Son dakika: Sağlık Bakanı Koca'dan önemli açıklamalar: İzmir'de kısmi artış var

Sağlık Bakanı Koca'nın açıklamalarından satırbaşları şöyle;

Genel olarak yaşantımız dünya ölçeğinde etkili olan bu salgından giderek daha az zarar görüyor. Salgının maske, mesafe ve temizlik tedbirlerine uyuldukça gerilediğini hem ülkemizde hem dünyada görüyoruz. DSÖ 2 gün önce grip güncelleme raporunu yayınladı. DSÖ grip vakalarının azalması sonucunu maske, sosyal mesafe ve temizliğe başlamıştır.
Ekim ayındayız. Gribin en yaygın olduğu günlere girdi. Koronaya karşı alacağımız tedbirler bizi gripten de koruyacaktır. 2 virüse karşı tedbir aynıdır. Grip ölüme yol açabilen bir hastalıktır. Buna rağmen genel olarak gribin bulaşmasına karşı yeterli duyarlı değiliz. İki hastalığı birden geriletebiliriz.
ÜCRETSİZ TEDAVİ SAĞLANDI
DSÖ'nün Türkiye hakkında yayınladığı rapor. Türkiye'nin en zengin ülkeler arasında olmamasına rağmen salgında en cömert ülkelerden biri olduğu vurgulanıyor. DSÖ korona Türkiye raporundan sonra AB ilerleme raporuna değinmek istiyorum. Türkiye bu uygulamaları AB'nin bulaşıcı hastalıklarla ilgili direktiflerine uygun olarak yaptığı vurgu yapılmıştır. Sosyal güvencelerine bakılmaksızın herkese ücretsiz tedavi sağlanmıştır. AB ilerle raporunda yayınlanan bu değindiğim hususlar salgına küresel standartlarda karşılık verdiğimizdir.
SAHA TARAMASINA BAŞLIYORUZ
Temmuz ayından itibaren normalleşme dönemine girdik. Sınırlamalar kalktı. Bu yeni dönemin gereklerine uyarak virüs taramalarına başladık. Bu taramaları yurt dışına gidenlere, ceza evlerinde ve benzer gruplara yapıyoruz. Bu güne kadar hava yoluyla yurt dışına gidenlere yaptığımız testlerin sayısı 490 bin 880'dir. Yaptığımız taramalarda bin 226 kişide testi pozitif çıkmıştır. 15 Ekim'de saha taramasına yeniden başlayacağız. Belirtisiz olduğu halde testi pozitif çıkan vakaları tespit etmiş olacağız.
AŞI KENDİSİNİ VİRÜSTEN KORUMAYANLAR İÇİN ÇARE DEĞİLDİR
Aşı konusundaki gelişmeler çok yol alınmış olmasına rağmen bu kadar kısa günlerde ifade edemez. Aşı kendisini virüsten korumayanlar için çare değildir. Salgında baştan çok sıkı tutulan tedbirler gevşiyor. Risk giderek geniş bir tabana yayılıyor. Testi pozitif çıkanların ve temasta bulunanların izolasyon kurallarına uyması şarttır. Bakanlık olarak gerekli tedbirleri alıyoruz. Salgınlar yayılım odaklarına karşı yerinden müdahale gerektiriyor. Vakaların artış gösterdiği yerlerde sebepleri ortaya çıkararak ek tedbirler aldık. Geçtiğimiz pazartesi günü yüz yüze eğitimde 2. kademe uygulanmaya başladı. Türkiye kat ettiği yolu daha salgının sıfır noktasında oluşturduğu Bilim Kurulu rehberliğinde almaktadır. Bu kurul bizim en büyük gücümüzdür. Hocalarımıza her toplantımızda tekrar tekrar teşekkür ediyorum.

