Kuru üzüm baş döndürdü

SİNAN DOĞAN (HABER MERKEZİ)
İzmir Ticaret Borsası'nda işlem gören çekirdeksiz kuru üzümün kilogram fiyatı 10 gün içinde 2.85 liradan 4 liraya çıktı. Hem tüccar hem ihracatçı, kuru üzümde fiyatın yaklaşık yüzde 35 artmasının şokunu yaşıyor. Elinde üzüm tutan üretici ve firmalar, piyasaya üzüm arzını iyice kısarken, ihracatçılar borsaya gelen bir kamyon üzümün bile fiyatları artırmaya yettiğini ifade ediyor. Fiyatın yapay olarak yükseldiğini savunan ihracatçılar, Avrupalı alıcılara fiyat yükselişini anlatmakta zorlandıklarını ifade ediyor.

"Sıkıntı büyük
Tariş Üzüm Birliği yetkilileri ise Alaşehir ve Sarıgöl'deki don ve dolu nedeniyle fiyatların yükseldiğini belirterek, artışın spekülatif olmadığını söyledi. Çekirdeksiz kuru üzüm ihracatının önemli bölümünü gerçekleştiren Özgür Tarım Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Özgür, fiyatın spekülatif şekilde artışının sıkıntılarını yaşadıklarını söyledi. Özgür, "Bizim sıkıntımız fiyatın az ya da çok olması değil. Önemli olan fiyatın inandırıcı olması. Borsa 3 kişinin eline kalmış. İki üç işlem oluyor, bir kamyon üzüm geliyor, fiyat artıyor. Bir ürünün fiyatı 10 gün içinde yüzde 30-35 artar mı? Yarın ben de 200-300 ton üzümü alıp, fiyatı 5 liraya çıkarırım. Ama bunun kimseye faydası olmaz. Fiyat artışını alıcılara anlatmakta zorlanıyoruz. Bizi spekülasyon yapmakla suçluyorlar" dedi.

"Mal var, arz yok"
İhracatçının çok düşük fiyatı da, çok yüksek fiyatı da istemediğini dile getiren Özgür, "Bu yıl fiyatlar dip seviyelerindeyken çok bağlantı yapıldı. Şimdi de tepe seviyede. Bir türlü orta yol bulunamıyor. Biz fiyat istikrarı istiyoruz. Fiyatın düşmesine de yükselmesine de sebep olanlar suçlu. Tariş geçmişte fiyatları dengede tutmak için destekleniyordu. Ama şimdi Tariş de özel sektör gibi davranıyor. Oysa bir stok kurumu olsa, rekolte az da, çok da olsa fiyat dengesi sağlanır. Piyasaya fazla mal girdiği zaman stok kurumu aracılığı ile çekilir. Az mal girerse kurum piyasaya mal sürer" diye konuştu. Piyasada gelecek sezon başı olan Eylül'e kadar yetecek üzüm olduğunu ifade eden Özgür, tahmine göre tüccarın ve köylünün elinde 25 bin ton, Tariş'in elinde 25 bin ton, fabrikaların elinde de 35 bin ton ürün olduğunu söyledi. Özgür, "Türkiye'nin ihracata mal yükleme sıkıntısı yok. Normal şartlarda dünyaya yetecek kadar ürün var. İhracatçının ihtiyacı olan 60 bin ton. Ancak şu an fiyat yükseliyor diye piyasaya ürün arz edilmiyor" dedi.

"Stokta az ürün var"
Tariş Üzüm Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ali Rıza Türker ise, don ve dolu ile stokta az ürün kalmasının fiyat artışını tetiklediğini söyledi. Özellikle Sarıgöl ve Alaşehir'deki don ve dolunun gelecek sezonun ürününü riske soktuğunu belirten Türker, bu durumun fiyat artışına yol açtığını söyledi. Türker, "Geçen Mayıs'ta 2 bin 400 dolar olan çekirdeksiz kuru üzüm fiyatı 2 bin 159 dolara kadar geriledi. Bu memleketin ürünü yok pahasına verildi. Hala ihracatçı 50-60 bin ton rekolte olduğunu savunuyor. Bu kadar ürün varsa o zaman fiyat neden yükseliyor? Üstelik daha daldaki üzümü şimdiden satıyorlar. Kimse deposuna koymadığı üzümü satmasın. Üzüm varsa sağlam ellerde var" diye konuştu. Türker, sezon başında hızla düşen fiyata ihracatçının itiraz etmediğini, şimdi fiyat yükselince tepkiler oluştuğunu ifade etti.