Türkiye ekonomisinin zayıf halkalarının başında gelen cari açığın FED'in doları güçlendirici yönde alacağı aksiyonlar öncesi düşük seviyelerde olması gerçekten hayati önem taşıyor. Dış borç çevrilmesi sorunuyla beraber kur basıncını biraz daha arttırabiliyor cari açığın makul seviyelerin üzerinde seyretmesi... Türkiye İstatistik Kurumu, cari işlemlerin hesaplanmasında kullanılan dış ticaret istatistiklerini ve turizm verilerini ardı ardına yayımladı.
Dış ticarette pek rastlamadığımız bir sonuç var karşımızda...
Haziran ayında ihracat artarken ithalat gerilemiş. Böylece dış ticaret açığı aşağı gelmiş. Genellikle dış ticaret açığının düşmesi ihracattaki artışın ithalattaki artıştan fazla olması ile gerçekleşebilirdi.
Ancak son veriler gösteriyor ki, ihracattaki yüzde 2,3 yükseliş buna karşın ithalattaki yüzde 1,5'luk azalış dış ticaret açığının yüzde 9,1 gerilemesine neden olmuş.
Yüksek teknolojili ürünler
Haziran verilerinde dikkate çeken diğer bir gelişme de her fırsatta dile getirmeye çalıştığımız bir konuyla ilgili; yüksek teknolojili malların toplam ihracat içindeki yüzde 4'ler seviyesine yükselmiş. Diğer aylarda bu oran yüzde 3-3,5 aralığında kalıyordu.
Az da olmasa bir kıpırdanma izleyebiliyoruz. Orta yüksek teknolojili ürünlerin payı da yüzde 34'lerde... Kalan ise orta düşük teknolojili ve düşük teknolojili ürünlerin ihracatını kapsıyor.
Malum sadece tekstille olmuyor.
Bir yığın ihracat yapıyoruz ancak ihracat değeri tatminkar düzeylere gelmiyor.
İhracatta Avrupa Birliği ülkelerinin payı, onların toparlanmalarına paralel olarak yükseliyor.
Yüzde 2,3 artış var geçen senenin eş dönemine göre... Haziran ayında yaklaşık 13,1 milyar dolarlık ihracatın 6,2 milyar dolarını Avrupa coğrafyasına yapmışız. Bunun da 1,3 milyar doları Almanya'ya gitmiş. Yani Almanya'nın bizim ihracatımız içindeki payı yüzde 10'lara kadar çıkıyor. Almanya dışında İtalya, Fransa, İspanya ve Hollanda'nın da payları oldukça fazla...
Turizm gelirleri artmış
Dış ticaret açığının yukarı çektiği cari açığı kısmen telafi eden turizm sektörü verileri de olumlu geldi yılın ikinci çeyreğinde...
Hem turizm gelirlerinde hem de gelen turist sayısında toparlanma olmuş. Gelirler 5,4 milyar dolara ulaşarak 2016'nın ikinci çeyreğine göre yüzde 8,2 oranında yükselmiş. Gelen turist sayısı ise yüzde 18,2 artarak 8,7 milyon kişiye ulaşmış. Malum geçen sene turizm sektörü ciddi kayıplarla yılı kapatmıştı. Bir taraftan turizm gelirleri artarken, diğer taraftan turizm giderleri de belirgin bir şekilde gerilemiş.
Demek ki Türkiye'de ikamet edenler turizm faaliyetlerini sınırlandırmamışlar ama yurtdışındaki harcamalarını yüzde 12 civarında aşağı çekmişler.
İki veriyi yan yana getirdiğimizde cari açığa net pozitif katkı sağladıklarını gözlemliyoruz.
Tabi bu katkının önümüzdeki iki çeyrekte de sürmesi gerekiyor ki cari açık tehlikeli bölgeden biraz uzaklaşabilsin. Zira sonbahar itibarıyla FED faiz artırımı ve bilanço normalleşmesi aksiyonları ile doları değerlendirecek. Bu yüzden Türkiye ekonomisinin kırılganlık düzeyini artıran yüzde 5'lerde seyreden cari açığın biraz daha inmesinde fayda var.