Bayındırlı Arif Usta’dan şifalı Osmanlı macunu

Günümüzde dondurmaların bile ambalajlandığı ve bir şekilde sanayi devriminin bizlere dayattığı gıda ürünlerini 'sağlıklı' diye gönül rahatlığıyla tüketiyoruz. İçindeki katkı maddelerini hiç mi hiç sorgulamıyoruz. Sahi çocuklarımıza aldığımız ürünlerin ambalajlarındaki o küçücük yazıları kaçımız okuyor dersiniz? Çocuklarımız, market raflarında gördükleri ambalajlı paketlenmiş tatlı ürünlere koşuyor. Belki de hepimiz ister istemez zamanın ruhuna ayak uyduruyoruz.

ÇOCUKLUĞUMA DÖNDÜM
Bugün sizlere Osmanlı Macunu'ndan bahsetmek istiyoruz. Yaklaşık, 1 yıl önce Bayındır'ın Turanlı köyünde 'Kuru Çiçek ve Nergis Festivali' için gittiğim haberde tanıştım Arif ustayla. Geleneksel kıyafetleri içinde, güler yüzüyle kendi imalatı olan macunu satıyordu. Bir süre izledim... Başından müşterisi hiç mi hiç eksik olmuyordu. Özellikle çocuklar aileleriyle birlikte o daracık sokakta Arif Usta'nın tezgahın yanından geçerken sattığı macunun alımlı renklerinin büyüsüne kapılarak, anne ve babalarının eteklerini çekiştirmeye başlıyorlardı. Arif Usta ise güler yüzüyle önce 'hoş geldiniz' diyerek karşıladığı müşterilerine çeşitlerini saydıktan sonra tahta çubuğun üzerine macununu adeta görsel bir şov eşliğinde dolamaya başlıyordu. O an sanki ben de kısa bir süre çocukluğuma döndüm.

21 YILDIR İMAL EDİYOR
Geleneksel tatlarımızdan Osmanlı Macunu'nu günümüze taşıyan Arif ustanın yanına giderek fotoğraflarını çekmek için izin istedim. Bir yandan müşterilerine hizmet ederken bir yandan da büyük bir kibarlıkla sorduğum sorulara yanıt veriyordu... Macunculukla geçirdi yaşamını şu sözlerle anlattı... "61 yaşındayım. Bayındır'da yaşıyorum. Toplam 21 yıldır kendi imalatım olan 'Osmanlı Macunu' satıyorum. İki yetişkin çocuk sahibiyim. Onları macun satarak büyüttüm, ailemin geçimini bu işle sağlıyorum. Küçükmenderes havzasında ilçe ilçe dolaşarak yıllardır macun satarım. Beni buralarda tanımayan yoktur. Osmanlı macununun lezzetini gelecek kuşaklara aktarmanın mutluluğunu yaşıyorum. Çocuklar, macunun tadına baktıktan sonra her defasında çok beğendiklerini söylüyorlar. Çocuklar kadar büyükler de Osmanlı macununu tercih ediyor. Tadı bir şekilde onların da hafızlarında gizli. Limonlu, portakallı, kavunlu, çiçekli ve yeşil elmalı olmak üzere toplam 5 çeşit macun üretiyorum. İçinde katkı maddesi ve doğal olmayan hiçbir şey yok. İmalat ve satış aşamasında geleneksel yöntemleri kullanıyorum. Mesleğimi daha uzun yıllar yapmak istiyorum." Osmanlı macunu hazırlarken hangi şifalı malzemeler kullanılır merak ediyor musunuz? Macunun içeriğinde birbirinden faydalı baharatlar ve otların yer aldığı görülür. Bunlar, karanfil, zencefil, tarçın, hibiskus, limon, nane ve portakal gibi aroma veren ve tatlandıran malzemelerdir. Baharatların şekerli suda kaynatılmasıyla hazırlanan Osmanlı macunu, yuvarlak bir tepsi içinde renk renk satışa sunulur.

ŞİFA DEPOSU
Kadın ve erkek üreme hormonlarının salgılanmasını sağlayan Osmanlı macunu, vücut için gerekli olan hormonları da üretir. Organların yeterli düzeyde çalışmasına destek olur. Metabolizmayı hızlandırır. İçindeki baharatlar sayesinde vücuda zarar veren maddeler kolayca atılır ve ödemi çözer. Kan akışını dengeler, böylece vücut sıcaklığı korunur. Bağırsak fonksiyonlarını düzenler ve parazit oluşmasını önler. Bağışıklık sistemini güçlendirir.

HAFSA SULTAN'A ŞİFA OLMUŞ
Rivayete göre, Tire'den, Osmanlı Sarayı'na gelin gittiği bilinen Yavuz Sultan Selim'in Eşi Ayşe Hafsa Sultan bir gün aniden rahatsızlanır. Hafsa Sultan'ın bir an önce iyileşmesi için hekimlerin başı olarak bilinen ünlü Merkez Efendi'den etkili bir ilaç istenir. Merkez Efendi düşünür ve içinde pek çok otun, baharatın yer aldığı özel bir karışım hazırlar. Bu karışımın içinde kakule, karanfil, anason, karabiber, zerde, sinameki, tarçın gibi şifalı baharatlar yer alır. Verilen karışım Hafsa Sultan'ı kısa sürede iyileştirir. İlacın etkisini beğenen Yavuz Sultan Selim, bu karışımın tüm halka dağıtılmasını ister. Halka sunulan bu karışım artık bir gelenek olur ve özellikle de bayramlarda, ramazan günlerinde sık sık tüketilir. Bu karışım zamanla Osmanlının geleneksel macunu olur ve günümüze kadar çok değişmeden ulaşır.


EVDE OSMANLI MACUNU NASIL YAPILIR?
Malzemeler: 3 su bardağı toz şeker, taze sıkılmış 1,5 limon suyu, yarım çay bardağı su, portakal kabuğu ve suyu, birkaç damla nane yağı, az miktarda tarçın, zencefil, toz karanfil, kuru hibiskus ve kırmızı meyve püresi. Hazırlanışı: Şeker, su ve limon suyu bir tencerede kısık ateşte ısıtılır. Biraz kıvam alan şekerli suyun içine portakal suyu, rendesi, nane yağı, tarçın eklenir. Kıvam alan karışım ayrı kaplara dağıtılır. Renklendirmek için gerekli olan malzemeler ayrı ayrı eklenir. Kırmızı meyve püresi ve hibiskus ile kırmızı macun hazırlanır. Tarçın eklenen karışımla karamel rengi macun hazırlanır. Dilerseniz gıda boyası kullanarak istediğiniz renklerde macun hazırlayabilirsiniz. Sarı macun için zencefil ekleyerek macunu karıştırabilirsiniz.