ABD'nin yeni Ankara Büyükelçisi Tom Barrack. 2016 yılında Trump kampanyasını yöneten ekipten. Bir şova dönen başkanlık yemin töreninin de organizasyon komitesi başkanı idi. Trump'ın seçim kampanyasında 100 milyonu geçen bağışları ile biliniyor. Sıkı bir Birleşik Arap Emirliği lobicisi olarak tanınıyor,hatta bu yüzden hapse bile girdi! Amerikan savcıları, Barrack'ın BAE çıkarları için kendini paraladığını ve bildirimde bulunmadan lobi çalışmaları yaptığını ileri sürerek tutuklanmasına karar vermişlerdi. 2022 yılında 250 milyon dolar kefalet ile özgür kalabildi!
Tam ismi ile Thomas Joseph Barrack Jr, önümüzdeki ayın 28'inde 78 yaşını dolduracak. Ailesi Lübnan'dan göç etmiş dolayısı ile Arap kökenli.
Kaliforniya Üniversitesi ve San Diego Üniversitesi'nde Hukuk tahsili yapmış. Ama profesyonel yaşamı aynı Trump gibi global gayrimenkul yatırımları içinde geçmiş. Ayrıca Colony Capital isimli bir yatırım şirketine sahip.
SIRADAN DEĞİL
Buraya kadar yazılanlardan da anlaşıldığı gibi sıradan bir iş insanı değil. Sadece bir yatırımcı değil, fazlaca siyasi güç odakları ile ilintili ya da şöyle ifade edelim, onlarla yatırıma dönüşebilecek iletişim kanalları kurmak adına özel çaba gösteren bir iş insanı. Özellikle Ortadoğu'da gayrımenkul piyasaları, finans, enerji, lojistik sektörleri ve start-up projeleri ile yakından ilgileniyor. Kurduğu Colony Capital, sektöründe küresel oyuncular olan Blackstone Group ve Morgan Stanley Real Estate'in ardından üçüncü özel sermaye gayrımenkül fonu olma başarısını göstermişti.
HAKİMİYET
Böylesine bir büyükelçi profili ne anlama geliyor? Nihayetinde ulusal kadim çıkarlar, olası ticari potansiyellerin dar kalıplarına sığamayacak kadar ulvidir. Ancak bu durum yine de ABD ile ilişkilerde stratejik bir üstünlük yaratabilir. Nihayetinde Trump ile her an iletişim imkanına sahip bir elçi karşımızda olacak. Bu da bilindik resmi diplomasi yöntemleri ile sınırlanmayacak etkinlik ve derinlikte, hem hızlı hem de çözüm odaklı bir iş yapma imkanını taraflara verecektir. Daha da iyimser bir görüş olarak, Tom Barrack'ın küresel yatırım ağları ile içli dışlı ilişkileri ve başta BAE olmak üzere Körfez fonlarına hakimiyeti, dış yatırım çekmek için emek harcayan Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in çalışmalarına yepyeni açılımlar sağlayabilir.
Şu ana kadar Ankara'da görev yapmış ABD Büyükelçileri içinde Senato ve Temsilciler Meclisi arasındaki klikler dengesine Tom Barrack kadar hakim olup, aynı zamanda da Başkan'a onun kadar yakın olan bir başka diplomat olmamıştı. Sanırım amaçlanan Ankara-Washington arasında, klasik diplomasi yöntemlerinin bypass yapılacağı bir model. Görünen o ki, ilişkilerde sıcak gelişmelere gebe bir dönem var önümüzde.
Yeni Ankara Büyükelçisinin acaba ülkemiz ile ilgili bilgisi nedir diye kaygılanmıyor değilim doğrusu. Ünlü tarihçi Bernard Lewis, Tarih Notları kitabında, dönemin ABD Başkanı Eisenhower'in Seylan'a (günümüzde Sri Lanka) kendi seçim kampanyasına cömert katkılarda bulunmuş zengin bir işadamını büyükelçi olarak atamasını anlatır. Atamayı onaylaması gereken Senato Dışilişkiler Komitesi üyeleri, iş adamına, Seylan'a varır varmaz ne yapacağını sorarlar. O da itimatnamesini krala sunacağını söyler. Ancak o ülke krallık ile yönetilmiyordur yani kral yoktur, dolayısı ile büyükelçilik yapacağı ülkenin yönetim biçimini bile bilmeyecek cehalette olduğu ortaya çıkar!
TARİHİ YETKİNLİK
Tom Barrack'ın Türkiye tarihi ve kültürüne dair yetkinliğinin çok daha iyi olması umudumuzu dile getirirken,uluslararası siyasi ilişkilerin ticari refaranslı dinamikleri denilince aklımıza, 2002 yılında Bush ile Gül arasındaki diplomasi literatürüne 'at pazarlığı' diye geçen gelişmeleri, wikileaks'te üzüntü ile takip ettiğimizi de hatırlatmadan geçmiyelim! Ancak Ortadoğunun, Birinci Dünya Savaşı sonunda İngiliz ve Fransız diplomatlar Mark Sykes ve François Georges -Picot'nun çizgileri ile nüfus ve kontrol alanlarına ayrılması gibi günümüzde de yeniden yapılandığı bir konjoktür yaşıyoruz... Dolayısı ile öngörülemez bir figür olan Başkan Trump'a çok yakın, Ortadoğu uzmanı pragmatik bir iş insanı eğer ülkemize büyükelçi olarak geliyorsa, ilgili Türk diplomatlarının her zamanki dikkat ve sağduyusunun olağanüstü artmış bir şekilde, ülke çıkarlarına odaklı mesailerinin çok daha yoğun olacağını öngörmenin tabii olacağının altını çizerek makalemize son verelim!
Bu arada Trump'ın yeni Atina Büyükelçisi olarak düşündüğü ismin oğlu Donald Trump JR 'ın eski sevgilisi ve Fox News haber sunucusu Kimberly Guilfoyle olduğunu da eklemeden geçmeyelim...
