Piyasaların iki farklı yüzü vardır. Birincisi gerçek olan yüzü eğrisi ve doğrusu ile...
Diğeri gerçekleri örten maskeli yüzü... Piyasa aktörlerinin işlerine ikincisi daha fazla geldiğinden maskeli yüzü öncelikli olarak tercih ederler. Ne zaman ki FED gibi bir el gelip o maskeyi çıkarır işte o zaman gerçek yüzü görür aynada... Gelişmiş ülke merkez bankalarının gevşek para politikalarından sıkı para politikalarına dönüş hazırlığına başlarız sinyalleri de bir yerde piyasaların gerçeklerle yüz yüze kalmalarının yaklaştığını gösteriyor.
FED'den sonra adeta sıraya girdi gelişmiş ülke merkez bankaları... Önce Avrupa Merkez Bankası euro denizinin bitmek üzere olduğunu ardından da İngiltere Merkez Bankası faizleri yükseltebileceği açıklaması yaptı. Demek ki onlarca yılda bir göreceğimiz çok düşük faiz dönemlerinin sonlarına geliyoruz.
Peki bu durumda piyasaların yönü ne olacak? Daha doğrusu gelişmiş ülke merkez bankalarının faiz artırımları karşısında piyasalar nasıl tepki verecekler?
FED TUTANAKLARI
İlk olarak FED'in geçen ayın ortasında yaptığı toplantının tutanaklarında ön plana çıkan noktalara değinelim...
Açık Piyasa Komitesi üyeleri bazı konularda hem fikirler ama bazı konularda da görüş ayrılığına düşüyorlar. 12 aylık enflasyon oranının seyrinin kendi beklentileri ile uyuşmadığını, beklentilerinin altında kaldığını kabul ediyorlar.
Ancak enflasyon oranının Mart, Nisan ve Mayıs aylarında sırasıyla yüzde 1,8 ve yüzde 1,5 seviyelerine gerilemiş olmasını geçici nedenlere bağlıyorlar. İki geçici neden saymışlar Toplantı tutanaklarında... Kablosuz telefon ve ilaç fiyatlarının hızlı düşüşünün enflasyonu aşağı çektiği kanısındalar. Orta vadede kendi öngörüleri olan yüzde 2 düzeyine geleceği olasılığını yüksek gördüklerine de vurgu yapmışlar.
Amerikan ekonomisindeki toparlanmanın belirginleştiği, iki bölge hariç diğer bölgelerde imalat üretimindeki güçlenmenin sürdüğü konusunda da ortak payda oluşturmuşlar. Tabi ekonomik aktivitelerin toparlanması ile istihdam piyasasında da düzelme olduğu fikri de benimseniyor üyeler tarafından...
NORMALLEŞMEDE FİKİR AYRILIĞI
Faiz kararlarını etkileyen yukarıda saydığımız üç faktörün yanı sıra, normalleşmenin ne zaman başlayacağı konusunda fikir ayrılığı oluşmuş. Bazı üyeler sonbaharda bazı üyeler ise yılsonunda düğmeye basılmasının doğru olduğunu ileri sürmüşler.
Zaten piyasalar açısından en kritik nokta da bu... Çünkü vadesi sonlanan aylık 30 milyar dolarlık tahvil ve 20 milyar dolarlık ipoteğe dayalı menkul kıymet alımı yapmayacak FED. Böylece piyasadan her ay toplam 50 milyar dolar likiditeyi çekmiş olacak.
Yani 2008 krizinden bu yana piyasalara saçtığı dolarları ağır ağır çekmeye başlayacak.
Özetleyecek olursak... Belki bir 20-30 yıl sonra görebileceğimiz düşük faiz dönemi sonlandırılacak gelişmiş ülke merkez bankaları tarafından. Bu durumda küresel sermaye akımlarının risk algısı da değişecek, göreceli olarak avantajını yitirecek gelişmekte olan piyasalardan çıkmayı tercih edecekler. Sonuçta tüm gelişmekte olan ülkelerin, özellikle de dış borcu yüksek olanların, ulusal paraları değer yitirmeye başlayacak ve kur baskısı yeninden karşılarına çıkacak. Yabancılar bizim piyasalardan hisse senedi ve tahvil almayı yeğlerken, yerli yatırımcılar fırsat yakaladıkça döviz aldılar. Haksız da sayılmazlar.
Bu yıl içinde 100 milyar dolar civarında dış borç geri ödemeleri var. Açık pozisyonların kapamak zorundalar. Yabancılar ise son ana kadar kazanmanın peşinde...
Sözün özü sonbaharda maske çıkacak ve piyasaların gerçek yüzü ortaya çıkacak.