Tooting, Londra'nın güneyindeki Wandsworth İlçesinin büyük çoğunluğu Asyalı göçmenlerden oluşan, sosyoekonomik olarak dar gelirli sayılabilecek sakinleri ile tarihi bir mahalledir. Sokaklarında İngilizce'den daha fazla Pencapca, Urduca ve Guceratça konuşmalar duyulur çünkü Tooting'in toplam nüfusunun yüzde ellisinden fazlasını Asya kökenli İngilizler oluşturur. Bu yüzden 'köri ülkesi' diye anılır. Londra Belediye Başkanı Sadık Han, 'İngiltere'ye siyasi ve kamusal hizmetleri' nedeniyle, 10 Haziran 2025 tarihinde, Buckingham Sarayında Kral III. Charles tarafından resmen şövalye ilan edilirken yaptığı konuşmada, doğduğu ve yaşadığı Tooting semtine bir gönderme yaptı: "Tooting'de bir sosyal konutta büyürken, asla birgün Londra Belediye Başkanı olmayı hayal edemezdim. Ama sevdiğim ve büyüdüğüm Londra'ya hizmet edip, şehrin tüm topluluklarının hak ettiği daha adil, daha güvenli, daha yeşil ve daha refah bir Londra'yı inşa etmeye çalışırken, bu onura kavuştum."
SİR UNVANI İLE
Sadık Han (Sadıq Khan), 8 Ekim 1970 yılında Tooting'de doğmuş. Pakistan'dan göç eden otobüs şöförü Müslüman bir baba ile terzi olarak çalışan bir annenin çocuğu. Yedi kardeşi var. Tahmin edilebileceği gibi ekonomik sıkıntılar içinde bir çocukluk ve gençlik dönemi geçirse de, hırslı ve çalışkan kişiliği ile Kuzey Londra Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirerek avukatlık mesleğine başlamış. Üniversiteden mezun olduktan hemen sonra da İşçi Partisi saflarında politikaya atılmış.1994 ile 2006 yılları arasında Tooting yerel meclis üyeliği ve daha sonra da Tooting'in dahil olduğu bölgeden milletvekili seçilmiş. 2007 yılında, milletvekili iken Gordon Brown'ın Başbakanlığı döneminde yerel yönetimlerden sorumlu devlet bakanlığı görevine getirildiğini görüyoruz. 2010 yılında yapılan genel seçimleri İşçi Partisi kaybedince, Gordon Brown genel başkanlıktan istifa ettiğinde, yerine geçen Ed Miliband, Sadık Han'a gölge kabinesinde adalet bakanı olarak yer vermiş.
2016 yılında yapılan Londra Belediye Başkanlığı seçimlerine aday olduğunda, rakibi ünlü Rothschild ailesinden Muhafazakar Partili Zac Goldsmith idi. Goldsmith'in 994 bin oyuna karşılık 1 milyon 310 bin oy alarak, Batı Avrupa'nın büyükşehirlerinde belediye başkanlığı koltuğuna seçilen ilk müslüman siyasetçi olarak tarihteki yerini aldı. Başkan olarak yaptığı ilk konuşmasında, sözü yine doğduğu semte getirerek şunları söyledi: 'Bu muhteşem şehrin bana verdiği her fırsatı sizler için de ulaşılır kılmaya söz veriyorum. Geçmişine bakmadan, bütün Londralının belediye başkanı olacağım ve her Londralı için hayatı daha iyi hale getirmek amacındayım". Göreve geldikten bir süre sonra, kendisine yardımcı olarak atadığı kişilerden birisi de Balıkesirli bir baba ile Kıbrıslı bir anneden doğan Mete Çoban isimli bir Türk idi.
Sadık Han'ın görevi devraldığı eski Londra Belediye Başkanı Boris Johnson'ın babasının da, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dahiliye nazırlarından Ali Kemal'in torunu Stanley Johnson'ın oğlu olduğunu hatırlayalım. Neyse, Sadık Han, geçen sene mayıs ayında yapılan seçimleri de kazandı ve üç dönemdir yani son dokuz senedir Londra Belediye Başkanı olarak görevine devam ediyor. Doğrusu 2024 yılında yapılan genel seçimlerde, 14 yıl sonra Keir Stramer liderliğinde, tekrar iktidara gelen işçi partisinin başarısında, Sadık Han'ın katkısı bir hayli hissedildi. Parti içi dengelerde bir değişiklik olduğunda, Sadık Hanı'ı İngiltere Başbakanı olarak görmek kimseyi şaşırtmayacak!
