Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşları Türkiye'de daha önce sigortaları olsun ya da olmasın borçlanarak emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Yani yurtdışındaki günlerinin parasını ödeyerek emeklilik hesabında kullanabiliyor. 1 Ağustos'tan itibaren yurtdışı emeklilik ile ilgili şartlarda bazı değişiklikler oldu. Sosyal Güvenlik Kurumu da bununla ilgili bir genelge yayımlayarak tüm detayları belirledi. İşte yeni düzenleme...
KİMLER BORÇLANABİLİYOR?
Yurtdışında 18 yaşından itibaren çalışılan dönemler borçlanılabiliyor.
Kadınlar ise hem çalıştıkları yılları hem de 18 yaşından sonra yurtdışında bulundukları süreleri borçlanabiliyor.
NASIL HESAPLANIYOR?
Borçlanma miktarı daha önce brüt asgari ücret ille bunun 7.5 katı arasında belirlenecek tutarın yüzde 32'si kadar oluyordu. Ancak yeni düzenleme ile 1/8/2019 (dahil) tarihinden itibaren yapılacak başvurularda, bir günlük borçlanma tutarı, başvuru tarihinde geçerli olan günlük prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında kalmak kaydıyla başvuru sahibince seçilen kazancın yüzde 45'i alınmak suretiyle belirlenecek.
BU YIL İÇİN KAÇ LİRA OLACAK?
1/1/2019 - 31/12/2019 tarihleri arasında sigorta primine esas; günlük kazanç alt sınırı (85,28 TL), günlük kazanç üst sınırı (639,60 TL) olarak belirlenmiştir. Buna göre, 1/8/2019-31/12/2019 tarihleri arasında bir günlük borçlanma tutarının alt sınırı 38,38 TL, üst sınırı ise 287,82 TL olarak uygulanacaktır.
Böylece bir aylık borçlanma tutarı en az 1.151 lira 28 kuruş olacaktır.
Örneğin 1/8/2019 tarihinde yurt dışında geçen 5400 gün sigortalılık süresini, günlük 85.28 TL kazanç üzerinden borçlanmak isteyen sigortalının bir günlük borçlanma tutarı, 85.28 x % 45 = 38,376 TL, toplam borç tutarı ise 38,38 x 5400 = 207.252,00 TL olacaktır.
SİGORTALILIK STATÜSÜ NASIL BELİRLENECEK?
1 Ağustos'tan önce yapılan borçlanmalar sigortalılar için 4A yani SSK kapsamında değerlendiriliyordu. 1/8/2019 (dahil) tarihinden itibaren borçlandırılan yurt dışı süreleri 4/b yani Bağ-Kur kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilecek.
Burada daha önceki sigortalı olunan kuruma bakılmadan borçlanılan süreler Bağ-Kur sayılacak.
Örneğin, 9/11/1980-27/4/2017 tarihleri arasında Almanya'da geçen çalışmalarını 1/8/2019 tarihinde borçlanma talebinde bulunan sigortalının, Türkiye'de 20/5/2019- 5/6/2019 tarihleri arasında SSK hizmeti bulunmaktadır.
Sigortalının 9/11/1980-27/4/2017 tarihleri arasında Almanya'da geçen çalışma sürelerinin borçlandırılması işlemleri talep tarihindeki sigortalılık statüsüne bakılmaksızın 4/1-(b) kapsamında sonuçlandırılacaktır.
HANGİ GÜNLERE SAYILACAK?
Gurbetçiler için iki türlü durum söz konusu olmakta. Türkiye'de sigortası olup sonra dışarı gidenler ve Türkiye'de hiç sigortası olmayanlar. Bu iki durumda farklı uygulamalar bulunuyor.
İlkinde borçlanılan süreler buradaki sigorta tarihinden geriye doğru sayılırken diğerinde borcun ödendiği tarihten geriye doğru sayılıyor.
Türkiye'de sigortası olanlar için örnek: Türkiye'de 2/10/2018- 15/10/2018 tarihleri arasında SSK kapsamındaki sigortalı, 15/11/2019 tarihli yurt dışı borçlanma talep dilekçesiyle 1/1/1990-31/12/2006 tarihleri arasında Almanya'da geçen 6120 gün sigortalılık süresinin tamamını borçlanma talebinde bulunmuştur. Tahakkuk eden borçlanma tutarını 3/12/2019 tarihinde ödeyen sigortalının borçlanılan süreleri ve bu sürelere ait prime esas kazançları Türkiye'de ilk işe giriş tarihi olan 2/10/2018 tarihinden geriye götürülen sürelere ait ilgili aylara mal edilecektir.
Türkiye'de sigortası olmayanlar için örnek: Türkiye'de sigortalılığı bulunmamakla birlikte, 15/11/2019 tarihli yurt dışı borçlanma talep dilekçesiyle 1/1/1990-31/12/2006 tarihleri arasında Suudi Arabistan'da geçen 6120 gün sigortalılık süresinin tamamını borçlanan ve tahakkuk eden borçlanma tutarını 3/12/2019 tarihinde ödeyen sigortalının borçlanılan süreleri ve bu sürelere ait prime esas kazançları borçlanma tutarının tamamının ödendiği tarih olan 3/12/2019 tarihinden geriye götürülen sürelere ait ilgili aylara mal edilecektir.
NEREYE BAŞVURULACAK?
Yurt dışında çalışmakta iken veya yurda kesin dönüş yaptıktan sonra ölenlerin Türk vatandaşı olan hak sahipleri ve sosyal güvenlik sözleşmeleri uygulanmak suretiyle kendilerine veya hak sahiplerine kısmi aylık bağlanmış olanların borçlanma işlemlerinin 1/8/2019 (dahil) tarihinden itibaren Sosyal Güvenlik Kurumu'nca yapılacak.
Başvuru sahiplerinin borçlanma işlemleri, "Yurt Dışı Süreleri Borçlanma Talep Dilekçesi" (Ek-1) veya "Bulgaristan Hizmetlerini Borçlanma Talep Dilekçesi"nde (Ek-2) belirttikleri adresleri dikkate alınmaksızın; a) Kimlik Paylaşım Sisteminden tespit edilecek adresin bulunduğu ildeki, b) Kimlik Paylaşım Sisteminde adres kaydı bulunmuyor ise nüfusa kayıtlı olunan ildeki, c) (a) ve (b) bentlerine göre adres tespit edilemediği durumlarda ise müracaat edilen ildeki, d) Kimlik Paylaşım Sisteminde birden fazla kayıtlı adresi bulunan sigortalı veya hak sahiplerinin tercih ettikleri adresin bulunduğu ildeki, Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri (SGİM) / Sosyal Güvenlik Merkezleri'nce (SGM) yürütülecektir.