Merkez Bankası dün yeni yılda geçerli olacak "2015 Para ve Kur Politikası"nı açıkladı. Gelecek yılda da politikaların ana teması değişmiyor. 2001 krizinden bu yana uygulanan "enflasyon hedeflemesi rejimi" çerçevesinde fiyat istikrarı birincil hedef, finansal istikrar da destekleyici ikincil hedef olmaya devam edecek. Enflasyon hedefi Orta Vadeli Program'da da belirtildiği gibi gelecek 2015 ve sonrası 2 yılda yüzde 5 seviyesinde hedefleniyor.
2008 küresel krizi sonrasında çok tartışılan, "para politikalarında fiyat istikrarı yetmez" savı, son birkaç yıldır kendini kabul ettirmiş, gelişmiş ülke merkez bankalarının öncülüğünde gelişmekte olan ülke merkez bankaları da fiyat istikrarının yanına finansal istikrarı da eklemişlerdi. Zaten fiyat istikrarının, yabancı sermaye akımlarının mobilitesinin artması ve aşırı küresel likidite seviyesi yüzünden iyice genişleyen mali piyasaların varlığı sonucu yetersiz kaldığı finansal istikrarında ön planda tutulması gerektiği ortak paydası oluşmuştu.
KORİDORA DEVAM
TCMB, ikili amacı için yapısal araçlar olarak tanımladığı, faiz koridoru, likidite yönetimi ve politika faiz oranı bileşenini belirliyor. Bir süredir küresel belirsizliğin fazla olmasına ve FED'in normalleşme sürecini başlatma olasılığına bağlı olarak geniş manevra alanı için faiz koridoruna başvuruyor Merkez Bankası. Faiz koridorunun kullanımında diğer merkez bankalarından belirgin bir farkı var. O da şu: Enflasyon hedeflemesi rejimini benimsemiş merkez bankaları faiz koridorunu dar bantta tutarak faiz geçişkenliği sağlamak amacıyla kullanıyorlar. Yani, politika faiz oranına diğer faizler paralellik gösterememesi durumunda faiz oranı simetrisini oluşturuyor bir yerde. Ancak, Merkez Bankası faiz koridorunu politika faizi çevresinde asimetrik oluşturarak gerek sıcak paranın yarattığı oynaklığı minimize etmeye gerekse kredi hacmindeki büyümeyi engellemek için kullanıyor. Yeni yılda da araç bileşenlerinden faiz koridorunu aynı yönlü devreye sokmaya devam edecek ve belirsizlik bandını da her iki yönde yüzde 2'lik puanda kalacak.
Aynı zamanda, "rezerv opsiyon mekanizması" da Merkez Bankası'nın başvurduğu yöntemlerden bir tanesi oldu bu yıl içinde. Otomatik ayarlayıcı görevi gören bu mekanizma bankalara dış şoklar karşısında istedikleri oranda kullanabilecekleri uygun bir zemin oluşturuyor. Diğer taraftan, mekanizma aracılığı ile toplam rezervlerde bir artış sağlanıyor ve sermaye akımlarındaki oynaklıkların ekonomi üzerindeki etkileri de sınırlandırıyor. Böylece, yapılan sadeleştirme sonucunda döviz bankalarda bırakılacak ve bunun karşılığında Merkez Bankası TL fonlaması yapmış olacak.
LİKİTİDE BELİRSİZLİĞİ
Gelelim likidite yönetimine...
Merkez Bankası belirlediği hedefler çerçevesinde hem piyasadaki likidite seviyesini hem de likiditenin mali sistem içindeki dağılımını ayarlamaya çalışıyor likidite yönetimi politikası ile. Hemen şu tespitin altını çizelim; küresel piyasalardaki koşulların ve risk algılarının hızlı değişkenlik göstermesi, diğer bir deyişle yabancı sermaye akımlarının değişkenlik göstermesi likidite yönetimde öngörü yapmayı zorlaştırıyor. Bir sonraki yazımda likidite yönetiminin devamını ve kur politikasını ele alacağım.