Yeni yılla birlikte artan maaşlar ve tazminatlar Şubat ayı itibariyle birçok çalışana ve işsize ödenmeye başlandı.
Çalışanlar, memurlar ve emekliler ile birlikte sosyal yardım alanlar için de ödemeler artırıldı.
Aralık ayında ilk artış asgari ücrete yapıldı. 2023 yılında geçerli olacak asgari ücret yüzde 54.66'lık zam oranıyla brüt 10 bin 8 liraya yükseldi. Net asgari ücret ise Temmuz'da yapılan zamla 5.500 liraya yükselmişti.
Ocak ayı ile birlikte bu rakam da 8.500 TL'ye çıkartıldı. Aynı zamanda asgari ücret kadar kısım tüm maaşlarda vergiden istisna tutuldu. Böylece milyonlarca çalışan için en düşük ücret 8.500 TL olurken vergi istisnası da devam etti. Asgari ücretliler Ocak ayı maaşlarını Şubat ayı itibariyle hesaplarında gördü. Böylece yılın ilk maaşı işçiler için en az 8.500 TL olarak 1 Şubat'tan itibaren ödenmeye başlandı. Bu ödemeler ile birlikte aynı zamanda tüm hesaplamalarda da brüt asgari ücret 10.008 lira olarak uygulanıyor. Birçok ödeme ve borçlanma rakamları bu miktar üzerinden hesaplanıyor.
Ocak ayında enflasyon verilerinin açıklanmasının ardından emekliler ve memurlar için artış maratonu başladı. TÜİK'in Aralık ayı verilerine göre 6 aylık enflasyon rakamı ise yüzde 15.39 olarak gerçekleşti. Ancak hükümet bir karar alarak bu oranı refah payı ekleyerek hem emekliler hem de memurlar için yüzde 30 olarak uyguladı.
Bu artış sosyal yardımlara da uygulandı. Emekliler ve memurlar hem zamlı maaşlarını hem de zam farklarını Ocak ayının sonunda hesaplarında gördüler.
Emekliler için en düşük maaş ise 5.500 TL'ye yükseltildi.
TAZMİNAT 19 BİN 982 TL
Yapılan artışlar sadece çalışanların maaşlarını değil kıdem tazminat rakamlarını da artırdı.
Kıdem tazminatı tavanı yüzde 30'luk artış ile Ocak-Temmuz 2023 döneminde 19 bin 982 lira 83 kuruş oldu. Böylece SGK brütü 19 bin 982 lira 83 kuruş üzerinde olan herkes tavan rakamdan faydalanabilecek. Daha önce 15 bin 371 lira 40 kuruş olan tavan yüzde 30 artarken 10 yıl çalışan bir işçinin alacağı miktar da 153 bin 710 liradan 199 bin 820 liraya yükselmiş oldu. Kıdem tazminatı sadece tavan ücret bakımından değil asgari ücretin artmasıyla da yükseldi. Aralık ayında 6.471 lira olan brüt asgari ücret 10.008 liraya çıkınca Şubat ayı itibariyle işten ayrılacak olanlar için tazminatlarında da yüzde 54.66'lık artış yaşandı. Bu ay ilk zamlı maaşlarını alan işçiler işten ayrılırken de tazminatlarını yeni rakam üzerinden hesaplatacak.
Buna göre Aralık'ta 64 bin 710 lira kıdem tazminatı alan 10 yıllık çalışması olan bir asgari ücretli işçiye, Şubat ayında ayrıldığında ödenecek tazminat miktarı 100.080 lira oldu.
Kıdem tazminatındaki artış EYT ile emekli olacak milyonları da ilgilendiriyor. Emeklilik için şartları sağlayan EYT'lilerin yüzde 87'sinin çalıştığı düşünülürse hepsi için kıdem tazminatı ödenmesi gerekecek. Bu durumda hem yüksek ücretle çalışan EYT'liler için tavanda yüzde 30'luk artış hem de asgari ücret ile çalışan EYT'liler için tazminatta yüzde 54.66'lık artış gerçekleşecek.
İŞSİZLERE YENİ HESAP
Asgari ücretteki artış sonrasında işsizlik maaşı ödemeleri de değişmiş oldu. Brüt asgari ücretin 10.008 lira olması sonrasında en düşük işsizlik maaşı damga vergisi hariç 4.003 lira olurken en yüksek işsizlik maaşı ise damga vergisi hariç 8.006 liraya çıktı.
Ancak işsizlik maaşı son 4 aylık maaş ortalamasına göre hesaplanıyor.
Bu yüzden Şubat ayı itibariyle işten ayrılacaklar için farklı rakamlar uygulanacak. Buna göre Ocak ayından itibaren işsiz kalanlar için farklı rakamlar ortaya çıkacak. Yeni rakamlar ise Nisan 2023 tarihinden itibaren tam olarak uygulanacak.
Buna göre 4 ay içinde değişik hesaplamalar yapılacak. Ocak ayında işten ayrılan bir asgari ücretli son 4 aylık ortalama maaşına bakıldığından sadece bir aylık 10.008 liralık ücretten yararlanmış olacak. Bu işçinin 4 aylık brüt asgari ücret ortalaması şöyle hesaplanacak:
Nisan ayı itibariyle son 4 aylık maaş yeni asgari ücret olacağından rakamlar da yeni ücrete ulaşmış olacak. Burada çalışanların brüt maaşları yükseldikçe alacakları işsizlik maaşı da ona göre artacak.
Alınacak işsizlik maaşı brüt asgari ücretin yüzde 40'ı kadar ödeniyor. Ancak en yüksek işsizlik maaşı brüt asgari ücretin yüzde 80'ini geçemiyor.