Prof. Dr. Cüneyt Özek: Botoks yüzdeki ve boyundaki sarkmaları etkilemez. Asla yüz germe, boyun germe ve göz kapağı gibi operasyonların bir alternatifi değildir. Diğer yöntemlerle kombine edilebilir"
Gevşeyip sarkan cilt dokusu ve giderek derinleşen çizgiler, pek çok kadının ortak derdi. Zamanı bir parça geriye döndürmek isteyenler için botoks, kısa sürede uygulanabilmesi ve sonuçlarının yüz güldürücü olması nedeniyle en sık başvurulan yöntem. Ancak, doğru ellerde uygulandığında oldukça başarılı sonuçlar veren botokstan da mucize beklememek gerekiyor. Ege Üniversitesi Estetik ve Plastik Cerrahi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cüneyt Özek, botoksun sınırlı etki alanı hakkında bilgi verirken, konu ile ilgili merak edilen noktaları da okuyucularımız için açıkladı.
-Botoks nedir ve nasıl etki eder?
Botoks (botulinum toksini), "clostridium botulinum" adlı bakteriden elde edilen bir toksin. Yani halk arasında yaygın olarak bilindiği gibi "yılan zehiri" değil. Botoks, sinir uçlarında iletimi sağlayan maddelerin salınımını engelleyip, sinirler ile sinirlerin ulaştığı organlar arasındaki iletimi durdurarak etkisini gösteriyor. Sinir iletiminin durması, sinirin ulaştığı organın işlevlerinin azalmasını ya da tamamen kaybolmasını sağlıyor.
-Tehlikesi var mıdır?
Botoksun hayati tehlike yaratan dozu 2500-3000 ünite iken, kozmetik alanda kullanılan dozajı en çok 50 ünitedir. Bu yüzden doz aşımı ile ölüm söz konusu değil.
-Botoks enjeksiyonu tıpta hangi alanlarda kullanılıyor?
Botoksun etki mekanizmasından tıpta birçok alanda yararlanılıyor. Bunlar arasında şaşılıktan, gastrointestinal bölge hastalıklarına, baş ağrısından, üriner sistem hastalıklarına kadar pek çok alan söz konusu.
Plastik cerrahide ise genellikle mimik kaslarının hareketleri ile ortaya çıkan yüzdeki çizgilenmeleri azaltmak ve aşırı terleyen bölgelerdeki terlemeyi azaltmak amacı ile kullanılıyor.
-Mimik kaslarımız yıllar içinde nasıl bir değişim geçiriyor?
Mimik kaslarının yıllar boyunca çalışması, üzerini örten deri üzerindeki kıvrımları belirgin hale getiriyor ve böylece yüzdeki dinamik çizgilenmeler ortaya çıkıyor. En sık ortaya çıkan dinamik çizgiler, alın, kaşlar arası, göz kenarları ve ağız çevresinde görülüyor. Alın ve göz kenarlarındaki çizgiler kişiye daha yaşlı bir görünüm, kaşlar arasındaki çizgiler ise kişiye çatık kaşlı, kızgın bir bakış ifadesi veriyor.
-Botoksun mimik kasları üzerinde nasıl bir etkisi oluyor?
Mimik kaslarına botoks uygulanarak bu kasların hareketleri zayıflatılabiliyor, kas hareketlerindeki azalma, üzerindeki derinin, kas hareketleri ile katlanmasını ve katlanmaya bağlı çizgilenmenin de azalmasını sağlıyor. Bu şekilde yaşlı ve kızgın olarak görünen yüz ifadesinde de belirgin bir düzelme sağlanıyor.
-Botoksun terleme şikayetinde kullanımı nasıldır?
Botoks, ter bezlerine uygulandığında, ter bezleri ile sinir uçları arasındaki iletim de durdurularak ter bezlerinin çalışması azaltılabiliyor. Vücudun en çok terleyen bölgeleri, avuç içleri ve koltuk altı bölgesidir. Aşırı terlemesi olan kişilerin terleyen bölgelerine botoks uygulandığında şikayetlerinde düzelme sağlanıyor.
