Psikologdan aşk öğütleri

Başlığımızın "bayandan temiz oto" gibi olduğunun farkındayız ama röportajın içeriğini en iyi böyle yansıtacağımızı düşündük. Psikolog Şenel Karaman, sevgiden yola çıkarak aşka ilişkin gerçekten çok önemli ve yararlı tavsiyelerde bulundu
Şenel Karaman (46) deneyimli bir psikolog. Evli, bir çocuk babası. Bunu burada belirtmemizin nedeni mesleki ilgi alanlarından birini 'aile terapisi' olarak seçmesi.
Özellikle de aile içinde yaşanan travmalar üzerine çalıştığından, sevgi ve aşk konusunda adeta ihtisas yapmış.
Sevgililer Günü özel sayımızın, özel röportajını yıllardır iki sevgili ile yapıyorduk. Ama aşk ve sevgiyi ihtisas dalı bir psikologla karşılaşınca, konuyu onunla, enine boyuna konuşma kararı aldık. Şenel Karaman sorularımıza, çok ilginç bulacağınızı umduğumuz, gerçekçi, daha doğrusu hayatı yansıtan, dolayısıyla yol gösterici yanıtlar verdi.
* Aşkın insan hayatındaki yeri ve önemi nedir?
- Aşk, duygusal yanı ile yaşattığı güzellik bir yana, türümüzün devamı için de son derece önemli bir olgu. Yoğun aşk duyguları yaşayan kişiler üzerinde yapılan araştırmalarda, beynimizdeki "isteyen" ve "yoksunluk merkezini" harekete geçirdiği, feronom hormonu salgılaması nedeniyle de her şeyin abartılı yaşandığı görülmüş. İşte biraz da bu sayede evlilikler oluyor; çoluk çocuğa karışılıyor.
* Çok yoğun aşklar yaşanıyor ama bir bakıyorsunuz o kişiler boşanıvermiş...
- Kime ne zaman şık olacağınızı bilinçli olarak seçemezsiniz. "Aşkın gözü kördür, rehberi deliliktir" deriz. Yani aşkta mantık falan aranmaz; her aşık olunanla da evlenilmez. Evlilik ciddi bir iştir, aşk dışında birçok faktörün daha bir araya gelmesini gerektirir. Dolayısıyla "Aşk eşittir evlilik" bakışı da yanlış olur.
* İnsanımız sevgisini gösterme fırsatlarını değerlendiremiyor mu?
- Aslında mağaralarda yaşadığımız dönemden bu güne sevme ve sevilme ihtiyacı ile sevgiyi gösterme biçimi birkaç rötuş dışında pek değişmedi. O zamanlarda erkekler ava giderlerdi. Kadınlar mağarada çoluk çocukla uğraşır, günlerini dedikodu yaparak, derilerden giyim, otlardan ilaç, topraktan kap yaparak geçirirlerdi. Erkekleri için endişelenir, yollarını gözlerlerdi. Kadınlar, kocalarının geldiğini gördüklerinde sevinir, heyecanlanır, işlerini güçlerini bırakıp gelişlerini izlerlerdi.
DOLU ELLE GELMEK
Eğer adamın eli dolu ise yani av getiriyorsa kadının endişeleri yok olur ve rahatlarlardı. 'Adamın elinin dolu olması'nı bugün birçoğumuz hatırlar. Babalarımız, dedelerimiz eve ellerinde bir fileyle gelirlerdi.
O günden bu güne, kadınlar erkeklerine, onları beklediklerini göstererek, ilgiyle karşılayarak, getirdiklerini önemseyerek; erkekler de emek vererek sevgilerini gösterirler.
* Sevgililer Günü için neler söyleyeceksiniz?
- Artık mağarada yaşamadığımız, avcı toplayıcı olmadığımız için günümüz dünyasında sevgimizi göstermenin fırsatlarından biri diye bakabiliriz.
* Sevgisini ifade edemeyenlere neler tavsiye edeceksiniz?
- Sevgiliniz, karınız, kocanız neyi önemsiyor ve bekliyor? Bunu bilmiyorsanız ona sevildiğini hissettiremezsiniz. Günümüz kadın ve erkeği hem kendisinin hem de sevdiğinin ne beklediğini bilmeli.
Sadece bu yetmez, sevginizi ifade edebilmeniz veya sevgiyi kabul edebilmeniz için eskilerin tabiri ile yürekli olmaya (yani cesarete), yaratıcılığa ve çabaya ihtiyaç var.
Kendinize sorun hangisinde eksiklik hissediyorsunuz? Cesaretiniz mi yok, yaratıcı mı değilsiniz ya da tembel misiniz?
Etraftan öğrenilecek çok şey var. Ona rağmen bu konuda ilerleme gösteremiyorsanız bir uzmana başvurmalısınız. Sevgi hissedilmeden, hissettirilmeden bu dünyadan gidilir mi?
* İnsanlar bu özel günde sevgilerini en iyi şekilde ifade etmek için neler yapabilir, bu konuda önerileriniz olabilir mı?
