Birçok şeyin sanallaştığı dijital çağda tabii ki dijital parasız olmazdı. Kod adlarla bazı mucitler dijital para icat ediyorlar son birkaç yılda...
Bunlardan birisi de 'Bitcoin'...
Blok zinciri (Block Chain) adlı bir işlem platformuna dayanan bir sanal para birimi olarak tanımlayabiliriz bitcoini...
Öylesine yaygınlaştı ki öğrencilerimizden sadece vatandaşa kadar her kesimin ilgisini çeker oldu.
Bitcoin çılgınlığına açıklık getirmeye çalışalım. Çünkü sadece bir günlük değer artışını medyadan duyanlar bile sorgulamadan bitcoin'e sıcak bakabiliyorlar.
Bitcoin 2009 yılında, Satoshi Nakamoto rumuzlu bir kişi tarafından web tabanlı olarak, herhangi bir para otoritesi tarafından kontrol edilmeyen dijital para birimi şeklinde ortaya çıkarıldı. Açıkçası günlük hayatta kullanılan para birimlerinden, örneğin TL, Dolar ve Euro gibi, pek farkı yok, alışverişlerde ve elektronik platformlarda kullanılabiliyor.
Her ne kadar benzer olsa da henüz kullanımda yaygın bir para birimi değil. Daha uzunca yol alması gerekiyor.
SPEKÜLATİF AMAÇLI
Çeşitli e ticaret platformlarında geçerli olmasından öte bitcoini yaygınlaştıran asıl faktör spekülatif amaçlı yatırım aracı olarak kullanılması...
Doları olan bir tasarruf sahibi nasıl son aylarda euro para birimini tercih ederek euronun değerlenmesini sağlıyorsa yada hisse senetleri alarak tasarruflarını artırabiliyorlarsa, kısa süreli piyasa işlemcileri de bitcoin üzerinden ciddi karlar yapmaya çalışıyorlar. Üstelik bitcoinden diğer yatırım araçlarının katbekat üzerinde getiri elde edebiliyorlar.
Çünkü volatilitesi yani değer oynaklığı oldukça fazla...
Sadece bir günde yüzde 30 değer kazandığı gibi yüzde 20 değer yitirebiliyor. Malum indiği ve çıktığı seviyeler arasındaki fark fazla ise paralel olarak kar, tabiki zarar da, o kadar fazla oluyor.
Aynı zamanda bir aracı kurum üzerinden işlem yapılmak zorunda olmadığından komisyon gibi ek maliyetlerde söz konusu değil bitcoin alım satımında...
Geçmişte gerçekleştirilen işlemlerin kayıt altına alındığı platform yada sanal defter blok zinciri olarak adlandırılıyor. Blok zincirine, bir kullanıcının hesabında kalan işlemleri teyit etmek için de başvurulabiliyor. Daha açık bir ifadeyle normal bitcoin işlemlerini, halihazırda harcanmış paraları yeniden harcama girişimleri ile ayırmak için söz konusu blok zinciri kullanılıyor.
FİZİKİ KARŞILIĞI YOK!
Bitcoin fiziken mevcut olmadığı gibi karşılığı da bulunmuyor.
Aslında şu soruyu sorabilirsiniz;
1970'lerin başında çöken Bretton Woods sisteminden sonra hangi merkez bankasının bastığı kağıt paranın tamamen karşılığı var? Doğru... Tam karşılığı yok.
FED 2008 krizinden çıkmak için yaptığı parasal genişleme programları sonrası 4 katına çıkardığı likiditenin altın veya diğer para birimi ile karşılığını oluşturdu mu? Doğrudan bilançosunu hiç bir kaygı duymadan 4.2 trilyon dolara yükseltti 800 milyar dolardan...
Gelelim bitcoini tercih edilebilir kılan yanına...
Diğer para birimlerinden en dikkat çeken farkı bir merkez bankası tarafından kontrol edilmemesi ve herhangi bir regülâsyona tabi olmaması. Zaten bitcoini cazip hale getiren de bu özelliği... Kişisel bilgilerinin bilinmemesini isteyenler nasıl bazı adalardaki off-shore hesaplar kullananlar için iyi bir alternatif diyebiliriz. İzole bir zemine sahip olduğundan kimlerin hangi amaçla ve hangi kaynaktan bitcoine döndükleri bilinmiyor.
Kısacası kara para için kullanılabilir.
Tüm bu özellikleri sonrası şu tespiti rahatlıkla söyleyebiliriz.
Cazibesine kapılmayın, ciddi kayıplara uğrayabilirsiniz.