Sosyal güvenlik yasalarımıza göre emeklilik için prim ve yıl şartı ile birlikte belli bir yaşı da doldurmak gerekiyor.
Emeklilik şartlarınızı belirleyen unsur ise ilk sigorta olduğunuz tarih.
Yani ilk kez uzun vadeli sigorta kollarından primlerinizin yatırıldığı tarihe göre yaş ve kaç gün prim ödemeniz gerektiği de belirleniyor.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA
Emeklilik için gerekli şartlardan olan prim gününü tamamlamak için birkaç yol bulunuyor. Birincisi bir işyerinde sözleşmeyle çalışıp sigortalı olmak. Burada primleri iş veren yatırıyor.
Bu sigortaya eski adıyla SSK yeni adıyla 4A deniliyor.
İkinci yöntemde ise kişiler kendi işyerlerini açıp ya da bir şirkete ortak olduklarında prim ödüyorlar. Buna da eski adıyla Bağ-Kur yeni adıyla 4B deniliyor. Bunların dışında erkekler için askerlik, kadınlar için doğum borçlanması ile prim kazanma durumu da var. Ayrıca yurt dışı çalışmaları da satın alınarak prim gününe ekleniyor.
Her hangi bir işyerinde çalışma imkanı olmayanlar ya da kendi iş yerlerini açamayanlar için ise prim biriktirme imkanı bulunuyor. bu yönteme de İSTEĞE BAĞLI SİGORTA ismi veriliyor. Bu sigorta için bir yerde çalışmanıza gerek olmuyor. Gidip SGK'ya başvurarak sigortanızı kendiniz başlatıp yine ödeyeceğiniz prim miktarını da kendiniz belirliyorsunuz. Bu tip sigorta ile yatırılan primler ise Bağ-Kur kapsamında değerlendiriliyor. Şartları da çok kolay. 18 yaşını dolduran her Türk vatandaşı isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek emekli olabiliyor.
Özellikle daha önce çalışması olup primi eksik olanlar bu yöntemle emeklilik şartlarını tamamlayabiliyor. Yine ev kadınları için de prim ödeme anlamında çok önemli bir fırsat sunuluyor. Bu yöntemle sigortalı olanlar aynı zamanda sağlık hizmetlerinden de yararlanabiliyor. Üstelik bakmakla yükümlü oldukları kişilerin de ücretsiz yararlanması sağlanıyor. Başvurma işlemleri de kolayca yapılıyor.
SGK'ya gidilerek kısa sürede işlemler tamamlanıyor ve her ay prim ödenerek emeklilik yolu açılıyor. Bir bakışta isteğe bağlı sigortanın şartlarını şöyle özetleyebiliriz...
KİMLER YARARLANABİLİR?
Daha önce çalışmış primi eksik olanlar
Hiç çalışmamış ama emekli olmak isteyenler
Çalışma imkanı bulamayan ev kadınları
30 günden az çalışan ya da tam gün çalışmayanlar
HANGİ ŞARTLAR ARANIYOR?
Türkiye'de ikamet etmek ve sigortalı olarak çalışmamak
Emekli olmamak
18 yaşını doldurmuş olmak
Her ay prim ödemek
NASIL BAŞVURULUR?
İlk kez sigortalı olacakların İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi ile en yakın SGK'ya başvuruda bulunması gerekiyor.
Tekrar isteğe bağlı sigortalı olmak isteyen sigortalılar talep dilekçesi ile müracaat ediyor.
KAÇ LİRA ÖDENİYOR?
Prime esas kazancın yüzde 32'si her ay ödenir.
Bu yıl için en az tutar 1.144 TL
En yüksek tutar 7.5 katı olur.
HAK KAYBINIZ OLMAZ
ŞU anda işsizlik ödeneği alıyorum, 4 ay daha alacağım. Askerliğim yaklaştı. Askere gitmem gerekiyor, bu durumda askerde iken işsizlik ödeneğime devam edebilir miyim? HALİL UZUN
MUVAZZAF askerlik nedeniyle işyerinden ayrılmanız durumunda işsizlik ödeneğine hak kazanamazsınız. Ancak işten işsizlik ödeneğine hak kazanacak biçimde işten ayrılmanızın akabinde işsizlik ödeneği başlayacak iken muvazzaf askerliğe başlamanız halinde işsizlik ödeneğini askerlik süresince almamanız gerekiyor. Askerlik görevi sonunda ise 30 gün içinde başvurmanız durumunda alamadığınız işsizlik ödeneklerini ay be ay almaya başlayabilirsiniz.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
1975 doğumluyum. 1990 yılından çıraklık okulu kaydım var. Aynı sigorta numaramla 1997'de işe başladım. Şu anki primim 6300 gün. Ne zaman emekli olurum? (İSMİ SAKLI)
1997 yılındaki işe başlangıç tarihiniz 24 Mayıstan önce ise 25 yıl, 56 yaş, 5825 prim gün şartlarına, bu tarihten sonra ise 25 yıl, 57 yaş ve 5900 prim gün şartlarına tabisiniz. Prim gün sayınız tamamlanmış ancak emekli olabilmeniz için yaş şartınızın da tamamlanması gerekmektedir. Askerlik 1997 yılından önce ise borçlanıp bir yıl daha erken emekli olabilirsiniz. Çıraklık girişi emeklilikte geçerli değil.
01.07.1998 girişliyim. 7100 gün prim var. 1974 doğumluyum. Sigortadan önce 18 ay askerlik yaptım. Askerlik kaç yıl geriye çeker. Ne zaman emekli olurum? Yusuf ALKAN
İŞE giriş tarihinize göre 57 yaşında emekli olursunuz. Priminiz tamam yılınız 2023'de dolacak.
Ancak askerliğinizin sigortadan önce olması avantaj. 13 aylık askerlik borçlanması yaparak 56 yaşında bir yıl erken emekli olma imkanınız var.