İşyerimize ait araçları kullanan arkadaşlarımıza zaman zaman trafik cezası kesiliyor.
Bu cezaları şoför arkadaşlardan alıyoruz. Bu uygulama doğru mudur? Bu tür hataları sürekli yapan bir şoförü tazminatsız çıkartma imkanımız olabilir mi? (İSMİ SAKLI) İş Kanunu'na göre, işçinin işini özenle yapma yükümlülüğü bulunmaktadır. Aynı zamanda işverenin koyduğu kural ve tüzüklere de uymak zorundadır. Eğer çalışanın şahsi bir hatasından dolayı şirket zarara uğramış ise bu zararın işçiye rücu edilmesinde yani ondan tahsil edilmesinde bir sakınca görülmüyor. Ancak bu gerekçe ile işçiyi tazminatsız işten çıkartamazsınız. Bunun için sürekli hata yapıyor olması gerekir. Ayrıca bu süreklilik arz eden hataların işin yapılmasını etkiliyor olması da istenir. Bu durumda işçiyi yazılı olarak uyardığınız halde hala hatalar tekrarlanıyorsa o zaman haklı sebepten söz edilebilir.
İş kanunu 25. Maddesinde işverenin haklı fesih sebeplerini sayarken şu ifadeler yer alıyor: "İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması..."
MAZERET İZNİ SAYILIR
■ Orta ölçekli bir firmayız.
İşçilerimizin yıllık izinlerini tam olarak kullandırıyoruz.
Ayrıca özel durumlarda da idari izin veriyoruz. Ancak bazı işçiler için fazlaca mazeret izni talebi geliyor.
Burada bir sınır var mıdır?
Kemalettin SARI Yasa gereği işçilerin kıdemlerine göre yıllık izinlerinin dışında ayrıca belli durumlarda mazeret izinleri de bulunuyor.
İşçinin evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü halinde üç gün, eşinin doğum yapması halinde ise beş gün ücretli izin hakkı vardır. Ayrıca yine işçilerin en az yüzde 70 oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler halinde on güne kadar ücretli izin hakları bulunmaktadır.
ZAMLI MAAŞ 6 AY SÜRECEK
■ Emeklilerin zamlı maaşları ne zamana kadar sürecek? Musa AYAR Emekliler ve memurlar yılda iki kez zam alıyorlar. Ocak ve temmuz aylarında enflasyon ile birlikte zamlar belirleniyor.
Temmuz zamları ocak ayına kadar devam edecek. Bu zamlı maaşlar üzerinden ocak ayında yeni bir zam daha yapılacak. Bu zam oranını da yine Temmuz 2020 ile Ocak 2020 arasındaki enflasyon oranı belirleyecek.
İSTİFA EDEN TAZMİNAT ALIR
■ İstifa ederek tazminat alabilmenin yolu var mı?
Metin KARAKOÇ İstifa edenler yasalarımıza göre tazminat alamıyor. Ancak bazı istisnalar var. Bu da hala geçerli olan 1.475 sayılı yasanın 14. Maddesinde belirlenmiş.
Buna göre; Emeklilik, askerlik, kadınlar için evlilik, 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar için 15 yıl 3600, sonrası için 25 yıl 4500 gün ya da 7000 günü tamamlamak.
Ayrıca yasal haklarla yani haklı fesihle de tazminat alınabilir.
KİRA GELİRİ VERGİLENDİRİLİR
■ Benim iki tane evim var. Birisini kiraya verdik.
Acaba bu kiralar için vergi ödememiz gerekiyor mu?
YEŞİM KARA
Evet kira geliri elde edenler her yıl beyanname vererek bunun vergisini ödüyorlar.
Buna kira gelir vergisi diyoruz.
Sizin de bu beyannameyi vermeniz lazım. Burada istisna rakamlar ve vergiden indirilecek giderler var. Bu kalemlerle vergi aşağıya düşüyor.
İŞSİZLİK MAAŞI ŞARTLARI
■ 3,5 yıldır bir mağazada çalışıyorum. İstifa edip çıkmayı düşünüyorum. İşsizlik maaşı almak için ne yapabilirim?
(ismi saklı) İstifa ederseniz maalesef tazminat alamayacağınız gibi (istisnalar hariç) işsizlik maaşı da alamazsınız. Hatta istifa edip istisnalardan yararlanıp tazminat alsanız dahi, işsizlik maaşı alamazsınız. İşsizlik maaşı için kendi istek ve kusurunuz dışında çıkartılmanız gerekiyor. Tabu son üç yılda en az 600 gün prim şartı da bulunuyor.
■ İşten ayrılan birisi sağlık hizmetlerinden yararlanabilir mi? HÜLYA ARI İşten ayrılan birisi sağlık hizmetlerinden yararlanabilir.
İşten ayrıldıktan sonra 10 gün daha sağlık hizmeti devam eder. Eğer son bir yıl içinde 90 günlük prim mevcutsa bu kez buna 90 gün daha eklenir ve 100 gün sağlıktan yararlanılır.