Birbirinden çok farklı görünmelerine rağmen hepsinin tek bir ortak noktası vardır. İnsan, paylaşmak ister. İyiler iyiyi, kötüler de kötüyü. Herkes neyi varsa onu paylaşır. Bütün iyiler dostluğunu, zengin iyiler malını mülkünü, parasını paylaşır. Aşık öyle bir ateşle yanar ki bu duygusunu bulaştırmak, paylaşmak ister.
Acı çeken bu acıyı paylaşmak ister.
İntikamcı da intikam aldığı kişiyle bu duygusunu paylaşarak eşitlenmek ister. Paylaşmak iyi ve kötünün ötesinde, ortak paydasıdır insanın.
Hani insan düşünen hayvandır derler ya, eksik derler onu. Her ne kadar çoğu zaman insandan iyi olabilse de hayvan, paylaşmayı bilmez. Yani bilinçli olarak bilmez. Sadece anne olmuş bir hayvan daha bilinçli olarak paylaşır. Diğer hayvanlar, sahibi bile olsa mesela, yemeğine el uzattığınızda saldırganlaşır. Oysa insanın hası, hayvandan farklı olarak, bilinçli olarak paylaşabilir. İnsan, paylaşan hayvan...
BAĞLAM
İngilizcede context denir, dilimizde ise bağlam. Bağlam iletişimde çok önemlidir ama acaba nedir? Mesela 'damlaya damlaya göl olur' desem ne anlama gelir? Bunu bir çocuğu söyleseniz, cümlenin tam anlamını düşünür ve damlaların bir göl oluşturduğunu anlar. Yanlış mıdır?
Hayır, damlaya damlaya göl olur gerçekten ama anlatan bunu mu anlatmak istemiştir? Eğer karşınızda az az para biriktiren biri varsa ve onu takdir etmek istiyorsanız bu deyimi söyleyip onu mutlu edebilirsiniz ama odaya o sırada giren bir çocuk, odada gölün ne işi olduğunu merak edebilir. İşte bağlam denen şey budur. Konunun çerçevesi, bir sözü ne anlamda söylediğiniz...
Çocuklar dolaysız yaratıklar oldukları için benzetmeyi, teşbihi ve yalanı benzer zamanlarda öğrenir ve yetişkin olmaya bir adım artarlar.
Bu yüzden de çocuklar, bağlamsız konuşurlar ve öyle anlarlar, kelimenin tam anlamıyla... Bir şeyi ima etmek, ancak ona yeni bir bağlam kazandırmakla mümkündür mesela. Eğer bağlamı anlamazsak, birbirimizi de fena halde yanlış anlayabiliriz.
Bazen konuya ortadan dalanlar, bazen çocuksu yetişkinler bağlamını anlamadan yorum yaparlar. Bazıları da o bağlamı anlamak işlerine gelmediği için anlamazdan gelirler.
Konuşmayı bağlamından koparıp 'Efendim ne alakası var' diyen politikacılara da sık rastlanır. Siz siz olun, bir şeyi ne niyetle yani hangi bağlamda söylediğimize kulak kesilin.
Yoksa aynı fikirdeyken bile kavga etmek pek mümkün.