İzmir bugün büyük bir gururu yaşayacak.
6.3 milyar dolarla Türkiye tarihinin tek noktaya yapılan en büyük özel sektör yatırımı olan STAR Rafineri bugün düzenlenecek törenle hizmete açılacak. Böylesine büyük bir yatırımı Türkiye'ye getiren ise, CHP başta olmak üzere bazı kesimlerin çok eleştirdiği 'özelleştirme' oldu. Azarbeycan devletine bağlı SOCAR Grubu, eğer 2007'de Petkim'i 2.05 milyar dolara Özelleştirme İdaresi'nden almasaydı, bu dev rafineri buraya yapılmayacaktı. Özelleştirme, her yıl büyük zarar eden Petkim'i karlı ve daha fazla vergi ödeyen bir şirket haline getirmesinin yanında böylesine büyük bir yatırıma da vesile oldu. STAR Rafineri, inşaat aşamasında sağladığı dev istihdamın ardından şimdi de 1100 kişiye iş imkanı sağlayacak. Üstüne, ülkemizin cari açığını yıllık 1.5 milyar dolar azaltacak.
İKİNCİ PETKİM DE GELİYOR
Bu arada rafineri, SOCAR'ın Aliağa'ya son yatırımı da olmayacak. Grup, şimdi rafinerinin sağlayacağı avantajı da kullanarak ikinci bir Petkim kurmayı hedefliyor.
SOCAR Türkiye CEO'su Zaur Gahramanov, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada kuracakları ikinci tesis için de bütün mühendislik işlerini bitirdiklerini ve birkaç ay içerisinde ihaleye çıkarak son teklifleri toplayacaklarını açıkladı. Gelecek yılın ilk çeyreğinde son finansal kararı alarak yatırıma başlamayı planladıklarını ifade eden Gahramanov, "İkinci Petkim 1.6-2 milyar dolar seviyesinde olacak. Bu tesisle Türkiye'nin şu anki bir milyon tonluk saf tereftalik asit (PTA) ithalatını sıfırlayacağız. Aynı zamanda pareksilen (PX) ürünlerinde 800 bin tonluk bir ithalat da azalacak. Bu tesisin 2022 sonu veya 2023 başında devreye girmesini hedefliyoruz" diye konuştu. Yani özelleştirme ile Türkiye ve İzmir'in başına adeta talih kuşu kondu. Dünyada özelleştirmeyle ilgili bazen olumsuz sonuçlar alındığı elbette oluyor. Ancak Petkim örneği, doğru yöntemle doğru yatırımcıya ulaşılırsa özelleştirmenin ülkeye katkısının ne kadar büyük olabileceğini de gösteriyor.
FIRSATÇILARIN TEŞHİRİ SONUÇ GETİRİR
Dolar yükselip 7 lirayı geçtiğinde fırsatçılar harekete geçti ve birçok ürüne yüzde 100'leri bile geçen oranlarda zam yaptı. Bazı firmalar ise, uyanıklık yapıp fiyat artırmak yerine ürünlerin gramajını düşürerek gizli bir 'bindirimde' bulundu. Şimdi dolar 5.60 seviyelerine düşünce bu fırsatçılardan indirim yapmalarını istemek hakkımız.
Bunu geçtiğimiz günlerde bu köşede dile getirmiştik.
Şimdi İzmir Ticaret Borsası Başkanı Işınsu Kestelli'den bu fırsatçılara yönelik harika bir öneri geldi. Kestelli, dolar yükselirken zam yapıp şimdi indirim yapmayan fırsatçıların tespit edilip teşhir edilmesini önerdi. Bunu yapmanın da vatanseverliğin gereği olduğunu vurguladı.
Bu öneri çok yerinde. Fırsatçıların anlayacağı dil budur.
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği İzmir Şube Başkanı Ümit Ülkü'nün dediği gibi vatandaş kendisinin tespit ettiği bu fırsatçıları zaten kara listeye alıyor ve bu firmaların ürünlerini almıyor. Eğer, bu fırsatçılar teşhir edilirse bu firmaların kitleler halinde kara listeye alınmasını sağlar. O zaman da malını satamayan fırsatçı firmalar mecburen indirim yapmak zorunda kalır. Teşhir için ise, başta sivil toplum kuruluşları olmak üzere hepimize görev düşüyor. Bu fırsatçıları teşhir etmek için elimizden geleni ardımıza koymayalım.