AŞI ÇALIŞMALARI
Temmuz ayında oluşmaya başlayan yerli aşı grubu hakkında size detaylı bilgi vermedim. Bugün bu aşamaya geldiğimize inanıyorum. Aşı çalışmalarını doğrudan yöneten uzmanlar bulunmaktadır. 600 kişilik ekip tarafından bu çalışmalar yürütülmektedir. Şu an aşılarından 2'si insan deney aşamasına yakındır. Bulaşı hastalıkların geçmişine bakıldığında aşıların kolay bulunmadığı görülmektedir. Bugünkü durum elbette farklı olacaktır. Ama işin doğasında bir zorluk olduğu bilinmektedir. Salgının başlangıcında aşı için ön görülen zaman en az 12 ortalama 18 aydı. Salgın 1 yılını doldurmaya başlarken önemli gelişmeler ortaya konuldu. Çin, Rusya ve bazı ülkeler aşı için insan deneylerine geçmiş bulunmaktadırlar. Aşı konusunda dünyadaki durum budur. Umut çok yüksek bulunmakla birlikte temkini elden bırakmamak gerekir. Kuşku duyan varsa bilsin dünyada zeka ülkelere göre dağıtılmıyor. Bilim adanma işidir. Türkiye aşının gerektirecek tüm imkanları bilim insanlarına sunmuştur. Sizlerden bilim insanlarına inanmanızı, önerdikleri tedbirlere, salgınla savaşı sağ duyulu bir şekilde yılgınlık göstermeden istirham ediyorum.

İZMİR'DE KISMİ ARTIŞ

Günlük tablomuzu vermek istiyorum. Bugünkü hasta sayımız 1671. Hayatını kaybeden vatandaşımızın sayısı 57. İyileşen hasta sayımız 1396. Test sayımız 115 bin 328. Zatürre oranımız haftalık tablo yüzde 5.9. Toplam vefat eden hastamızın sayısı da 9014

Son duruma baktığımızda
İstanbul'da son 1 ay içindeki artış ortalama yüzde 50 oranında. Ankara'da son 1 ayda azalma yüzde 60 kadar oldu. Son üç günde bu azalıştan sonra yüzde 4 gibi bir artışı görüyoruz. Yatışlarda bir değişiklik olmadığını görmüş oluyoruz.

Bu azalışla birlikte artışın önümüzdeki günlerde daha yakın tedbirlere uyarak azalmasını sağlamalıyız.

İzmir son 1 ay içinde yüzde 50 azalış.

Genel seyrin İzmir'de iyi olduğunu ama orada da son günlerdeki kısmi artışla tedbirlerin yoğun şekilde hassasiyetle devrede olması gerektiğini görmüş oluyoruz.

Kocaeli'de yüzde 30, Denizli'de yüzde 35, Kahramanmaraş yüzde 40 artış olduğunu son aya göre görmüş oluyoruz.

SORULAR VE YANITLAR

İstanbul için genel olarak geriye dönüşlerle birlikte artış beklentisi içindeydik. Havaların değişimi ile birlikte kapalı ortamlara geçişin de aile içi bulaş dahil olmak üzere arttırdığını, önemli oranda bu artışın buna bağlı olduğunu görmüş oluyoruz. Şu an kısıtlama anlamında herhangi bir tedbiri düşünmüyoruz. Özellikle sahada yaygın şekilde filyasyon ekiplerimizi daha da arttırdık. Geçen hafta koordinasyon toplantısında daha da arttırmış olduk.

Filyasyon süresi ve temasları tespit etmek süresi 7-7,5 saat düşmüş oldu. Her gün çağrı sistemiyle semptomlarını yapıyoruz. Semptomları ilerlediyse hastaneye 112 ile getirirek takibini yapmış oluyoruz.

Hastane yatışlarında ciddi bir artışın olmadığını görüyoruz. Doluluk oranlarında bir sorunun olmadığını çok rahat söyleyebiliriz. Maske kullanımını, mesafenin son derece önemli olduğunu, kalabalık ortamlara mümkün mertebe girilmemesi gerektiğini o kalabalık ortamları oluşturmamanın önemli olduğunu görüyoruz.

Bilim Kurulumuz özellikle bizim Türkiye olarak toplumsal farklılığımızı göz önüne alarak evdeki kişilerle birlikte 10 kişiyi geçmemek şeklinde aile içi temasların mümkün mertebe azaltılması konusunda tavsiye ve önerisi oldu.

