Geçen senenin Mart ayında başlayan pandemi küresel ekonomiyi etkilemeye devam ediyor. Ne yazık ki bir yıl gibi uzun sürenin geçmesine rağmen ekonomiler salgın dalgalarından kurtulamıyorlar. 2020'nin ikinci çeyreğinde dip yapan küresel ekonomi V şeklinde toparlanma göstermiş, bir nebze de olsa herkesi umutlandırmıştı.
Ancak sağlık tarafının inişli çıkışlı seyri tüm dünyada umutları biraz karamsarlığa dönüştürmüş durumda. Dönem dönem ekonomilerin belli sektörlerinin devre dışı kalması, büyüme hızının potansiyel büyüme hızının altına inmesine neden oluyor. Bu durumda şu gerçek kendini gösteriyor; bir ekonomi potansiyel büyüme hızını yakaladığında ancak işsizlik oranının yükselmesini engelleyebiliyor.
Türkiye İstatistik Kurumu Şubat ayı istihdam verilerini açıkladı.
TÜİK'in verilerine göre işsizlik oranı yüzde 13.4 seviyesinde gerçekleşmiş.
Tarım kesimi çıkarıldığında işsizlik oranı yüzde 15.3'e çıkıyor. Tarım dışı işsizlik verisinin ekonomik performansın daha net bir göstergesi olmasının nedenlerinin başında tarım kesimi istihdamının mevsimsel özellik taşıması geliyor. Aynı zamanda kırsal kesimde yaşayanlar aile işçisi gibi bir statü ile istihdama dahil ediliyorlar.
GENÇ İŞSİZLİK
Tarım dışı istihdam gibi işgücü piyasasının kalitesini gösteren diğer bir veri ise genç nüfus olarak tanımlanan 15-24 yaş aralığındaki işsizlik oranı.
Bu yaş grubundaki işsizlik Şubat'ta yüzde 28.1 seviyesine ulaşmış.
Son verilerde dikkat çeken diğer bir konu ise işgücüne katılım oranının geçen yılın aynı dönemine göre gerilemiş olması.
İki ay önce yüzde 50.1 düzeyinde gerçekleşerek geçen yılın Şubat ayına nazaran yüzde 0.8 aşağı gelmiş. İşgücüne katılım oranı işsizlik rakamının ortaya çıkmasında kritik rol oynuyor. Çünkü işsizlik rakamları bu oran üzerinden hesaplanıyor.
Örneğin işgücü nüfusu 50 milyon kişi ise bunların işgücüne katılanları alınıyor ve sağlanan istihdama oranlanarak işsizlik verisi ortaya çıkıyor. İşgücüne katılım daha yüksek olsa işgücü daha fazla olacak ve istihdam edilenler toplam içinde azalacak.
İşgücüne katılımda yüzde 50-51 ile sonlardayız.
Türkiye'yi yüzde 54.8 ile Yunanistan ve yüzde 58.7 ile İtalya takip ediyor.
Gelelim işgücü piyasasından gelen sinyale...
Bazı ayların mevsimsel özelliği gereği istihdamda geçici olarak değişimler olabilir. Örneğin yaz aylarında mevsimlik işçilerde ya da bazı hizmet sektörlerinde, turizm gibi, canlılık olur ve işsizlik oranı gerilemiş gibi görünebilir.
Bu yüzden daha sağlıklı analiz için mevsimsel faktörlerin verilerden arındırılması gerekir. Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı yüzde 13.4 seviyesine gelmiş.
HİZMET SEKTÖRÜ
Bu verilere ayrıca pandemi nedeniyle alınan önlemler kapsamında kısa çalışma ve ücretsiz izin durumları da işgücü piyasası görünümüne dahil edilmelidir. Tabii bu iki statüde olanlar işsiz sayılmıyorlar.
Küresel ekonomi gerçekten zor bir süreçten geçiyor. Her ülkede işsizlik oranı yükseldi.
Pandeminin gidişatına göre iktisadi faaliyet hızlarının yavaşlaması daha da önemlisi belli sektörlerin kapatılması ya da kapasitesinin çok altında çalışması bir süre daha işgücü piyasaları zorlayacak.
Türkiye birçok ülke gibi istihdamın yarısını hizmet sektöründen sağlıyor.
Umarız ekonomiye önemli katkısı bulunan turizm sezonu etkili bir yıl geçirir.