Bir konuşmacıyı dinlerken kendinizi veremiyorsanız ya da sıkılıyorsanız bilin ki o konuşmacı başarılı bir konuşmacı değildir. Başarılı bir konuşmacı dinleyenlerle karşılıklı iletişim içinde olur ve onlardan aldığı geri bildirimlere göre konuşmasının kapsamını ve yönünü belirler. Bu yaklaşıma göre sunuş planı ve sunuşun içeriği de esnek bir yapı kazanır. Burada amaç konuşmacının düşüncelerini daha iyi anlatabilmesi ve dinleyenleri etkileyebilmesidir.
Herkesin Anlayacağı Kelimeler
Konuşurken kullandığımız kelimelerin bir kısmı yabancı kökenlidir. Zaman zaman anlamını iyi bilmediğimiz kelimelerin kullanıldığını da görmekteyiz. Yabancı kökenli kelimelerin yerine Türkçe karşılıkları varsa onların kullanılması daha yararlı olmaktadır. Konuşmanın kolay anlaşılabilmesi ve akıcı olabilmesi için herkesin kolay ve doğru anlayacağı kelimelerin kullanılması gerekmektedir. Türk Dil Kurumu'nun Türkçe Sözlüğünde 120 bin civarında kelime bulunmaktadır. Bu kelimelerin çoğunluğu yabancı kökenlidir ya da başka dillerden dilimize girmiş yabancı kelimelerdir. Dilimizde yerleşmiş ve anlamını iyi bildiğimiz yabancı kelimelerin kullanımında bir zorluk çekmemekteyiz.
Öte yandan, anlamı tam bilinmeyen yabancı kelimelerin çok olması bir dilin zenginliğini artırmamakta, tersine doğru anlaşılmasını zorlaştırmaktadır. Yabancı kelimeler ve yeni Türkçe diye uydurulan kelimeler çoğu zaman günlük hayatımızda iletişim zorlukları yaratmaktadır. Günde ortalama bin kelime kullandığımızı varsayalım. Buna göre bir gün içinde dilimizdeki kelimelerin aşağı yukarı yüzde birini kullandığımız ortaya çıkmaktadır. Konuşurken ve yazarken kelimeleri daha iyi seçmemiz gerektiğini vurgulamak için bu örneği veriyorum. Yazı yazarken de yazım kılavuzuna bakma alışkanlığını kazanmalıyız. Böylece dilimizdeki kelimeleri doğru öğrenebiliriz, kendimizi daha kolay ifade edebiliriz ve daha başarılı bir iletişim kurabiliriz.
Kimi konuşmacılar anlamı iyi bilinmeyen kelimelerle dolu cümleleri ellerindeki kağıttan okuyarak konuşmaktadır. Daha doğrusu bu bir konuşma değil yazı diliyle hazırlanmış satırları okuma çabasıdır. Okuyarak yapılan konuşmalar dinleyenlerin ilgisini dağıtmaktadır. Topluluk karşısında konuşan konuşmacılar halkın anlamını bildlği kelimeleri kullanırlarsa ve cümleleri kısa tutarlarsa söyledikleri sözler daha kolay anlaşılmakta ve daha etkili olmaktadır. Bir başka deyişle kolay anlaşılabilir kelimelerle ve kısa cümlelerle konuşma iletişimi daha canlı ve akıcı yapmaktadır.
Konuşma Diliyle Anlatmak
Topluluk karşısında konuşma hazırlıklarını kısaca şöyle özetleyebilirim: Bu hazırlıklar ele alınacak konularla ilgili bilgi toplama, bilginin kompozisyonu, dil ve sunuş teknikleri, diksiyon, göz teması ve beden dili eğitimlerini kapsamaktadır. Topluluk karşısında konuşma eğitimi özellikle insanların doğal davranmalarını ve düşüncelerini konuşma diliyle anlatmalarını öngörmektedir. Başarılı bir konuşmacı olabilmek sadece bazı kimselere has bir nitelik değildir. Bir kimsenin yönetici, işveren, öğretim görevlisi, sendikacı ya da politikacı olması onun iyi bir konuşmacı olacağı anlamına gelmemektedir. Bana sorarsanız başarılı bir konuşmacı olabilmenin en kısa tanımı doğal davranışlarla ve konuşma diliyle insanların düşüncelerine ve gönüllerine ulaşabilme yeteneğidir.