Ocak ayı milyonlarca vatandaş açısından yeni maaş anlamına geliyor.
Öncelikle işçilere uygulanan asgari ücret yüzde 50 artırılarak 2.8825 liradan 4.253 lira 40 kuruşa yükseltildi. Şubat ayı ile birlikte işçiler yeni asgari ücretlerini aldılar. Bunun dışında emeklilere de ocak artışı yapıldı. SSK ve Bağ-Kur emeklileri yüzde 25.47 oranındaki 6 aylık enflasyon artışını hesaplarında gördüler.
Memur emeklileri ise toplu sözleşme artışı, 2.5 puanlık ilave zam ve enflasyon farkından oluşan yüzde 30.95'lik artışı hesaplarında gördü. Bunun dışında memurlar da yine memur emeklileri gibi yüzde 30,95 oranında zam aldılar.
Çalışanlar ve emekliler dışında sosyal ödemelerde de artış yapıldı.
Her yıl Ocak ve Temmuz aylarında sosyal ödemeler de iki kez memurlara yapılan artış kadar yükseltiliyor. Bu yıl da sosyal yardımlar memur zammı olan yüzde 30.95 oranında artırılmış oldu. Yeni maaşlar da hesaplara yatırılıyor. Yeni sosyal maaşlar şöyle oldu:
● YAŞLIYA 1.084 TL: Sosyal güvencesi olmayan 65 yaş üstü vatandaşlara ödenen maaş 828 liradan 1.084 lira 55 kuruşa çıkarıldı. Bu destekten yararlanmak için kişi başı gelir sınırı da bin 417 lira 80 kuruşa çıktı. 65 yaş aylığı için kişinin kendisinin ve eşinin gelirine bakılıyor. Bu gelir kişi başı 1417 liranın altında ise maaş bağlanıyor.
● EVDE BAKIMA 2.354
TL: Bakıma muhtaç olan yaşlılar ve engelliler için sağlanan evde bakım desteği de 2 bin 354 liraya yükseldi. Hanede kişi başına düşen gelirin de artık 2 bin 835 liradan az olması gerekiyor. Gelir şartını taşıyanlar eğer yüzde 50 ve üzeri raporu olup bakıma muhtaç olduğu rapora yazılan yakınlarına bakıyorlarsa onlara her ay 2.354 TL maaş veriliyor.
● ENGELLİYE 865- 1.298 TL: Yüzde 40-69 engeli olanlara ödenen aylık 661 liradan 865,76 liraya, yüzde 70 ve üzeri engeli olanların aylığı da 991 liradan bin 298 lira 63 kuruşa çıktı. Bu aylık için hanede kişi başına düşen gelir sınırı ise bin 417 lira oldu.
● ENGELLİ YAKININA 865 TL: 18 yaşından küçük engellilerin yakınlarına ödenen aylık 661,13 liradan 865,76 liraya ulaştı. Bu destek de sosyal güvencesi olmayan ve hanede kişi başına düşen geliri bin 417 liradan az olanları kapsıyor.
İSTİFADA TAZMİNAT ŞARTI
10 yıldır çalıştığım iş yerimden ayrılmak istiyorum. İstifa etsem bana 10 yıllık tazminat vermek zorundalar mı? Berna HAYIRLI
Öncelikle belirtelim genel anlamda baktığınızda yasalarımız gereği istifa eden kıdem tazminatı alamıyor. Yani tazminat alabilmek için kendi istek ve kusurunuz dışında ayrılmış olmanız gerekiyor.
Fakat bunun bazı istisnaları da var. 1475 sayılı yasanın 14. maddesine baktığımızda bu istisnaları görebiliyoruz.
Buna göre emeklilik zamanı gelenler, askere gidecekler, evliliğinin üzerinden 1 yılı geçmemiş olan kadınlar istifa ettiklerinde tazminat alabiliyor.
Bir de emeklilik için yaş dışındaki şartları tamamlamış olanlar SGK'dan yazı alarak tazminatlarını alıp ayrılabiliyor.
Buna göre 9 Eylül 1999 öncesinde ilk kez sigortalı çalışmaya başlayanlar için 3600 günü doldurmak yetiyor. Bu tarihten sonra ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar açısından ise 7 bin günü tamamlamış olmak gerekiyor.
Siz de bu şartlardan birisini taşıyorsanız tazminat alırsınız.
Onun dışında İş Kanunu 24. maddede sıralanan haklı fesih şartları oluşmadıysa sebepsiz yere istifa etmeniz sonunda tazminat hakkınız kaybolur.
ASKERLİK ERKEN EMEKLİ EDER
Askerliğin emeklilik tarihini öne çektiğini duydum. Bunun şartları neler? Yaşar AKSU
Erkek sigortalılar açısından askerlik söylediğiniz gibi emeklilik tarihi üzerinde bir avantaj sağlıyor. Ancak bunun bazı şartları bulunuyor. Öncelikle askerliğin emeklilik tarihini öne çekmesi için sigortalı olarak çalışmaya başlamanızdan önce yapılmış olması lazım. Eğer önce askere gittiniz sonra çalışmaya başladıysanız askerlik süresi kadar yapacağınız borçlanma işe giriş tarihinizi bu kadar süre geri çekecektir. Bu da bize 1 yıl erken emekli olma imkanı tanıyacaktır. Tabi burada kaç gün borçlanacağınız işe girdiğiniz tarihe göre belirleniyor.
Burada borçlanmadan kastımız o günlerin parasını ödeyip günleri satın almaktır. Eğer askerlik sigortadan sonra ise bu kez yine günleri satın alarak eğer priminiz eksikse tamamlarsınız ama bu kez işe giriş tarihiniz geri çekilmez. Askerliklerini asteğmen olarak yapanlar ise yedek subay okullarında geçen süreleri borçlanabilir. Onun dışında asteğmenlikte geçen süreler zaten 4c olarak sigortalı sayılıyor. Hatta burada bir yıpranma yani fiili hizmet zammı avantajı da oluşuyor.