Çarşamba günü, sanki her yeni yıl girişlerinde yaşlanmıyor da gençleşiyormuşuz hissine dayalı kutlamalardan birini daha yaptık. Artık yaşamın her parçasındaki gerçeklerle karşı karşıyayız. Yaşamın parçaları derken tabii ki ilk sırada ekonomi geliyor. 2015'de ekonomik alanda bizleri neler bekliyor, nasıl bir yol haritası izleyeceğiz sorularının yanıtlarını vermeye çalışalım.
Bu yıl gerek iç ve dış jeopolitik faktörlerin hareketlenmesi gerekse FED'in olası faiz kararı ve öncesinde yaratacağı belirsizliklere bağlı olarak biraz çetin geçeceğe benziyor. Özellikle böyle bir sürece girerken Türkiye ekonomisinin yumuşak karnı kısa vadeli dış borçları olacak. 2005 yılından bu yana kamu kesimi dış borçlarını azaltırken özel kesim tam tersi sürekli dışarıdan borçlanmayı tercih ettiği için dış borçlarını artırdı. 2014 yılı itibarıyla son çeyreği de dahil ettiğimizde 400 milyar dolar civarındaki toplam dış borçların 280 milyar doları banka ve banka dışı özel kesime ait. Vade yapına göre üçte biri 1 yıl içinde ödenmesi gereken borçlardan oluşuyor.
ZİNCİR KOPMAMALI!
Cari açıktan gelecek 50 milyar doları da kısa vadeli ödenmesi gereken dış borçlara eklediğimizde 220 milyar dolar yapıyor. Dolar kurunun FED'in normalleşmeye başlamasıyla artacağı gerçeğini göz önünde bulundurduğumuzda Türkiye ekonomisi açısından kırılganlığı artırıcı bir unsur olacağını söyleyebiliriz.
Bankaların dışarıdan borçlanmaları, bu yolla getirdikleri dolarları TL'ye çevirip halka ya da özel kesime kredi kullandırmaları ile ortaya çıkan saadet zincirinin kopmaması için 2015 yılında... Bir; büyüme hızını artırması, iki; bu büyümenin iç ve dış talep kaynaklı olması, üç; tasarruf oranının yatırımları karşılayacak oranlara çıkması, dört; dolayısıyla cari açığın yükselmemesi, beş; enflasyonun makul seviyelere inmesi, altı; bu bağlamda Merkez Bankası'nın sıkı duruşunu bozmaması, yedi; mali disiplinden taviz verilmemesi ve sekiz; ikinci nesil yapısal reformların tamamlanması gerekiyor...
YENİ HEDEFLER
Orta Vadeli Program ile geçen yılın son aylarında belirlenen 2015 yılının bazı hedeflerini hatırlamamızda fayda var. Büyüme hedefi yüzde 4... 2014 yılında cari açığın milli gelire oranı yüzde 5.5'in biraz üzerinde gerçekleşmesi bekleniyor. 2015 hatta 2016 yılı tahmini ise yüzde 5.4 seviyesinde belirlendi. İki hanelerde yılı kapatan işsizlik oranı öngörüsü yüzde 9.5... Olmazsa olmaz koşullardan makul enflasyon oranının da yüzde 6.3 düzeylerine kadar gerilemesi bekleniyor. Aslında petrol fiyatları umulmadık düşüşünü sürüdür, kuraklık geriler ve baz etkisi devreye girerse Merkez Bankası 2015 enflasyon oranını aşağı doğru revize edebilir. Ancak, kur artışları yüzünden yükselecek ithalat fiyatları izin verirse...
Geçen ay açıklanan "Dönüşüm Paketi"nde de vurgulandığı gibi Türkiye ekonomisinde öncelik verimlilik artışı ve sanayileşmenin hızlandırılması yoluyla "istikrarlı ve yüksek büyüme" olacak. Güzel görünen bu sloganın gerçekleşmesi için yapısal reformların kesinlikle tamamlanması ya da en azından hızlandırılması hayati önem taşıyor. 2008 küresel krizinden bu yana palyatif uygulamalarla durumu idare ettik. Ama, 2015 yılında bu lüksümüz olmayacak zorlaşacak ekonomik ve siyasi koşullar yüzünden...
Yılbaşının hemen sonrası bu tatil gününde geçen yıl yetmiyormuş gibi sizleri hemen ekonomi konuları ile daha fazla bunaltmayayım. Mutlu seneler...