Şu dönemde artış olan illerimizde tedbirlere uymakla, filyasyonu sahada yoğun yapmakla sonuç aldığımızı çok iyi biliyoruz. Bunu Diyarbakır, Urfa, Ankara'da gördük. Şu an Ankara'daki yüzde 5 dediğimiz artış hastanelerde yatışlara yansıması olmadı. Bu yükselişin nasıl düşebileceğini toplum olarak da biliyoruz. Toplumun hassasiyet gösterip maske ve mesafe noktasında kalabalık oluşturmaması noktasında hassasiyetle, semptom olduğu takdirde farklı, değişken tedavilerimiz sözkonusu.

Vatandaşımızla birlikte tedbirlere hassasiyetle uyarak, maskenin altını çiziyorum, önümüzdeki dönem viral artışların yoğun olacağı bir dönem. Maskenin ve mesafenin önemli olduğunu yüzde 90'ların üzerinde koruduğunu biliyoruz. Önümüzdeki günlerde daha da azalabileceğini düşünüyoruz, güney yarımkürede görüldüğü şekilde. Güney yarım kurede gribin belirgin şekilde azaldığını görüyoruz. Maskenin virüs yükünü azaltan bir rolü olduğunu biliyoruz. Daha ağır geçirmeme durumunun da olabileceğini söyleyebiliriz.

Vaka ve hasta tanımlarını yaptığımız dönemlerinden bu yana gündem olan bir konu. Türkiye olarak pandemideki mücadelemizi vaka hasta kavramlarına indirgeyerek gölgelemeliyelim. Biz özellikle tedavi rehberimizde semptomu yani bulgusu olan kişilere test yapan ülkeler arasındayız. Oxford'un hazırladığı dünya haritasında Türkiye olarak biz semptomu olan kişilere test yapan ülkeler arasında yer alıyoruz. Bu semptomu olan kişilere yaptığımız testler dışında Temmuz ayından itibaren de bizim özellikle kesitsel taramalar; yani ülkeler arası geçişlerin olduğu dönemlerde havaalanında gelen, yurtdışına gidenlere yapılan testler. Askeri celp ve terhis döneminde yapılan testler, cezaevinde, sporculara yapılan testler, OSB'lere yapılan testler gibi taramalar oldu.

Ayrıca saha taramalarımız oldu. Daha önce 153 bin kişiye yapıldı. Yarından itibaren de haneler tespit edildi, geç olmadan saha çalışmasını tekrarlamak istiyoruz. Bu tablo Temmuz ayından itibaren gündeme gelen ve bizim hasta olarak tanımladığımız semptomu olan testi pozitif olan kişiler olarak tanımladık. Daha önce bu kesitsel taramalar olmadığı için daha şeffaf olmak anlamında hasta tanımını kullandık. Bu kesitsel taramaları da yer yer bildiriyor olmuş olacağız. Açıkladığımız rakamları DSÖ ile paylaşıyor olacağız.

Bunları yer yer sizlerle paylaşıyor olacağız. Bu ayrımı yapmak içindi. Farklı bir şey değildi. Test politikasına ilave olarak taramaları yapmak gibi yaklaşımla ilave olmuş oldu. Oraya hasta yazılmış olması rakamı şeffaf bir şekilde vermek içindi. Bu anlamda kafa karışıklığının olmaması gerekiyor. Testi pozitif olan herkesi izole ediyoruz. Pozitif olan, semptomu olmadan kişi de bulaştırıcıdır, evet öyledir. Pandemide mücadelede bunu mutlak izole ediyor olmanız gerekiyor. İzole ettiğimiz yetmiyor, o kişinin filyasyonunu da yapıyoruz, temaslılarını da buluyor onları da izole ediyoruz. Semptomu olmayan taşıyıcılar ve temaslılardan bahsediyorum. Bunları ayrıca HES'e de kaydediyoruz. Siz eğer bunu gizleyebilir durumda olursanız pandemi ile mücadele edemezsiniz. Sonuç olarak sizin yaptığınız, pandemi ile mücadelenin ötesine geçmiş oluyorsunuz. Vatandaşımız müsterih olsun. Sadece testi pozitif olup bulaştırmaz diye o kişiyi izole etmeden pandemide siz başarıyı sağlayabilir misiniz? Bütün sahadaki çalışmalarla, filyasyon ekibiyle yoğun bir izolasyonla takiple birlikte o kişileri oluşturduğumuz çağrı sistemiyle her gün ayrıca semptom takibi yaparak arıyoruz. Pandemide asla taviz vermiyoruz sahada. O nedenle sonuç alıyoruz. Vatandaşımıza ilk günden beri verdiğimiz bütün rakamların doğru olduğundan emin olunsun.

