İş yerinden tazminat alacağımız kaldı. Bundan sonra mahkemeye değil arabulucuya gidilecek diyorlar. Arabulucu bizim için daha avantajlı olacak mı? Metin KARASU
TBMM Adalet Komisyonunda kabul edilen İş Mahkemesi Kanun Tasarısı'na göre, artık işçi ve işveren arasındaki anlaşmazlıklarda mahkemeye gitmeden önce arabulucu devreye girerek sorunu çözecek. Çözüm en fazla 1 haftada bitirilecek. Hatta bir günde bile sonuç alınabilecek.
Ücret, ihbar ve kıdem tazminatı, izin, fazla mesai, işe iade konularında arabulucu çözüm bulacak. Böylece daha önce 2-3 yılda bitmeyen davalar birkaç günde çözümlenecek ve herkes hakkına kavuşacak. Arabuluculuk ücretini karşılamak için adli yardıma ihtiyaç duyan taraf, arabuluculuk bürosunun bulunduğu yerdeki sulh hukuk mahkemesinin kararıyla adli yardımdan da yararlanabilecek.
Tarafların çözüm üretemediklerinin ortaya çıkması halinde arabulucu bir çözüm önerisi yapabilecek. Bunun için her ilde arabuluculuk büroları açılacak. Şu anda bu tür davalar için iş mahkemelerine gidiliyor. Bu mahkemelerde özellikle tazminat ve işe iade dosyalarında büyük yoğunluk var. Özellikle büyük şehirlerde dava süreleri 4 yıla kadar uzuyor. Hatta Yargıtay aşaması da devreye girince süreç daha da uzun sürüyor. Yeni sistem bu tür mağduriyetleri de önlerken mahkemelerdeki iş yükünü de azaltacak.
ZORUNLU STAJDA MAAŞ ÖDENİYOR
Oğlum İzmir'de Özel Havajet Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 3. sınıf öğrencisi. İstanbul'da bir işletmede staj yapacak. Okul, stajda para ödenmesinin işletmenin inisiyatifine bağlı olduğunu söyledi. Ne yapmamız lazım? Evrim ORHAN
Stajyerlerin maaş almasıyla ilgili düzenlemede sınırlar çizilmiş durumda. Üç çeşit staj var. Oğlunuzun durumu birinci bölüme giriyorsa maaş ödemek zorundalar. İşte o staj çeşitleri:
1) Zorunlu staj: Meslek lisesi ya da meslek yüksekokulu ile teknik eğitim fakültesi öğrencileri için geçerli. Burada sigortayı okul ödüyor. Ücreti ise işletmeler veriyor.
2) Okulun istediği staj: Meslek lisesi ve meslek yüksekokulu dışında kalan bölümlerin öğrencileri için bazen üniversiteler staj tavsiyesinde bulunuyor. Bu durumda okul sigortayı yaptırmak zorunda. Ücret zorunluluğu yok. İşletme isterse ödüyor.
3) İsteğe bağlı staj: Buna staj demek çok doğru değil. Bazı öğrenciler yaz aylarında meslekleriyle ilgili firmalara gidip 'staj' adı altında çalışıyor. Burada işletmeleri uyaralım. Bu tür çalışanlar için uzun vadeli sigorta yapmak ve en az asgari ücret kadar maaş vermek zorundasınız. Çünkü bu staj değil, normal çalışma statüsüne giriyor.
ÇOCUK BORÇLANMASI KADINLAR İÇİN
1974 doğumluyum. 14.11.1989 sigorta girişliyim. 1700 günüm var. İki çocuk ödemesi yaparsam ne zaman emekli olabilirim? Emin KARS
Emin bey öncelikle söyleyelim doğum borçlanması hakkı sadece kadınlar için.
Yani erkekler veya babalar çocukları dolayısıyla borçlanma yapıp gün kazanamıyorlar.
Kadınlar da sadece sigortalı olduktan sonraki doğumlarını borçlanabiliyor.
Burada sınır 3 çocuk. Yukarıda verdiğiniz bilgiler bir kadına ait olsaydı ve iki çocuk 14.11.1989'dan sonra doğmuş olsaydı borçlanarak 1440 gün kazanılabilirdi.
Böylece 3140 gün yapardı. 3.600 güne tamamlayıp 58 yaşını beklemesi gerekirdi.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
1962 doğumluyum, sigorta girişim 1984. Şu an 3305 askerlik borçlanmam 540 gün, 3600 ile ne zaman emekli olabilirim?
Hasan TÜRKMEN
Tam emeklilik için 48 yaş ve 5225 gün gerekiyor. Priminiz eksik. Kısmi emeklilik için 3.600 günü tamamlarsanız 60 yaşında emekli olursunuz.
20.04.1992 tarihinde sigorta girişim var. 5400 günüm bulunuyor. Ne zaman emekli olurum? İskender ÖKSÜZ
25 yıl 53 yaş ve 5600 gün şartlarınız var. Yaşınızı yazmamışsınız. Priminiz 200 gün eksik. Prim ve yaşı tamamlayınca emekli olursunuz.
1982 doğumluyum. 1995 tarihinde çıraklık eğitim merkezinden sigorta girişim var. 1998 yılında fabrikada çalışmaya başlayınca ilk primim yattı. Ne zaman emekli olurum? (Seyfi)
Çıraklık sigortası maalesef emeklilik hesabından sayılmıyor. 1998 yılında 23 Kasım'dan önce sigortalı olduysanız 57 yaş 5900 gün, sonra sigortalı olduysanız 58 yaş ve 5975 gün şartlarınız var. Yaş ve prim şartı dolunca emekli olursunuz.