-Botoks hangi hastalar idealdir?
Estetik amaçlı botoks botoks için ideal yaş aralığı 35-65 yaş arasıdır. Botoks uygulamaları yüz ve boyun germe ve göz kapağı operasyonlarına asla bir alternatif değildir, yüz, göz ve boyun bölgesindeki sarkmalar botoks uygulamaları ile düzelmez.
-Hangi şartlarda uygulanmaz?
* Hamilelik veya süt verme söz konusuysa
* Yumurtaya karşı alerji varsa
* Aspirin ve benzeri kan sulandırıcı ilaçlar kullanılıyorsa
* Aminoglikozid türevi antibiyotikler ve kinin grubu ilaçlar kullanılıyorsa
* Sinir kas sistemi hastalıklarında uygulama yapılması sakıncalıdır
-Uygulama nasıl gerçekleşir, ne kadar sürer?
Botoks uygulaması, herhangi bir anesteziye gerek olmadan yapılabilir. Enjeksiyon öncesi uygulanabilecek EMLA tip topikal anestezi materyalleri hastada oluşabilecek iğne ağrısı ve yanma hissine iyi gelebilir. İşlem, uygulama yapılacak bölgenin genişliğine göre yaklaşık 20-30 dakika sürer. İşlem sonrası hasta 5-10 dakika bekletilip şişme, morarma olup olmadığına ve genel durumuna bakılır. Sonra rahatlıkla eve gönderilir.
-Uygulama sonrası nelere dikkat edilir?
Uygulama sonrası genellikle rahat geçer. Ağrı yoktur. Hastanın 2-4 saat arası düz olarak yatmaması istenir, böylece botoksun dağılması engellenmiş olur.
-Kişilerin botokstan beklentisi ne olmalıdır?
Botoks uygulamaları bir ütüleme operasyonu değildir. Dolayısıyla bütün kırışıklıkların botoksla geçmesi mümkün değildir. Özellikle derin kırışıklıklar tamamen geçmez ama bir parça silikleşir. Genellikle, görünümdeki düzelmenin daha iyi anlaşılması için hastanın uygulama öncesi fotoğrafları çekilir ve uygulama sonrası fotoğraflarla aradaki fark açıkça görülür. Bu yöntem diğer cerrahi yöntemlerle veya dolgu prosedürleri ile kombine edilebilir. Unutulmaması gereken; botoksun tek başına asla ve asla yüzdeki sarkmaların tedavisinde bir çözüm olmadığıdır.
-Sonuç ne zaman ortaya çıkar ne kadar sürer? En fazla kaç kere uygulanabilir?
Sonuç; uygulamadan 3 ila 10 gün sonra çıkar. Botoksun etkisi 3-4 ay kadar maksimum düzeyde sürer, sonra yavaş yavaş etkisi geçer. Uygulama sayısı ile ilgili herhangi bir kısıtlama söz konusu değil.
-Botoks uygulamasının riskleri nedir?
Botoks uygulamasının çok fazla riski yoktur. Riskleri arasında baş ağrısı, şişme, morarma, ağrı ve grip benzeri bir tablo olabilir. Biraz daha ciddi olarak göz kapağında ve kaşta düşme görülebilir. Ancak bu oran yüzde 5 civarındadır. Ayrıca uygun olmayan dozlarda veya uygun olmayan bölgelere uygulanırsa mimiksiz, maske surat görülebilir.
-Bu risklerin azaltılması için ne yapılmalıdır?
Bu riskleri en aza indirmenin yolu doğru kişiye işlemi yaptırmaktır. Bu işlemler enjeksiyon yapılan bölgenin fonksiyonel anatomisine hakim, tecrübeli estetik plastik ve rekonstrüktif cerrahlar veya dermatologlarca yapılmalıdır. Bu cerrahların Türk plastik rekonstrüktif ve estetik cerrahi derneğine üyeliğine dikkat edilmesi cerrah seçiminde bir güvencedir. Estetik cerrahlar dışında yapılan işlemler risklerin artması anlamına gelir.