TOBB, Aracı Kuruluşları Birliği, SPK ve İMKB'nin ortaklaşa sürdürdükleri "halka arz seferberliği" olanca hızıyla devam ediyor. Bu hafta geniş katılımlı toplantı İstanbul'da yapılıyor. SPK, İMKB ve TOBB başkanlarının yanı sıra 500 aşkın şirket temsilcisi de katılıyor seferberlik toplantısına. Seferberliğin amacı daha çok şirketin halka açılmasını sağlamak. Hedef ise 2023 yıla kadar borsada hisse senetleri işlem gören firma sayısını bine çıkarmak.
Hedef biraz ilginç görünüyor. İlk baktığımda anlayamamıştım neden 2023 yılı ve bin firma? Meğerse Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 100'üncü yılında bin firma olarak planlanmış. Gerçekten anlamlı değil mi?
Seferberlik çerçevesinde protokole imza atmış her kurum üzerine düşeni yapıyor. Halka açılmaların önünü açmak için atılan en önemli ve somut adım halka arz mevzuatının değiştirilmesi idi. SPK tarafından yapılan değişiklik sonucunda halka açılmak isteyen firmalara bazı kolaylıklar getiriliyor. Örneğin, halka arzda geçerli olan minimum oranlar, aracı kurumların yüklenim yöntemleri kaldırıldı.
MANİPÜLASYON
Aslında halka açılmaların artırılması, daha doğrusu Türkiye'de sermaye piyasalarının derinleştirilmesi ve geliştirilmesi için yapılması gereken hayati konu "borsanın sağlıklı çalışmasını" sağlamak.
Ne demek istediğimi biraz açmak istiyorum.
İMKB eski Başkanı Osman Birsen'in söyledikleri halen aklımda. "İMKB'de işlem gören hisse senetlerinin en az üçte birinde manipülasyon yapılıyor" demişti Birsen bir gazeteye verdiği demeçte. Yaklaşık 300 civarında hisse senedinin işlem gördüğü piyasada manipülasyona konu olan hisse senedi 100 adet eder.
Birsen'in temkinli duruşundan böyle bir rakam verdiğini varsaydığımızda bir 20-30 hisse senedi de biz ekleyebiliriz. Bu durumda 130'a yükseliyor manipülasyona maruz kalan hisse senedi adeti. Neredeyse tüm borsanın yarısı.
Manipülatörlerin en çok sevdiği borsalar sığ olandır. Aynen kurtların puslu havayı sevmesi gibi. Çünkü, hisse senetlerinin derinliği olmadığı zaman az miktardaki alım ve satımlarla fiyatlar hızla etkilenebilir. Aynı zamanda sığ piyasalarda hisse senetlerinin "fiyat oynaklığı" da fazladır. Bir iner bir çıkar, hemen de geniş bir bant aralığında. Bu durumda kısa sürede aşırı karlar ortaya çıkar.
2010'DA 40 ARZ
İMKB'de hat safaya çıkan manipülasyonun engellenebilmesi için yargı boyutunun tam çalışır hale getirilmesi gerekiyor. İhtisas mahkemeleri olmadığı için bilirkişi raporlarına kalıyor kararlar.
Manipülasyondan arındırılmış piyasalarda daha sağlıklı fiyat oluşumu söz konusu olacağından, firmalar halka açılmada iştahlı olacaklardır.
Bugüne kadar en çok halka açılma 35 ile 1990 ve 2000 yıllarında olmuş. Sonraki 9 yılda sadece 54 firma halka açılmış. SPK Başkanı Vedat Akgiray bu yıl içinde başvurularda patlama olduğunu, 40 dolayında firmanın 2010 yılı içinde halka açılabileceğini açıkladı. Gerçekten umut verici bir gelişme.
Sayı önemli ancak daha da önemlisi halka açılma oranları. Yine borsaya sığ hisse senetleri gelecekse fiyat volatilitesi son hız devam edecek demektir.
Her şeye rağmen, şirketlerin sermaye piyasaları kanalıyla özkaynak yaratmaları finansman maliyetleri açısından çok faydalı. Diğer taraftan, alışık olduğumuz son 4-5 yıldır uygulanan ve yüksek kur riski taşıyan yurtdışından sağlanan döviz kredilerine de ciddi bir alternatif olacak.
Halka arz seferberliğini yürekten destekliyorum.