Kuşkusuz hayatımızın bir parçası oldu faizler ve kurlar. Çünkü ekonomik durumumuzu, hayat standardımızı yakından ilgilendiriyor bu parametreler. Ancak uzunca süredir Merkez Bankası'nın para politikası uygulamalarından, vereceği faiz kararlarından, bunun sonucunda kurların nasıl şekilleneceğinden başka bir konu konuşmaz olduk. Bunlarla yatıp bunlarla kalkıyoruz.
Bu yüzden konuyu biraz değiştireyim, Sermaye Piyasası Kurulu'nun yakın zamanda hukuki düzenlemesini yaptığı kitle fonlaması hakkında bilgi aktarayım.
Girişimciler için önemli bir finansman kaynağı olduğu için ilginizi çekebilir.
Kitle fonlaması bir projenin veya girişim şirketinin ihtiyaç duyduğu fonu sağlamak amacıyla SPK tarafından belirlenen esaslar içinde kitle fonlama platformları aracılığıyla halktan para toplanmasını ifade ediyor. Bu arada kitle fonlamasına aracılık eden ve elektronik ortamda hizmet veren kuruluşlara 'fonlama platformu' diyoruz. Yani bunlar tamamen girişimcilere kaynak toplamak ve onlara aktarmak için kurulmuş şirketler.
FONA KARŞILIK HİSSE
Girişimci şirketler belli projelerini realize etmek için gerekli olan finansmanı bu tür platformlardan sağlayabiliyorlar. Tabii girişimci şirketlerin ve projelerinin gelecek vaat eden potansiyele sahip olması lazım.
Örneğin teknoloji alanındaki yatırımlar olabilir. Ya da üretime dayalı projeler de finansman kapsamına girebilir.
Sistem şöyle çalışıyor;
Girişimci şirketlerin başvuruları platform bünyesinde yer alan yatırım komitesi tarafından inceleniyor. Yatırım komitesinde en az 3 uzman bulunuyor ve olabilirliğini fayda maliyet analizleri ile ölçümlendiriyorlar.
Eğer proje teknik olarak uygun bulunursa ilk aşama tamamlanıyor.
Sonra onaylanmış proje platformdan potansiyel yatırımcılara tanıtılıyor.
Yaklaşık 60 gün boyunca ve kampanya olarak tanımlanan faaliyet sonucunda yatırımcılar yapacakları katkılar ile proje finansmanı için gerekli kaynağı platforma aktarmaya başlıyorlar. Bir yatırımcı en fazla 20 bin lira ile katılıyor ancak bazı durumlarda katılım oranı 100 bin liraya çıkabiliyor. Platforma kaynak vermiş olan yatırımcının 48 saat içinde vazgeçme hakkı da bulunuyor.
Kampanya bitiminde kitle fonlaması yöntemiyle toplanan fon girişimci şirkete aktarılıyor. Bunun karşılığında girişimci şirket bedelli sermaye artırım yeni hisse senetleri çıkarıyor ve aldığı finansmana karşılık bu hisse senetlerini veriyor. Yani platforma kaynak sağlayan yatırımcılar bir yerde girişimci şirketi ortağı olurlar.
BUNLAR YAYGINLAŞMALI!
Yukarıda değindiğim, sermaye piyasalarından sağlanan finansmanlarla ilgili sadece bir tanesi. Bunun benzeri birçok kredi dışı modeller var. Örneğin gayrimenkul projeleri de inşaat şirketi tarafından ihraç edilen 'gayrimenkul sertifikaları' satışı ile elde edilen finansman ile gerçekleştirilebiliyor.
Aslında bu tür finansal tekniklerle banka, kredi ve faiz oranı seviyesi gibi unsurlarla muhatap olmaya gerek kalmıyor.
Bakın faiz oranları yükseldiğinde kredi maliyetleri arttığı için hem talep hem de arz tarafı finansman maliyetlerinin de artması nedeniyle durma noktasına geliyor.
İçinde bulunduğu sarmaldan kurtulmak, daha doğrusu faiz çıkmazından ekonominin işleyişini biraz kurtarmak için sermaye piyasalarındaki değişik finansman modellerini yaygın hale getirmemiz gerekiyor.