Çalışma hayatında anne olmak kadar baba olmak da önemli avantajlar getiriyor. Yarım gün çalışmadan özel izinlere, erken emeklilikten doğum parasına kadar babaların önemli hakları var
Bugün Babalar Günü kutlanıyor. Fedakarca çalışıp çocuklarına ve ailelerine kol kanat geren tüm babaların ve baba adaylarının bu özel gününü kutlarım. Çalışma hayatı ile ilgili yasalarımızda annelere sağlanan haklar gibi babalara da önemli avantajlar sunuluyor.
Türkiye'de iş hayatına baktığımızda son yıllarda kadınların daha çok çalışmaya başlamalarına rağmen erkeklerin ağırlığı sürüyor. Ancak izin ve emeklilik haklarına baktığınızda kadınlara göre erkeklerin daha az imkânları bulunuyor. Ancak babalık ile ilgili son yapılan düzenlemelerle yeni haklar da getirildi.
YARIM GÜN ÇALIŞABİLİR
Bunlardan en önemlisi de anneler için olan yarım gün çalışma hakkı babalara da tanınıyor. Hem memurlarda hem de özel sektör çalışanlarında uygulanacak yarı zamanlı çalışma hakkını babalar ve evlat edinenler de kullanabilecek. Doğum yapan memurlar doğum sonrası analık izninin, eşi doğum yapan memurlar ise babalık izninin bitiminden, çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden aybaşına kadar olan dönemde, haftalık çalışma saatlerinin normal çalışma süresinin yarısı olarak düzenlenmesini talep edebilirler. Bu konudaki yönetmelik özel sektör için çıkartıldı ancak memurlar için henüz yürürlüğe girmedi.
ÖZELDE UYGULAMA BAŞLADI
Ancak yasal düzenlemeye göre bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi hâlinde memur olan eşleri de bu haktan yararlanabilecek.
Özel sektör çalışanları için çıkartılan yönetmelikte de işçi babalara bu konuda bazı haklar tanınıyor.
Bu yönetmeliğe göre doğumda veya doğum sırasında annenin ölümü halinde, doğum sonrası kullanılmayan süreler babaya kullandırılıyor. Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birine veya evlat edinen işçiye, çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren 8 hafta izin kullandırılıyor. Ayrıca bu iznin bitiminden sonra istekleri halinde 24 aya kadar ücretsiz izin de veriliyor.
Yine 3 yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri hâlinde birinci çocukta 60 gün, ikinci çocukta 120 gün sonraki çocuklarda ise 180 gün süreyle haftalık çalışma süresinin 45 saatin yarısı kadar 22,5 saat ücretsiz izin veriliyor.
MAZERET KULLANILIR
Memur babaya eşinin doğum yapması hâlinde, isteği üzerine on gün babalık izni; kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hâllerinde isteği üzerine yedi gün izin veriliyor Memurlara; en az yüzde 70 oranında engelli ya da süreğen hastalığı olan çocuğunun hastalanması hâlinde hastalık raporuna dayalı olarak ana veya babadan sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde on güne kadar mazeret izni veriliyor.
EŞTEN SAĞLIK VE MAAŞ
İşsiz kalan bir baba sigortalı eşi üzerinden devlet destekli sağlık yardımı alabilir. Eş, Bağ- Kur'lu olsa dahi devlet destekli sağlık hizmeti alınabilir. Dul aylığı olarak tarif edinen ölüm aylığı genel olarak kadınlara ödenen bir para gibi algılanıyor. Oysa uygulamada erkek kadın ayrımı bulunmuyor. Dolayısıyla eşi ölen bir erkek de ölüm aylığı alabiliyor.
5 GÜN DOĞUM İZNİ
İşçİ babaya; evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde 3 gün, eşinin doğum yapması halinde ise 5 gün ücretli izin verilir. İşçilerin en az yüzde 70 ve üzerinde engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde 10 güne kadar ücretli izin verilir. Gazeteci baba, eşi doğum yaptığı zaman 3; eşi veya çocuğu, anası veya babası öldüğü zaman 4; çocuğu evlendiği, kardeşi, büyük anne veya büyük babası veya torunu öldüğü zamanlar 2 gün ücretli izine hak kazanıyor.
BABAYA SÜT PARASI ÖDENİYOR
Doğum sonrası ödenen süt parası için annenin çalışmış olmasına bakılmıyor. Baba eğer sigortalı olarak çalışıyor ya da kendi namına iş yapıyorsa süt parası babaya ödeniyor. Kadın sigortalının veya eşi çalışmayan erkek sigortalının emzirme ödeneği alabilmesi için doğumdan önceki son bir yılda en az 120 gün kısa vadeli sigorta kollarına prim ödemiş olması gerekiyor. Emzirme ödeneği için en yakın SGK merkezine çocuğun kimliği ile başvurmak yeterli oluyor.
ASKERLİK ERKEN EMEKLİ EDER
Kadınlardaki doğum gibi erkeklerin de askerlik dolayısıyla iş hayatından ayrıldıkları zaman dilimleri emeklilik hesabında kullanılıp, yaşlarını geriye çekebiliyor. Sigortadan önce yapılan askerliği borçlananlar askerlik süresi kadar işe başlangıç tarihlerini geri çekerek 1 yıl erken emekli olabiliyorlar. Sigortadan sonra yapılan askerlik borçlanılırsa eksik primler tamamlanabiliyor.