Dünyada ve ülkemizde yakın tarihimizde daha önce bu derece yaygın ve etkili çalışma hayatını etkileyen başkaca bir vaka olmamış idi. Hem birçok işletmenin faaliyetinin durması ya da azalması hem de özel ve kamuda çalışan birçok kişinin Kovid 19 virüsünden etkilenmesi nedeniyle, mevcut mevzuatın yeni duruma göre yorumlanmasına ihtiyaç oldu.
Bu ihtiyaçlardan biri de, bu virüsten etkilenen çalışanlar yönüyle Kovid-19 'un hastalık mı, iş kazası mı yoksa meslek hastalığı mı olarak değerlendirilmesi gerektiği konusu.
Bu yazımızda sosyal güvenlik mevzuatına göre iş kazası, meslek hastalığı, hastalık nedir?
Sosyal Güvenlik Kurumu Kovid 19'u nasıl değerlendirmektedir, buna değineceğiz.
İŞ KAZASI NEDİR?
5510 Sayılı Kanun'da iş kazası, sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, işveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, emziren kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda ya da sigortalıların, işverence sağlanan taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında meydana gelen ve sigortalıda hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özür hâli getiren olay olarak tanımlanmıştır. Tanımı gereği iş kazası aniden, beklenmedik bir anda meydana gelen olaydır ve sigortalıda hemen ya da sonra bir özür hali getirmektedir. Burada olayın yukarıda belirtilen kurallar çerçevesinde meydana gelip gelmediğinin resmi belgeler ya da müfettiş incelemeleri ile tespit edilmesi gerekir.
MESLEK HASTALIĞI NEDİR?
5510 Sayılı Kanun'da meslek hastalığı ise yine ilgili kanunda sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal engellilik halleri olarak tanımlanmıştır. Meslek hastalığı tanımındaki önemli husus; çalışanın yaptığı iş nedeniyle belirli bir süre tekraren maruz kalması yada işin yürütüm şartlarının bu hastalığı ortaya çıkarmasıdır. Yani dışarıdan bir bulaşım, kaza ya da çalışanın vücudundan kaynaklı hastalıkların o mesleğin hastalığı olarak kabul edilmesi mümkün değildir. Bunun en bilinen vakası kot taşlama atölyelerinde çalışanlarda rastlanan silikozis hastalığıdır. Hangi hastalıkların meslek hastalığı olarak sayılacağı ilgili yönetmeliklerle belirlenmiştir. Bunlar dışında bir hastalığın meslek hastalığı sayılabilmesi için SGK Yüksek Sağlık Kurulu'nun meslek hastalığı olarak karar vermesi gerekir.
HASTALIK NEDİR?
5510 Sayılı Kanun'a göre hastalık hali çalışanların iş kazası ve meslek hastalığı dışında kalan ve iş göremezliğine neden olan rahatsızlıklardır.
Oldukça geniş kapsamlı, mevzuatta iş kazası ya da meslek hastalığı dışında kalan, çalışanı işinden uzaklaştıran, çalışmasına mani olan haller hastalık hali olarak sayılmıştır.
Bu mevzuat çerçevesinde Kovid 19 testi pozitif olan çalışanların hangi kapsamda değerlendirileceği ve SGK bildirimlerinin yapılması işveren açısından önem arz etmektedir.
Bildirimlerin doğru ve zamanında yapılmaması nedeni ile işverenler idari para cezaları ve çalışanın tedavisi için yapılan giderler ile çalışana ya da vefat halinde hak sahiplerine bağlanacak olan sürekli iş göremezlik gelirinin kendisine rücu edilmesi yaptırımı ile karşı karşıya kalabilmektedir.
Çalışanları korona virüs hastası olan işverenlerin idari yaptırım ve cezalarla karşı karşıya kalmaması için bu durumdaki işverenlerin hangi kapsamda bildirimde bulunması gerektiğini açıklığa kavuşturmak adına SGK bir genelge yayınladı.
İlgili genelgede korona virüsün tüm dünya ülkelerini etkileyen ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemik bir hastalık olarak tanımlandığına atıfta bulunarak; "5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Saglık Sigortası Kanununun 15'inci maddesinde; "4'üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalının, iş kazası ve meslek hastalığı dışında kalan ve iş göremezliğine neden olan rahatsızlıklar, hastalık halidir." hükmü yer aldı.
Buna göre; "Kovid 19 virüsünün bulaşıcı bir hastalık olduğu dikkate alındığında, söz konusu salgına maruz kalan ve sağlık hizmet sunucularına müracaat eden sigortalılara hastalık kapsamında provizyon alınması gerekmektedir" denilmiştir.
Herhangi bir çalışanı korona virüs pozitif olan bir işveren, bu çalışanı için SGK'nın yayınladığı bu genelgeye istinaden "hastalık" kapsamında işlem yapmalıdır..
Sosyal güvence içinde kalın...