İl il gezip usta yetiştiriyor

Baston ustası Tülay Alay, 11 yaşından beri sürdürdüğü sanatını Afyonkarahisar'daki Taş Medrese'de açılan kursta yeni usta adaylarına öğretiyor. Tülay Hanım'ın ustalığı Afyonkarahisar'la sınırlı kalmıyor. İl il gezerek baston sanatını herkese öğretmeye çalışan Alay, "Her yerde çok bilinmiyor, baston kültürü yok. Daha çok 'Değnek' diyorlar" dedi. Tülay Alay (38), Zonguldak'ın Devrek ilçesinde bir ustanın yanında çalışan ağabeyinden baston yapımını öğrendi. Babası ve ağabeyinin açtığı atölyede sanatını geliştiren Alay, evlenip Afyonkarahisar'a yerleşti. Bir süre ara verdiği mesleğini burada da sürdürmeye karar veren Alay, 3 yıldır Afyonkarahisar Belediyesi bünyesinde geleneksel el sanatları faaliyetlerinin gerçekleştirildiği Taş Medrese ve Halk Eğitim Merkezinde kursiyerlere eğitim veriyor.
LİFLİ AĞAÇLARDAN
Taş Medresede sanatın inceliklerini ustasından öğrenen kursiyerler, yaptıkları bastonları satarak gelir elde ediyor. Tülay Alay, yaptığı açıklamada, sanatı başkalarına da öğretebilmek için Afyonkarahisar'da kurs vermeye başladığını aktararak, şöyle dedi:

"Baston yapımında kızılcık, kiraz ve vişne ağacını kullanıyoruz. Sağlam olması için lifli ağaçları tercih ediyoruz. Kızılcık ağacı belli aylarda kesiliyor. Ocak-Şubat gibi ağaca su yürümeden kesip, 1-2 yıl kurumaya bırakıyoruz. Kuruduktan sonra fırınlarda ısıtarak düzeltiyoruz. Ardından kabuklarını soyup, zımpara aşamasından geçiriyoruz.
İşlenmesi ve boyanmasının ardından vernikleniyor. Bastonların ince göründüğüne bakmayın, lifli ağaçtan yapıldığı için çok sağlamdır. Tamamen el emeği."
DEĞNEK DİYORLAR
Alay, bir bastonun yapımının en az 3 gün sürdüğünü dile getirerek, şunları söyledi:

"Bu süre, işlemesine, üzerindeki desene, modele göre de değişebiliyor. 3 ay da süren var, 5 ay da. Afyonkarahisar'da çok bilinmiyor, baston kültürü yok. Daha çok 'Değnek' diyorlar. Dışarıda gördükleri 5-10 liralık bastonlarla kıyaslıyorlar ama biz burada ne kadar emek verildiğini gösterince, ziyaretçiler de bunu görüyor ve kıymetini anlıyor. Satışlarımız da artmaya başladı. Afyonkarahisar'da bastonu tanıtmaya başladık. Kursiyerler, ahşabı ellerine aldıklarında negatif enerjilerini aldığını ve terapi gibi geldiğini söyleyip bırakamıyorlar. Afyonkarahisar'da bu sanatı devam ettirecek birkaç usta yetiştirebildiğim için çok mutluyum."

NAİL AZBAY