İlham alınacak bir başka siyasi başarı öyküsü de geçen hafta okyanusun öte yakasından, Newyork'tan geldi. Seçim öncesi, ABD Başkanı Trump'ın bizzat 'kominist bir deli' sıfatı ile andığı Zohran Kwame Mamdani, Amerika Birleşik Devletlerinin en büyük kenti olan NewYork'un ilk Müslüman belediye başkanı oldu. Oy sayısında, rakipleri Cumhuriyetçi Partili Gurtis Sliwa ve eski NewYork Valisi Andrew Cuomo'nun oylarını nerdeyse katladı! Mamdani, 18 Ekim 1991 tarihinde Uganda'nın başkenti Kampala'da dünyaya geldi. Babası antropoloji biliminin ünlü profesörlerinden ve halen Columbia Üniversitesinde ders veren Mahmud Mamdani. Annesi ise ülkemizde de oldukça sevilen ünlü sinema filmi 'Salaam Bombay'ın yönetmeni olan ünlü bir rejisör. İlk filmi Muson Düğünü ile Venedik Film Festivalinde Altın Aslan ödülünü almıştı. Salaam Bombay ile de en iyi yabancı film Oscar'ına uzanmıştı. Ebeveynlerinin her ikisi de Harvard mezunu.
GENİŞ BİR VİCDAN
Zohran Mamdani de, erken yaşta politika ile ilgilenen bir figür. NewYork'un Queens semtinin çok renkli ve çok sesli ekosisteminden beslenerek büyüyen Mamdani, Bronx High Schoolof Science sonrası Main'daki Bowdoin College'de lisans eğitimini tamamlar tamamlamaz kendini sosyalist partisinde bulmuş. Demokrat Partinin en solunda konumlanan Bernie Sanders ve Alexandria Ocasio-Cortez ile çalışmış. Başkan seçilmeden önce New York Eyalet Meclisine temsilci olarak bulunuyordu. Suriyeli illüstratör ve animatör Rama Duvaji ile evli.
Her ne kadar Sadık Han ve Zohran Mamdani'nin müslümanlıkları öne çıkarılıyor olsa da, her ikisinin de çok kültürlü ve çok kimlikli özellikleri, onların bir yaşam biçimi halinde olduğu kolaylıkla tespit edilebiliyor. Demokrasi, insan hakları ve özgürlükler konusunda taviz vermez bir duyarlılığa sahipler. Çatışmacı değil barışcı bir tutumu önceliyorlar. Filistin gibi konulara jeopolitik ya da İslam perspektifi ile bakmıyorlar, küresel adalet ve etiği kapsayan geniş bir vicdan alanı olarak görüyorlar. Politikalarını, ayrımcı ya da konsolide edici bir şekle değil, diaspora kimliğinin zenginliğini yaşadıkları kente enjekte edecek şekilde birleştirici bir şekilde inşa ediyorlar. Özümsedikleri kültürel miraslarını,kendileri gibi göçmen olarak kentlerinde bulunan azınlıkların tam bir eşitlik ve adalet içinde, insan onuruna saygı esasında siyasete katılımları için teşvik etmekte kullanıyorlar. Çünkü mevcut siyasetçilerin halktan koptuğunu, yöneticilerin bir avuç seçkin yandaş gruplarını desteklemek amacı ile kamu kaynaklarını heba ettiklerini, dolayısı ile de kentlerinde yaşayan büyük çoğunluğun temel hizmetleri eşit bir şekilde alamadıklarının tespit etmiş durumdalar. Bunun için objektif, rasyonel ve adil çözümler oluşturmuşlar.
Sonuç olarak, Han ve Mamdani, yükselişteki politik profiller olarak yeni bir siyaset kültürü inşa ediyorlar ve geniş kitlelerce de onay görüyorlar. Herhalde, Sadık Han'ın İngiltere Başbakanı, Zohran Mamdani'nin de ABD Başkanı olacağı bir gelecek ve bugünden daha güzel bir dünya için umut verici olacaktır.
