Dan Brown. Tartışmalı gizemlerin çok okunan yazarı. Aslında daha önce nisbeten daha az tanınan iki kitabı da olan yazar, işin içine Hz. İsa'yı katarak yazdığı Da Vinci Şifresi/nde Katolik Kilisesi'nin sinirlerini ayağa kaldırmış, bu sayede reklamın en iyisini yapmıştı.
(Takdir edersiniz ki sevilmek başka, popüler olmak başkadır. Popüler olmak için en az seveniniz kadar nefret edeniniz de olmalıdır.) Son romanı "Başlangıç", bence yazarın Da Vinci Şifresi'nden sonraki en iyi eseri olmuş. Bir kere okura sunduğu yem, yine çok etli; İnsanoğlu nereden geldi, nereye gidiyor? Bu sorunun yanıtını alabilmek için sayfaları neredeyse içiyorsunuz. Her zamanki kahramanımız Profesör Langdon, yine maceradan maceraya koşuyor.
İyi haber: Bu kitapta daha az müze detayı ve daha çok bilim var. Kötü haber:
Langdon'un çözdüğü bilmece sayısı hayli az. Ancak roman akıcı mı akıcı... Merak etmeyin, son romanın sürprizini bozmak değil amacım. Sadece Brown'un kitaplarının da bir algoritması olduğunu ortaya koymak. İyi bir Dan Brown romanı için gerekli olan malzemeleri gelin bir değerlendirelim.
TAHMİN ETMEK ZOR DEĞİL
Aslında son zamanlarda yapay zekaların da iyi romanlar yazabildiği gerçeği ortadayken, Brown'ın romanlarını da bir bilgisayara belli formüllerle yazdırabileceğimizi düşünüyorum. (Bu yüzden de artık benim için bir Robert Langdon macerasının sonunu tahmin etmek çok da zor olmuyor.)
1. Dan Brown kitaplarında edebi kaygılar bulunmaz. Dili herkesin okuyabileceği kadar sadedir.
2. Bununla beraber yazar, sanatsal yapıları, eserleri uzun ve detaylı anlatmakta cömerttir. Adeta yanında müze geziyor gibi hissedersiniz. Bir Dan Brown kitabı, kesinlikle bir destinasyona turist çekmek için idealdir.
3. Bölümler, yazar bir kurgu dehası olduğu için her seferinde büyük bir soru işareti ile biter.
4. Kahramanımız simge bilim pofesörü olduğu için çözülmesi gereken tonla bilmece vardır. Robert Langdon, bir nevi şişman ve tembel İndiana Jones gibidir.
5. Kötü adamı kahramanın en yakınında arayın. Yanılmayacaksınız. Seçenekleriniz hemen ikiye kadar düşer.
6. Öykünün gizli ya da açık kötüsü, her zaman din ya da dini örgütlerdir. Onlar insan ilerleyişini durdurmak için vardırlar.
BİLDİĞİM BİR LEZZET
Yani eğer bu parametreleri bir bilgisayara yüklerseniz size benzer bir roman üretebileceğinden eminim. Ha, okunur mu? Yine zevkle okunur çünkü okuyucu, tutan formüller peşindedir ve nadiren beklentisinin dışına çıkar. Dolayısıyla ben de bir Dan Brown romanı çıktığında lezzetini daha önce bildiğim ama hazır üretilmiş bir yiyeceği yer gibi hissederim.
Suni ve iyi kurgulanmış bir merak unsuru olsa da gerçek bir sürpriz yoktur. Bu bakımdan Brown, kendi sınıfının en zeki olmasa da en çalışkan öğrencisidir. Eve hep takdir getirir.
Bu arada yazarın din düşmanlığının bu son kitapta ateizmin bayraktarlığına dönüştüğünü de söylemeliyim. İlk kez bu kadar yüksek sesle konuşuyor. Bu yüzden benim tek merakım, yazarın bundan sonra dinsel eleştirinin neresinde duracağı.
Artık ateistlerin en sevdiği yazarlardan olacağına şüphem yok.