Aslına bakarsanız Yellen mesaj vermekten, biz de bu mesajları yorumlamaktan bıkmadık. Genelde dar bir çerçeveyi kapsayan benzer mesajlar geliyor Yellen ve diğer FED başkanlarından...
Çünkü Amerikan ekonomisinde fazla değişen bir şey yok, toparlanma sınırlı, enflasyon yerinden kıpırdamıyor.
Tabii durum böyle olunca piyasaların önünde gitmek isteyen FED farklı mesajlar verecekmiş gibi yapıyor toplantı ve konuşmalar öncesinde... Piyasa aktörleri de FED'i çok 'takıyormuş' gibi yapıp, piyasa oynaklıklarını artırarak güzel kazançlar elde edebiliyorlar.
Bu oyun en az 2 yıl daha sürecek gibi görünüyor. Daha doğrusu Yellen'ın iki önce yaptığı konuşmada telaffuz ettiği rakam...
Yine de bu konuşmanın bir farkı vardı diğerlerinden. Bilanço küçültme için alacağı aksiyonlar ve zamanlaması hakkında ipucu bekleniyordu. Nitekim çok somut olmasa da Yellen ufak işaretler verdi.
BAZI ÇELİŞKİLER
Yellen'ın konuşma videosundan çeviri yaparak size aktarayım bilanço normalleşme sürecinde nasıl bir aksiyon alacaklarını; Büyük olasılıkla bu yıl içinde başlanacak.
Miktar henüz belli değil ama kriz öncesinden fazla, kriz sonrasında az olacak. Bu noktayı biraz açalım;
FED, tabi diğer merkez bankaları da, piyasaya likidite vermek için tahvil yada benzeri menkul kıymetler satın alıyor yada ters repo yapıyor. Dolayısıyla bilançosunda aldığı kadar borçlanma araçları oluyor. Bunların bazılarının vadesi geliyor ve hazine geri alıp anapara ödemesi yapıyor. Diğer bir deyişle borçlanma aracının itfa olması piyasadan o miktarda likiditenin çıkması anlamına geliyor. FED genişleyici para politikaları kapsamında itfa olan kadar birebir tahvili geri aldı ki piyasadaki likidite eksilmesin... Yellen'ın vurgusuna göre FED bilanço normalleşmesini de ılımlı adımlarla alacak. Her ne kadar ılımlı olsa da yaklaşık aylık 50 milyar dolarlık borçlanma aracına yeniden yatırım yapmayacak.
Gelelim faiz değerlendirmesine...
Açıkçası biraz çelişkilerde yakalanıyor Yellen'ın konuşmalarından.
Örneğin şuanda en kritik parametre olan enflasyon konusunda şöyle bir yorum yapıyor.
Enflasyon oranı zayıf seyrini koruyor. Hatta düşüş eğiliminde...
Yılsonunu geçen yılki oranın altında bir seviyede kapatacak.
Ama oldukça hızlı bir fiyat artışı bekliyoruz. Birbirini nötrleştiren cümleler... Eğer Yellen'ın ikinci cümlesi tutarsa faiz artırım sayısı 3'den fazla olabilir. Eğer birinci cümledeki tespit geçerli olursa 3'te kadar faiz artırım sayısı. Yani Aralık ayında bir kez daha yapar ve bu yılı tamamlar.
İSTİHDAM VE BÜYÜME
İstihdam konusunda ise Yellen oldukça pozitif... Yaratılan aylık 180 bin üzeri istihdamla kriz öncesi seviyelerin yakalandığını söyledi Yellen. Aynı zamanda yüzde 4.4 oranındaki işsizlik oranının da 2010 yılından bu yana yakalanan en makul oran olduğunun da altını çizdi. İstihdam gibi iktisadi faaliyetlerin toparlanması, hanehalkının tüketimlerinde artış ve tüm bunların sonucunda ikinci çeyrek büyüme hızının da tahminlerin üzerinde geleceği de ön plana çıkan konuydu. Kısaca özetlediğimiz parçaları yan yana getirdiğimizde bilanço normalleşmesine kesin bu yıl başlayacak, üstelik 50 milyar dolar hacmindeki borçlanma araçlarına yeniden yatırım yapmayacak ve en az yıl içinde bir kez daha faiz artıracak bir FED resmi çıkıyor karşımıza...
Tabii bu durumda tahminimizde geçerliliğini koruyor; yaz sonuna kadar durağan ama arada bir ufak sıçrama ve çekilme yapan dolar, sonbahar itibarıyla yukarı yönlü hareketlenmeye başlayabilir.