Yine kendinize sorun: Bana ne yaparsa sevildiğimi hissederim?
Bunu o yapabilir mi? Neden yapmıyor? Yapamadığı için mi, bilmediği için mi?
Yapamayacağı şeyleri beklemenin anlamı yok. Bilmiyorsa fark etmesini sağlamalısınız. Günümüz erkeği ya utandığından ya farkında olmadığından ya da nasıl yapacağını bilemediğinden sevgisini gösteremiyor. Riske girip bir hayvanı avlayıp getirmek kolay olurken bir çiçek almak zor olabiliyor.
Şimdi bir kez daha kendinize sorun: "Ne yaparsam kendini seviliyor hisseder?", "Bunu ben yapabilir miyim?", "Gerçekten yapamam mı yoksa doğru mu bulmuyorum?", "Bana boş iş gibi mi, yapay mı geliyor?", "O sevildiğini hissediyorsa yapay gelmesinin ne önemi var."
Kendinize sorun:
"Onu ve kendimi mutlu görmek istiyor muyum?" Birini mutlu etmek harika bir duygudur. Çok çabuk geri dönüşü olur.
Hepimiz parmaklarımızdaki izler gibi farklıyız. Biriciğiz, benzersiziz. Sevgi bir duygu olduğundan bu konuda birbirimize benzeriz; ancak sevgi dili konusunda her birimiz farklıyız. Onun ve kendinizin sevgi dilini öğrenin.
Yaratıcı olun
* İnternetten çözüm bulunabilir mi?
- Bu konuda size fikir sunan birçok kitap, internette öneri bulabilirsiniz. Ancak taşıma suyla değirmen dönmez. Günümüzde söylenenler, öneriler, çoğu zaman sürekli olamıyor. Herkes kendi yaratıcılığını harekete geçirmeli ve tarzını yaratmalı.
* Bazıları aşktan korkuyor...
- Aşk, korksan korkmasan da seni bulur. Önemli olan sevmektir. Bazı insanlar kendilerinin sevilmesine izin vermezler. Bunun nedeni ne olursa olsun sevgi güçlü bir duygudur; başkalarının sizi sevmesine, ilgi göstermesine izin verin, ortam yaratın. Önceki ilişkiler, çocukluk dönemine ait travmalar, bazı psikolojik sorunlar, bu duygunun yaşanmasını engelleyebilir.
Hayat sanılanın aksine çok uzun, sevdiğinizle yaşanacak daha çok şey var. Sevginizi filmlerde, dizilerde izleyerek, romanlarda okuyarak değil cidden gidin ve yaşayın. Unutmayın bir kadın ve erkek için sevmek ve sevildiğini bilmek güven ve güç verir.
* Sevgililer Günü sadece sevgilisi olanlar için mi önem taşımalı, yoksa bir anne ve baba ya da çok sevilen bir dost ile de bu gün kutlanmalı mı?
- Sevgililer Günü birçok kişi için fırsattır. Çünkü böyle özel bir günde hatırlanmak, sevildiğini duymak anlamlıdır. Bazıları için kçünkü sevgilerini dile getirmekte zorlanırlar. Bu günde bazı ilişkiler bitecek, bazı ilişkiler yeniden başlayacak. Belki unutulmamış aşklar hatırlanacak.
Sorunuza gelince Anneler Günü'nde annelere, Babalar Günü'nde babalara özel hissettirilecek bir şeyler yapılabilir. Adı üzerinde sevgililer günü, varsa sevdiğinizle kutlayın. Yoksa da hemen aramaya başlayın!
Sevgi en güçlü en yoğun duygu
* Karşılıksız aşklar var. Platonik olanlar var. Sizce insanlar sevgilerini, aşklarını özelliklel bizde ortaya koyabiliyorlar mı?
- Sevgi bilinen en yoğun, en güçlü duygudur. Eğer karşılıklı değilse acı verir. Bazı insanlar ne yaparsanız yapın asla beklediğiniz gibi sizi sevemezler. Bunu fark edemeyenler kendilerini sevmeyi unuturlar. Kendini sevmeyi ihmal edenler farkına varmadan hem kendilerinden hem de sevdiklerinden uzaklaşırlar. Oysa sevgi, diğer bütün duygular gibi bizi ve ilişkilerimizi korur.

İHMAL ETME
Karşılıksız aşk da anlaşılabilir bir durumdur. Onu bir kenara bırakıp karşılıklı sevenlere baktığımızda bile orada da çoğu kez durumun pek iç açıcı olmadığını görürüyoruz.
Aşkın zirve yaptığı dönemdeki ilgi, çaba, yaratıcılık; hormonların normale döndüğü dönemde unutulabiliyor. Sevginin ifade edilmesi, gösterilmesi ya becerilemiyor ya da ihmal ediliyor. Ülkemizde hem birini bulamama hem de bulunsa bile sevgisini gösterememe sorunları var maalesef.