İdari izin verildiğinde ücretten kesilme olmaz. Bilindiği gibi son düzenleme ile yıllık izinler bir bölümü en az 10 gün olmak üzere kalan günler 1'er gün bile kullanılabiliyor.
O yüzden isteyen çalışanlar yıllık ücretli izin kullanarak tatili 9 güne çıkartabilir.
GURBETÇİYE KOLAY EMEKLİLİK
● Yurt dışında geçen günler hangi şartlarda borçlanılabiliyor? Bu şekilde Türkiye'de emekli olabilir miyim? Türkiye'de de bir miktar sigortalı çalışmışlığım var ve prim ödedim. Yeşim DENİZ Yurt dışında yaşayan veya çalışan vatandaşlarımız bu süreleri belli şartlarda borçlanarak yani satın alarak emeklilik hesaplarında kullanabiliyor. Erkekler Türk vatandaşı olarak 18 yaşından büyük çalıştıkları süreleri satın alabilir. Kadınlar ise yine Türk vatandaşı olarak 18 yaşından sonra yurt dışında bulundukları süreleri satın alabilirler. Kadınlar için çalışma şartı bulunmuyor. Siz de yurt dışında 18 yaşından sonraki bulunduğunuz günleri borçlanarak satın alır ve emekliliğinizde kullanabilirsiniz. Türkiye'de bir sigorta başlangıcı yada ödenmiş primi olanlar açısından emeklilik daha kolay olmaktadır. Burada hatırlatmakta fayda var, yurtdışı borçlanmalar Bağ-Kur kapsamında geçerli oluyor.
Dolayısıyla borçlanılan gün 1261'i geçerse Bağ-Kur şartlarında emeklilik hesaplanıyor.
Ayrıca Türkiye'de borçlanma miktarı en az brüt asgari ücretin yüzde 32'si kadar olurken yurtdışı borçlanmalarda bu oran yüzde 45'e çıkıyor.
45 SAATE DİKKAT
● Özel sektör çalışanıyım. Çalışma saatlerimiz çok uzun. Günde 12-13 saat çalışıyoruz. Bu durumda haklarımız nedir? (ismi saklı) 4857 sayılı İş Kanunu'nun 63'üncü maddesi uyarınca, genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok 45 saattir ve toplu iş sözleşmesi veya işçi işveren arasındaki anlaşma ile aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Bu şekilde genel uygulamaya göre, hafta içi günlük 8 saat, hafta sonu da Cumartesi günü 5 saat çalışmayla 45 saatlik haftalık çalışma süresi tamamlanır. Bu 45 saati aşan çalışmalar ise fazla çalışmaya (fazla mesaiye) girer ve her bir saatlik fazla çalışma için işçiye, saat başına düşen normal ücretinin yüzde elli fazlasının yani bir buçuk katının ödenmesi gerekir.
SERVİS ZORUNLU MU?
● İşverenin işe gelip giderken servis sağlama zorunluluğu var mı? Ben iki üç vasıta değiştiriyorum evim uzak çok zorlanıyorum. Meltem AKAR İş Kanunu'nda işverenin böyle bir zorunluluğu bulunmuyor. Ancak yine aynı kanuna göre işverenin de işçinin de yapılan sözleşmeye uyma zorunluluğu var.
Eğer sizin sözleşmenizde servis hizmetiyle ilgili bir madde varsa işveren buna uymak zorunda. Uymazsa size haklı fesih imkanı doğar. Ama sözleşmenizde böyle bir madde yoksa işverenin servis sağlama gibi bir zorunluluğu bulunmuyor.
