2022 yılı emlak ve çevre temizlik vergisinin ilk taksit ödeme dönemi başladı. Yasa gereği belediyelere ödediğimiz emlak vergisi için ödeme süreci Mayıs sonuna kadar devam edecek.
Ancak emlak vergisi için çok önemli istisnalar da bulunuyor. Özellikle emekliler ev hanımları gibi kesimler emlak vergisi ödemiyor. Tabi bunun bazı şartları da var... İşte Emlak vergisi ile ilgili soruların cevapları...
● Emlak vergisi nedir?
Emlak vergisi, 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu gereğince taşınmazlardan yıllık olarak alınan dolaysız bir vergidir. Bu vergi belediyeler tarafından tahsil edilmektedir. Bu vergilerdeki istisnalar yani kimlerin ödemeyeceği de bu kanunun 8. maddesinde sıralanmıştır.
TAPUDA İSMİ GEÇEN HERKES
● Kimler emlak vergisi ödeyecek?
Belediye sınırları içinde konut ve iş yeri olanlar emlak vergisi ödüyorlar.
Yani bir taşınmazın tapusunda ismi geçen herkes emlak vergisi mükellefi haline geliyor. Bu yüzden belediyelere giderek ev ya da işyerinizin kaydını yaptırmanız gerekir. Bunu yaptırmazsanız geriye doğru sizden faiziyle emlak vergisi talep edilebilir.
● Emlak vergisi ne zaman ödenir?
Emlak vergisi her yıl iki taksit halinde ödenir.
İlk taksit Mart ayından başlayıp Mayıs sonuna kadar ödenir. İkinci taksit ödeme süreci ise Temmuz'da başlıyor.
● Emlak vergisi nasıl hesaplanır?
Emlak vergisi evinizin değerine göre hesaplanıyor. 1319 sayılı yasanın 8. Maddesinde bu hesap şöyle anlatılıyor:
"Bina vergisinin oranı meskenlerde binde bir, diğer binalarda ise binde ikidir. Bu oranlar, 5216 sayılı Kanunun uygulandığı büyük şehir belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde % 100 artırımlı uygulanır.
Cumhurbaşkanı, vergi oranlarını yarısına kadar indirmeye veya üç katına kadar artırmaya yetkilidir." ● Kimler emlak vergisi ödemiyor?
1.319 Sayılı Yasa'nın 8. Maddesi'nde bu istisnalar sıralanmıştır. Buna göre, hiçbir geliri olmadığını belgeleyen ev hanımları ve 18 yaşından büyük ev hanımları ile işsizler ve sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan başka geliri olmayan emekliler, gaziler, engelliler, şehitlerin dul ve yetimleri emlak vergisi ödemiyorlar.
Söz konusu madde şöyle:
"Cumhurbaşkanı, kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup onsekiz yaşını doldurmamış olanlar hariç olmak üzere hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin, gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların, gazilerin, engellilerin, şehitlerin dul ve yetimlerinin Türkiye sınırları içinde brüt 200 m²'yi geçmeyen tek meskeni olması (intifa hakkına sahip olunması hali dahil) halinde, bu meskenlerine ait vergi oranlarını sıfıra kadar indirmeye yetkilidir.
Bu hüküm, yukarıda belirtilenlerin tek meskene hisse ile sahip olmaları halinde hisselerine ait kısım hakkında da uygulanır.
Muayyen zamanda dinlenme amacıyla kullanılan meskenler hakkında bu hüküm uygulanmaz.
Geliri olmadığını belgelemenin usul ve esaslarını belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir." ● Her konut için istisna var mı?
Hak sahiplerinin Türkiye sınırları içinde brüt 200 metrekareyi geçmeyen tek evlerinden vergi alınmıyor.
Birden fazla hissesi olanlar ya da emekli olmasına rağmen çalışıp maaş alanlar da yararlanamıyor. Engelli, gazi ve dul yetimlerin başka geliri olup olmadığına ise bakılmıyor. Engelli emekli çalışsa da vergi ödemiyor.
ORADA YAŞAMAK GEREKMEZ
● Aynı ev iki kişinin üzerindeyse uygulama nasıl oluyor?
200 metrekarelik evde emeklinin ya da diğer hak sahiplerinin hissesi varsa, hisse oranları kadar emlak vergisinden muaf tutuluyorlar.
● Yurtdışından emekli olanlar da hak sahibi olabiliyor mu?
Vergi istisnasından sadece Türkiye'deki sosyal güvenlik kurumlarından emekli olanlar faydalanabiliyor. Dolayısıyla yurtdışından emekli olanlar emlak vergisi ödemek zorunda.
● Vergi istisnasından faydalanmak için, emeklinin ilgili konutta oturması şartı var mı?
Hayır. Bu evde oturmanız ya da kiraya vermiş olmanız hakkınızı kaybettirmiyor. Bu evde oturmayıp başka yerde kirada oturuyorsanız da emlak vergisi ödemiyorsunuz. Ancak kira gelir vergisi alınıyor.
● Ölüm maaşı alanlar da vergi muafiyetinden yararlanabilir mi?
Eşinden dolayı ölüm aylığı alan emekliler, bu gelirleri olduğu halde emlak vergisi ödemiyor.
Bankalarındaki paralarından dolayı kazanç elde eden emekliler de muafiyetten yararlanabiliyor.
● Müracaat etmek gerekiyor mu?
Hak sahibi emeklilerin, meskenin bağlı bulunduğu belediyeye dilekçeyle müracaat etmeleri gerekiyor. Bildirimde bulunmayan emeklilere vergi çıkacaktır.
Yanlıslıkla ödenen vergi geri alınabiliyor
● Yanlışlıkla ödenen vergi geri alınır mı?
Evet, 5 yıllık geriye doğru zaman aşımı süresi içinde ödediğiniz fazla vergileri geri alabilirsiniz. Bunun için o dönemlerde de şartları taşıdığınızı gösterir belgelerle belediyeye müracaat etmelisiniz.
● Arsası olan emekliler de, vergi muafiyetinden yararlanabiliyor mu?
Hayır, vergi istisnası sadece konutlar için geçerli. İşyeri olanlar da yararlanamıyor.
● Yeni emekli olan da yararlanabilir mi?
Yıl içinde emekli olup maaş almaya başlayanlar diğer şartları taşıyorlarsa bir sonraki yıl için müracaat ederek vergi ödemeyecekler.
Yani 2022 yılı içinde emekli olanlar 2023 yılında emlak vergisi ödemeyecek.
● Kat irtifaklı tapu sahibi emekliler için mevcut durum ve uygulama değişir mi?
Kat irtifakı tapusu olan emekliler de diğer şart uygunsa emlak vergisi ödemezler.
● Hem kendisinin hem eşinin evi olan emekliler emlak vergisi öder mi?
Hayır ödemez. Haktan yararlanacak emeklinin üzerinde sadece bir konut olmalı.