Piyasalar hızlı düşüşün ardından hiçbir şey olmamış ve korona virüse çare bulunmuş ve pandemi bitmiş gibi bir anda yeniden yükselişe geçti.
Hem de ne yükseliş! Sadece bir ay gibi bir sürede eski seviyelerine ulaştılar. Gerçeklerden bu denli uzak tırmanışın ardında yatan nedenleri daha önceki yazılarımda dile getirmeye çalışmıştım. Bunların başında FED'in 2008 krizinde ancak birkaç yılda aldığı önlemleri bu sefer sadece birkaç ayda alması geliyordu. Üstelik bu aksiyonları iki üst üste takvimlediği olağanüstü toplantılar ile almıştı. FED Haziran olağan toplantısını iki gün önce tamamladı ve Türkiye saati ile 21'de açıkladı. Beklendiği gibi Federal Fonlama Oranını yüzde 0-0,25 aralığında bıraktı. Parasal genişleme programının (QE) devam edeceği, maksimum istihdam ve ılımlı büyüme için her türlü gerekli önlemlerin alınacağı vurgusu da yapıldı basın açıklamasında. Daha da önemlisi Komitenin temel makroekonomik veriler ile ilgili projeksiyonları da yer aldı.
Hem Komitenin hem de Başkan Powell önceden programlanmış olan konuşmasının belli oranda karamsar olacağı ve hangi sinyalleri vereceği aslında belli idi. Zaten aksini iddia etmek mümkün mü? Yani Amerikan ekonomisinin toparlanması zaman alacak bu süreçte işsizlik oranı yüksek seviyelerde kalacak.
ORANLAR OLDUKÇA YÜKSEK
Ama piyasalar sanki bu kötümser resmi göremiyorlarmış gibi Komitenin kararlarını yadırgadılar ve risk algılarını yükselttiler.
Tabi durumda doğal olarak kar satışları geldi ve borsalar düşüşe geçti. Nasdaq Borsası hariç... Pandemi öncesi 9.900 sevilerinde idi. Yazımı kaleme aldığım sırada 10 bin sınırını aşmıştı. Teknoloji yoğun hisse senetleri fazla olduğundan tepkiler pozitif yönde yoğunlaşıyor. ABD'nin piyasa değeri en yüksek 5 hisse senedi Nasdaq Borsası'nda işlem görüyor. Amazon, Microsoft ve Apple firmalarının piyasa değerleri 1 trilyon doların üzerinde. Google ise tam trilyon dolar sınırına dayanmış durumda. Facebook da 700 milyar dolar ile beşinci sırada. Bu beş hisse senetlerinin piyasa değeri birçok ülkenin gayrisafi yurtiçi hasılalarından daha yüksek seviyelerde.
Amazon'un son 52 haftalık ortalama fiyatı 1950 dolarlarda idi. Şuan da ise 2.647 dolardan işlem görüyor. Yüzde 36 civarında değer kazanmış pandemi ile beraber.
Fiyat kazanç oranı ise 124,36. Kabaca yatırımcılar bir birim getiri için 124 birim fiyat ödemeye razılar Amazon hisseleri için. Aynı şekilde Microsoft hisseleri de son 52 haftalık ortalamanın yüzde 33 üzerine çıkmış. Fiyat kazanç oranı ise 34. Apple da değerini katlayan firmalar içinde yer alıyor.
Apple hisse senetleri son 52 haftalık ortalama fiyatın göre yüzde 52 değer kazanmış.
Fiyat kazanç oranı ise 29.
KOMİTE TAHMİNLERİ
Piyasa aktörlerinin korkaklık düzeylerini gösteren VIX Endeksi bu süreçte en fazla 66'ya kadar yükseldi. Oysa 2008 krizinde 80'leri görmüştük. Son değeri ise 24'ler.
Pandemi öncesinde 12,5 idi.
FED gerçekten epey cesaretlendirmiş piyasaları.
Bunca belirsizlik varken daha açık bir ifade ile kendi tahminine göre yüzde 6,5 küçülme ve yüzde 9,3 işsizlik öngörüsünü paylaşmışken piyasaların bir borsa ve birkaç hisse senedi hariç bu kadar ekonominin gerçeklerinden kopuk yükselmesi gerçekten şaşırtıcı.
Türkiye ekonomisinin kırılgan olduğu algısı yüzünden yabancı yatırımcıların temkinli yaklaşmışlardı. Gecikmeli de olsa BIST sonradan açıldı. Bir sorun olmazsa BIST de pandemi öncesine doğru yol alacak. Piyasaların mazeretine bakmayın.
Kar realizasyonu için iyi bir fırsat oldu.
Büyük olasılıkla piyasalar kaldığı yerden devam edeceklerdir.