Bu dönemde yüz yüze başlayan öğrencilerde salgının seyrini bilmek istiyoruz. Yaş grubuyla ilgili vaka seyrini, sayılarını tekrar değerlendirip gerektiğinde kademeli olarak geçişe geçmiş olacağız. Burada salgının seyri, yüzyüze eğitimle yaş gruplarındaki dağılımın nasıl şekillendiğini gördükten sonra gündeme alınmış olur. İki üç haftanın değerlendirmek için önemli olduğunu düşünüyorum.

Daha önce bahsettiğim bir aşının üretim aşamasına söylemiştim. İkinci aşının da çok yakın olduğunu ifade ettim. Birinci aşının dolumu bugün bitti. Yarından itibaren sterilite aşamasına geçilmiş olacak. 2 hafta kadar sürmüş olacak. Bu arada aşı yapılacak kişilerin tespiti ve o kişiler üzerinde karantina ve testlerle ilgili bir zaman dilimi sözkonusu olmuş olacak. 2 haftalık dönem sırası gönüllüleri almış olacağız.

İkinci aşı için üretim safhasına gelinmiş oldu. Zannediyorum bir ve iki hafta içerisinde gelişmeleri aktarmış oluruz. Aşı konusunda oldukça umut veren bir yol aldığımızı, şu an toplam 13 tane farklı, sadece tek tip aşı değil farklı açı çeşitleri üzerinde çalıştığımızı ve toplam 13 tane aşının hatta 2 aşının ilave olma ihtimali var. Bu konuda umut vaadeden bir noktada olduğumuzu çok rahat söyleyebilirim. Çin ve Feizer'in faz3 çalışması başladı. Vatandaşımız üzerinde etkisini görerek aksiyon almak için izin verdik. Şu ana kadar olumsuzluk görülmedi. 3-4 hafta sonra daha net bilgiye ulaşabiliriz. Onu da zaten aktarmış oluruz.

Bu aşılarla ilgili gerektiğinde aşının uygunluğuna kanaat getirdiğimizde de vatandaşımıza uygulama noktasında girişimlerimizin devam ettiğini söyleyebiliriz. Muhtemelen yılbaşından önce de olabilir, uygulama anlamında söylüyorum, yurt dışı aşının. Yerli aşı için de insan deneyleri sonrasında gelişmeleri aktarmış oluruz.

Bu dönemde herkesin grip aşısı yaptırmasıyla ilgili yanlış bir kanaat var. Dünyada grip aşısının toplamda üretiminde yüzde 20 artış oldu. Öncelikle riskli, kişilere, koronavirüs bulaştığında daha riskli olabilecek kişileri tespit ederek başlıyoruz. Önümüzdeki günler uygulamasına da geçilmiş olacak. Bizim şu an sadece 1,5 milyon aşı gelmeyecek. Geçen yıl 1 milyon 350 bin aşı gelmişti. Bu yıl daha fazla aşımız olacak. Daha da arttırma gayreti içindeyiz. Aşı Türkiye'de ruhsatlı ise bunu herkes getirip verebilir. Ruhsatlı değilse halk sağlığı alabilir. Halk sağlığının alımını DMO üzerinden gerçekleştiriyoruz. Eğer TEB'in yurtdışında ruhsatlı bulduğu aşı varsa getirebilir. Ruhsatlı olmazsa halk sağlığı rahatlıkla alır.

Güney yarım kurede maske, mesafe ve el hijyeniyle gribin çok azaldığını biliyoruz. Bu dönemde sadece koronaya değil grip ve diğer virüslere karşı maskenin koruyucu özelliğini yüzde 90'ların üzerinde olduğunu biliyoruz. Aşı sadece bir virüse karşı koruyor. Ama maske damlacık enfeksiyonla bulaşan bütün enfeksiyonlarda etkili olan bir uygulama, onun için maske ve mesafeyi aşıdan daha çok önemseyelim. Riskli olan vatandaşlarımıza tespit ederek ön planda başlamış olacağız.